Ganglion to torbiel galaretowata, która najczęściej znajduje się w pobliżu stawów i ścięgien. Z reguły nie jest związany z innymi, zagrażającymi zdrowiu i życiu chorobami. Najczęściej umiejscowiony jest w okolicy nadgarstka i często może wiązać się z nieprzyjemnymi dolegliwościami bólowymi. Jakie są metody leczenia i czy należy udać się do specjalisty?

Czego dowiesz się z poniższego tekstu:

• czym jest ganglion i dlaczego powstaje;
• jak wygląda torbiel galaretowata;
• jakie czynniki zwiększają prawdopodobieństwo powstania ganglionu;
• jaki specjalista zajmuje się leczeniem tego schorzenia;
• jakie są dostępne metody leczenia;
• czy fizjoterapeuta może pomóc w procesie leczenia ganglionu;
• jakie są domowe sposoby na pozbycie się torbieli galaretowatej.

Jeżeli interesują Cię inne schorzenia aparatu ruchu, przeczytaj też artykuł o zespole cieśni nadgarstka.

Czym jest ganglion? Przyczyny powstawania guzów nadgarstka

Ganglion to inaczej torbiel galaretowata. Jest to nienowotworowa przestrzeń jamista zbudowana z tkanki łącznej, wypełniona płynem lub substancją o galaretowatej konsystencji. Z zewnątrz pokrywa ją zbita tkanka łączna. Występują najczęściej w miejscu występowania torebek stawowych, albo pochewek ścięgnistych. Mimo bliskiego położenia, nie są nigdy połączone ze stawem. Najczęściej pojawiają się na dłoniach, a nieco rzadziej na stopach lub w okolicy stawy kolanowego. Wizualnie można powiedzieć, że wyglądają jak powiększona kość w nadgarstku. 

Przyczyny wywołujące guz nadgarstka:

• zmiany zachodzące w obrębie tkanki łącznej;
• urazy;
• przeciążenia;
• stany zapalne mięśni czy torebek stawowych;

Jak wygląda ganglion? Czy to tylko defekt estetyczny?

Głównym objawem jest uwypuklenie pod skórą. Najczęściej jego struktura wywołuje uczucie przesuwania podczas nacisku. Czasem rozmiar torbieli może się zmieniać pod wpływem intensywnego wysiłku. Ganglion twardy jak kość często wywołuje niepokój u pacjentów. Warto pamiętać, że jest to zmiana nienowotworowa i przy odpowiednim postępowaniu leczniczym nie wyrządza szkód w organizmie. 

Ganglion na dłoni nie powinien być bagatelizowany, ponieważ nie jest to jedynie defekt estetyczny. Nieustanny wysiłek może powodować systematyczne powiększanie się torbieli. Wielu pacjentów skarży się na dolegliwości bólowe pojawiające się nie tylko pod wpływem dotyku, ale również w momencie wykonywania wielu codziennych obowiązków. W przypadku braku konsultacji ze specjalistą i przy niewdrożeniu zaleconego leczenia, może dojść do zezłośliwienia zmiany. Nieleczony ganglion może też doprowadzić do wywołania uciążliwych objawów neurologicznych, których przyczyną jest nieustanny ucisk wywierany na struktury mięśniowe. Ból może czasem przypominać symptomy odczuwane w zespole cieśni nadgarstka. 

Czynniki zwiększające ryzyko powstania ganglionu (torbieli galaretowatej)

Zmiany dotyczą najczęściej kobiet w przedziale wiekowym od 20. do 50. roku życia. Według szacunkowych obliczeń nawet ponad połowa osób w tym przedziale wiekowym będzie zmagała się z leczeniem ganglionu na dłoni. Ganglion nadgarstka najczęściej pojawia się u osób, które w swojej pracy wykonują wiele powtarzalnych ruchów m.in kasjerki, muzycy, osoby wykonujące pracę biurową. 

Czynnikiem zwiększającym ryzyko jest też wykonywanie pracy fizycznej, która silnie obciąża nadgarstki. Również przeciążenia i stany zapalne, które powstają podczas uprawiania niektórych dyscyplin sportowych, mogą wywołać ganglion na dłoni. 

Diagnostyka ganglionu - do jakiego specjalisty się udać? Jak wygląda rozpoznanie?

U osób zmagających się z dolegliwościami, które wywołuje ganglion, leczenie może w całości zniwelować objawy bólowe. Niezbędne jest jednak postawienie prawidłowej diagnozy. Najczęściej ostateczne rozpoznanie można uzyskać od ortopedy po wywiadzie i wykonaniu badań obrazowych. W przypadku tego rodzaju schorzeń, najczęściej stosowaną metodą jest USG. Czasem, jeżeli lekarz nie jest pewien swojej diagnozy, może także zalecić wykonanie RTG. 

Istnieją sytuacje, w których jednoznaczne postawienie diagnozy jest niemożliwe. Z reguły tego rodzaju sytuacja wymaga wykonania zabiegu chirurgicznego. Podczas niego, zmiana jest wycinana, a następnie wysyła się ją do laboratorium histopatologa. Jest to niezbędna procedura, która ma za zadanie potwierdzenie, że dany guz nie jest tworem złośliwym. 

Leczenia ganglionu – metody zachowawcze i leczenie operacyjne guza nadgarstka

Istnieją różne metody leczenia ganglionu. Mówi się jednak o tym, że najskuteczniejsze jest leczenie operacyjne. Według lekarzy ortopedów, jest to sposób dający najbardziej trwałe efekty i ograniczający ryzyko wystąpienia nawrotu. Najczęściej stosuje się to rozwiązanie w przypadku zmian, które wykazują bolesność lub niemożliwe jest ich jednoznaczne zdiagnozowanie. W szczególności jeśli lekarz posiada choć cień wątpliwości dotyczący tego czy zmiana nie jest nowotworowa, z reguły zaleci wycięcie chirurgiczne ganglionu. 

Czy ganglion może się wchłonąć bez konieczności chirurgicznego usuwania? Istnieją przypadki, w których guz wchłania się nawet samoistnie. Często na początku terapii specjaliści zalecają też stosowanie ortezy, odciążanie danej kończyny, a także stosowanie maści przeciwzapalnych i wizyty u fizjoterapeuty. Czasem stosuje się też nakłucie, które opróżnia strukturę, a podczas tej samej procedury podaje się leki kortykosteroidalne. 

Ogólnie leczenie ganglionów można podzielić na dwie metody:

• metody medyczne;
• metody operacyjne.

Jak masować ganglion? Fizjoterapia w walce z bólem nadgarstka

Często skutecznym sposobem leczenia ganglionu może okazać się stosowanie zabiegów fizjoterapeutycznych. Pierwszym etapem jest zastosowanie biernej stabilizacji. Najczęściej dokonywane jest to przez zastosowanie artykułów rehabilitacyjnych w postaci ortezy albo kinesiotapingu. Fizjoterapeuci polecają korzystanie z terapii manualnej, a niektórzy z nich pokazują też jak masować ganglion poza wizytami, w warunkach domowych. 

Poza zabiegami fizjoterapeutycznymi, skuteczne są też zabiegi fizykoterapeutyczne. Najczęściej zalecane pacjentom z torbielami galaretowatymi są ultradźwięki, laser punktowy bądź wysokoenergetyczny oraz zabiegi wykonywane z wykorzystaniem pola magnetycznego. Dopiero gdy te metody nie przynoszą skutku i ulgi w bólu, rozważa się chirurgiczne usuwanie guza. 

Domowe sposoby na ganglion – maści i żele, które przyniosą ulgę przy schorzeniach nadgarstka

Czy domowe sposoby na ganglion mogą być skuteczne? Istnieje duża liczba metod, które mogą niwelować objawy bólowe. Mimo tego nie należy odkładać konsultacji ze specjalistą, który potwierdzi diagnozę i wykluczy złośliwość zmiany. Czym smarować ganglion w domu aby poczuć się lepiej? Polecane jest nakładanie wacikiem olejku kadzidłowego, który wykazuje właściwości ściągające i łagodzące ból. Również korzeń imbiru w postaci naparu, a także przykładanie do torbieli torebki od herbaty, może okazać się skutecznym sposobem. 

Niektórzy pacjenci chwalą sobie też maść na ganglion w postaci preparatów przeciwzapalnych, ale jest to jedynie leczenie objawowe, które nie usunie przyczyny bólu. Podobnie żywokost na ganglion. Jest to roślina, którą warto mieć w swojej apteczce, ale jej stosowanie ma sens jedynie jako dodatek do leczenia u specjalisty. Warto korzystać ze wszystkich domowych metod, ale nie należy traktować ich jako alternatywy dla tradycyjnej terapii.

Z reguły leczenie choroby rozpoczyna się od przepisania leków przeciwzapalnych i leków przeciwbólowych. W tym przypadku lekarz może przepisać leki takie jak:

• Diclofenac;
• Ibuprofen;
• Ketoprofen;