Zapalenie żołądka – objawy, badania, dieta, leczenie. Co pomaga?

Zapalenie żołądka to często występujący stan zapalny, który może charakteryzować się ostrym lub przewlekłym charakterem. Specjaliści podają kilka kryteriów, dzięki którym można wyodrębnić podział przewlekłych zapaleń tego narządu. Wśród nich znajdują się m.in. zapalenia zanikowe lub powierzchniowe. Zapalenie błony śluzowej żołądka może być wywołane wieloma czynnikami zewnętrznymi i wewnętrznymi, m.in. nieprawidłową, długotrwałą dietą czy spożyciem pożywienia, w którym występują czynniki toksyczne. Charakterystyka pracy tego narządu została opisana w oddzielnym artykule.

Sprawdź: Ból żołądka na czczo

Czego dowiesz się z tego artykułu?

• Jakie są cechy zapalenia żołądka i najczęstsze symptomy tego stanu?
• Jakie są najczęstsze symptomy zapalenia żołądka?
• Jak wygląda badanie diagnostyczne, w którym rozpoznaje się ten stan?
• Jak przebiega leczenie zapalenia żołądka?
• Jaka jest rola diety w zapobieganiu zapaleniom żołądka?
• Jakie mogą być powikłania nieleczonego zapalenia tego narządu?

Czym jest zapalenie żołądka?

Zapalenie żołądka to stan zapalny, w wyniku którego występuje uszkodzenie delikatnej błony śluzowej narządu. Może być ono wywołane zróżnicowanymi czynnikami chorobotwórczymi, które generują reakcję zapalną w określonym miejscu. Najpopularniejszym zestawieniem zapaleń żołądka jest zaktualizowana lista systemowa Sydney, w ramach której zostały wyróżnione 3 zasadnicze typy zapaleń. Zalicza się do nich stany ostre, przewlekłe oraz specjalne. Zgodnie z Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10, zapalenie błony śluzowej żołądka zostało sklasyfikowane w grupie chorób przełyku, żołądka i dwunastnicy. Jego dokładny symbol to K29, który został przypisany do stanu zapalenia żołądka oraz dwunastnicy. 

Zapalenie żołądka - objawy 

Zapalenie żołądka może mieć charakter ostry lub przewlekły, a objawy różnią się w zależności od rodzaju stanu zapalnego. Ostre zapalenie pojawia się nagle i zwykle przebiega gwałtownie – pacjent może odczuwać silne dolegliwości bólowe, którym często towarzyszą nudności i wymioty. Jedną z przyczyn może być bakteria Helicobacter pylori, która przez długi czas nie daje objawów, ale w pewnym momencie może doprowadzić do nagłego pogorszenia stanu zdrowia. Z kolei przewlekłe zapalenie żołądka rozwija się powoli i często daje mniej nasilone, choć uporczywe objawy, wpływające na codzienne funkcjonowanie.

Najczęstsze objawy ostrego zapalenia żołądka:

• silne bóle w nadbrzuszu,
  
• nudności,
  
• wymioty,
  
• ogólne osłabienie,
  
• brak apetytu.
  

Najczęstsze objawy przewlekłego zapalenia żołądka:

• uczucie pełności po posiłku,
  
• lekkie, ale nawracające bóle brzucha,
  
• zgaga,
  
• wzdęcia,
  
• niestrawność.

Jakie są przyczyny zapalenia żołądka?

Przyczyny zapalenia śluzówki żołądka są zróżnicowane i mogą wynikać zarówno z czynników zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Do najczęstszych należą błędy dietetyczne oraz długotrwałe obciążanie układu pokarmowego niezdrowym stylem życia. Spożywanie tłustych, ciężkostrawnych, przetworzonych lub skażonych toksynami produktów osłabia naturalne mechanizmy ochronne żołądka. Również niektóre bakterie (np. Helicobacter pylori), leki i używki mają istotny wpływ na rozwój stanów zapalnych. Warto też pamiętać, że dieta może nie tylko sprzyjać zapaleniu, ale też wspierać regenerację błony śluzowej. Lekkostrawne posiłki, takie jak kisiel, mogą łagodzić objawy i wspomagać odbudowę flory żołądkowej.

Najczęstsze przyczyny zapalenia żołądka:

• nieprawidłowa, ciężkostrawna dieta,
  
• nadużywanie alkoholu,
  
• długotrwałe przyjmowanie niektórych leków (np. NLPZ),
  
• zakażenie bakterią Helicobacter pylori,
  
• spożywanie zepsutych lub skażonych toksynami produktów,
  
• palenie papierosów,
  
• silny i przewlekły stres,
  
• choroby autoimmunologiczne,
  
• zaawansowany wiek,
  
• przebyte operacje i urazy,
  
• rozległe oparzenia,
  
• gastropatia chemiczna.

Jakie badania diagnostyczne mogą pomóc w rozpoznaniu zapalenia żołądka?

Zapalenie żołądka, w zależności od charakteru przebiegu, może wywoływać wiele negatywnych stanów somatycznych w organizmie człowieka. Osoby zmagające się z tym problemem uskarżają się na bóle, uczucie pełności czy częste wymioty. W wielu przypadkach dosyć szybko decydują się oni na skorzystanie z porad lekarza, co pozwala efektywniej przeciwdziałać jeszcze głębszemu pogorszeniu się kondycji zdrowia. Wywiad nie pozwala jednak dokładnie stwierdzić, czy mamy do czynienia z zapaleniem, podrażnieniem czy zatruciem. Wymagane jest zatem wykonanie szeregu badań diagnostycznych, które pozwalają wykluczyć inne jednostki chorobowe.

Rozpoznanie polega na ustaleniu w toku analizy obrazów klinicznego i endoskopowego. Warto zaznaczyć, że skonsultowanie się z lekarzem jest w sytuacji pojawienia się symptomów niezwykle ważne. Ostre bóle żołądka oraz inne objawy mogą być wywołane groźnymi dla życia i zdrowia ludzkiego czynnikami. Do rozpoznawania zapaleń żołądka wykorzystuje się m.in. gastroskopię, badanie krwi, badanie stolca, testy oddechowe i biopsję histopatologiczną.

Jak przebiega leczenie zapalenia błony śluzowej żołądka?

Rozpoznanie przyczyn zapalenia błony śluzowej żołądka jest ważne, m.in. w kontekście kolejnych działań zalecanych przez lekarza. Przykładowo, w przypadku stwierdzenia zakażenia Helicobacter pylori, specjalista może zalecić antybiotykoterapię oraz przyjmowanie leków z grupy inhibitorów pompy protonowej. W innym przypadku stosuje się np. leczenie przyczynowe, jeśli zapalenie zostało wywołane przez przyjmowanie leków czy nadmierne spożywania alkoholu.

Lekarze przepisują także leki na zapalenie żołądka, które mają na celu niwelowanie lub ograniczanie najbardziej dokuczliwych symptomów, takich jak bóle brzucha czy nudności. Czy da się wpłynąć na to, ile trwa zapalenie żołądka? Prawidłowa regeneracja narządu nie może się odbywać bez indywidualnych starań pacjenta. Ważne jest stosowanie się do zaleceń lekarza oraz skorzystanie z porad dietetyka.

Zapalenie żołądka - co pomaga?

W przypadku zapalenia żołądka kluczowe znaczenie ma łagodzenie objawów i wspieranie regeneracji śluzówki żołądka. Wiele osób zastanawia się, co pomaga w takiej sytuacji – odpowiedź najczęściej obejmuje zmianę stylu życia, odpowiednią dietę oraz leczenie przyczynowe. Pomocne okazują się zarówno domowe metody, jak i preparaty dostępne bez recepty, jednak w każdym przypadku warto skonsultować się z lekarzem, by dobrać odpowiednią terapię do rodzaju i przyczyny zapalenia.

Co może pomóc przy zapaleniu żołądka:

• unikanie tłustych, smażonych i ostrych potraw,
  
• spożywanie lekkostrawnych posiłków (np. kisiel, gotowane warzywa, kleiki),
  
• eliminacja alkoholu, kofeiny i tytoniu,
  
• stosowanie probiotyków wspomagających florę bakteryjną,
  
• przyjmowanie leków zobojętniających kwas żołądkowy (zgodnie z zaleceniem lekarza),
  
• unikanie stresu i regularny odpoczynek.

Dieta przy zapaleniu żołądka – jakie produkty warto włączyć do diety, a jakich unikać?

Jak należy się odżywiać, kiedy stwierdzono zapalenie żołądka? Dieta jest niezbędna, aby w organizmie mogły zostać uruchomione odpowiednie procesy regeneracyjne. W trakcie przebiegu należy zadbać o odpowiednie nawodnienie, ponieważ częste wymioty i brak apetytu może wpłynąć na zachwianie gospodarki wodnej organizmu. Lekarze wskazują, że w przypadku zapalenia błony śluzowej żołądka trzeba ograniczyć spożywanie alkoholu, palenie papierosów i spożywanie posiłków obciążających system trawienny.

Wśród lekkostrawnych składników żywnościowych wyróżnia się m.in. potrawy gotowane, chude, naturalne, nieprzetworzone, niesmażone i niewpływające na przyspieszenie perystaltyki jelit. Odpowiednia dieta jest podstawą, dzięki której regeneracja żołądka może przebiegać w sposób prawidłowy. Pomocna może się także okazać mieszanka ziół na zapalenie żołądka, która wspomaga procesy odbudowy.

Czy zapalenie żołądka może prowadzić do poważniejszych schorzeń żołądkowo-jelitowych?

Nieleczone stany zapalne mogą prowadzić do powstawania bardzo groźnych jednostek chorobowych, w tym również obfitych owrzodzeń. Szczególnie, jeśli stan pozostanie nieleczony i ignorowany przez osobę zmagającą się z problemem. Zapalenie żołądka może również prowadzić do choroby refluksowej przełyku, raka żołądka, chorób dwunastnicy i innych niebezpiecznych stanów. Ważne, by w przypadku dolegliwości żołądkowych możliwie szybko skonsultować się z lekarzem i zastosować odpowiednie leczenie.