Układ nerwowy

Choroby układu nerwowego – objawy, leczenie, porady

Układ nerwowy odpowiada za nasze funkcje kognitywne, pamięć, formułowanie wypowiedzi, poruszanie się, odbieranie i przetwarzanie bodźców. Do chorób układu nerwowego zalicza się między innymi migrenę, epilepsję, stwardnienie rozsiane, chorobę Parkinsona i chorobę Alzheimera. Oczywiście ta krótka lista nie wyczerpuje wszystkich rodzajów chorób układu nerwowego, który składa się z dwóch części: ośrodkowego układu nerwowego (OUN) i obwodowego układu nerwowego. OUN to rdzeń kręgowy i mózgowie, a obwodowy układ nerwowy to nerwy rdzeniowe, zwoje nerwowe, nerwy czaszkowe i obwodowe zakończenia nerwowe.

Jakiekolwiek dysfunkcje dotyczące przekazywania impulsów między komórkami nerwowymi powodują zaburzenia somatyczne, a także zaburzenia w funkcjonowaniu wielu narządów. Do najczęstszych objawów schorzeń neurologicznych należą przewlekłe dolegliwości bólowe, w tym bóle głowy i migreny, złe samopoczucie psychiczne, zaburzenia mowy i pamięci, wszelkie niekontrolowane ruchy (jak np. trzęsienie się rąk czy głowy). Z zaburzeniami czynności układu neurologicznego powiązane są również różne choroby psychiczne, w tym schizofrenia, choroba afektywna dwubiegunowa, nerwica lękowa i depresja.

Choroby układu nerwowego – rodzaje, leczenie i porady

Najczęściej występujące choroby układu nerwowego to:

l parestezje, czyli mrowienia, drętwienia, wrażenie pieczenia, uczucia ciepła lub zimna dotykające intensywnie głównie jednej, konkretnej części ciała.

l zaburzenia czynności ruchowych. Niemożliwość wykonania ruchu, niedowład, ruchy mimowolne i niekontrolowane, drgawki, drżenie, bezruch, zaburzenia chodu i postawy, a także uczucie permanentnego zmęczenia.

l zaburzenia snu i bezsenność. Co ważne, niekiedy również chrapanie jest objawem neurologicznym i może być leczone odpowiednimi lekami

l zaburzenia pamięci, takie jak problem z zapamiętywaniem bieżących informacji, ale również problemy z przypomnieniem sobie wydarzeń z przeszłości

l zaburzenia mowy i zdolności językowych, które zazwyczaj występują jako konsekwencja udaru, ale nie zawsze. Niekiedy afazja i dysfazja powodowane są przez inne zaburzenia czynności mózgu, guzy, urazy etc.

W razie występowania jakichkolwiek z powyższych problemów, konieczne jest jak najszybsze skonsultowanie objawów z lekarzem. Szczególnie, jeśli objawy wystąpiły nagle, dotyczą jednej części ciała lub są konsekwencją wypadku.

Czym są choroby układu nerwowego?

Choroby neurologiczne, czyli choroby układu nerwowego, to jedna z najszerszych grup schorzeń. Zalicza się do nich pozornie niegroźne schorzenia, jak migrena czy lumbago, ale również udar mózgu, chorobę Alzheimera, a także stwardnienie rozsiane.

Do powstawania chorób neurologicznych dochodzi na skutek zaburzeń funkcjonowania obwodowego układu nerwowego. Mogą być one wrodzone i uwarunkowane genetycznie, jak np. choroba Hintingtona, migreny czy przepuklina oponowo-rdzeniowa, ale również powodowane przez infekcje jak zapalenie opon mózgowych. W niektórych przypadkach nie poznano przyczyn rozwoju choroby: bóle głowy o niewyjaśnionym pochodzeniu czy epilepsja są to jedne z przykładów.

Choroby układu nerwowego – najczęstsze objawy

Do najczęstszych objawów chorób układu nerwowego zalicza się problemy z wysłowieniem się, poruszaniem się, zaburzenia pamięci i funkcji mowy. Dodatkowo również zaburzenia widzenia i słuchu, ogólne złe samopoczucie, nietypowe doznania organoleptyczne, jak smaki i zapachy, które występują bez fizycznego bodźca. Niekiedy zaburzenia neurologiczne manifestują się także gwałtownymi zmianami nastrojów, agresją, otępieniem, irytacją oraz brakiem zdolności do rozpoznawania najbliższych.

Choroby neurologiczne mogą atakować w każdym wieku: niektóre z nich są przypisane do wieku dziecięcego (np. dziecięce zapalenie opon mózgowych), a niektóre pojawiają się wyłączeni u seniorów (jak demencja). Dlatego bardzo ważne jest, aby nie bagatelizować żadnych objawów i zawsze konsultować z lekarzem pojawienie się jakichkolwiek nietypowych problemów zdrowotnych.

Jak przebiega leczenie chorób układu nerwowego

układ nerwowy jest bardzo złożoną strukturą, dlatego trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, jak przebiega terapia chorób neurologicznych. Wszystko zależy od postawionej przez neurologia i/lub psychiatrę diagnozy. Niekiedy leczenie zamyka się w farmakoterapii, inne wymaga również konsultacji psychologicznych, a także zabiegów fizjoterapeutycznych i rehabilitacyjnych. Niektóre choroby, jak np. choroba Parkinsona czy Alzheimera, nie mają skutecznych metod terapeutycznych, a ich leczenie polega jedynie na łagodzeniu objawów. Wciąż prowadzone są badania nad przypadłościami neurologicznymi i niemal każdego roku przedstawiane są nowe sposoby leczenia dotychczas uznawanych za nieuleczalne chorób.

Jak dbać o układ nerwowy? Porady specjalistów

Dbanie o układ neurologiczny powinno obejmować szereg działań, począwszy od odpowiedniej diety bogatej w kwasy DHA oraz witaminy i minerały ze wszystkich grup. Pozytywne działanie na układ nerwowy ma również optymalna dawka ruchu i zupełne unikanie używek. Układ nerwowy osłabiany jest przez stres oraz intensywne traumatyczne przeżycia, dlatego wskazane jest poszukiwanie wsparcia terapeutycznego, gdy to konieczne, a także zażywanie odpowiednich leków wydawanych przez psychiatrę.

Profilaktyka chorób neurologicznych pokrywa się z profilaktyką chorób układu krążenia: aktywność fizyczna, zbilansowana dieta, odpowiednia długość snu i dbanie o zdrowie psychiczne są niezbędne, aby układ nerwowy funkcjonował prawidłowo. Należy także mieć na uwadze, że jednym z największych wrogów układu nerwowego jest regularnie spożywany alkohol, który stopniowo prowadzi do degradacji neuronów w mózgu.

Przed niektórymi chorobami neurologicznymi chronić mogą szczepienia, jak ma to miejsce np. w przypadku odkleszczowego zapalenia mózgu, które to szczepienie polecane jest szczególnie w przypadku dzieci spędzających dużo czasu na łonie natury.

Profilaktyka neurologiczna obejmuje również takie pozornie niezwiązane z medycyną i zdrowiem działania, jak ćwiczenie mózgu: poprzez czytanie, rozwiązywanie łamigłówek, medytację. Dowiedziono, że regularne medytowanie oraz regularna lektura znacznie zmniejszają ryzyko otępienia starczego, występowania zaburzeń pamięci i chorób takich jak depresja czy zaburzenia lękowe.