Nowotwory złośliwe – w tym rak żołądka – wymagają odpowiedniej diagnozy i możliwie jak najszybszego wykrycia. Wczesne stadium choroby ma lepsze rokowania niż zaawansowany stopień nowotworu. Od niego zależy również dobranie adekwatnego leczenia. W najgorszych przypadkach służy ono wydłużeniu życia pacjenta, który ma małe szanse na całkowite wyleczenie. Dlatego tak ważna jest szybka diagnoza i niezwlekanie z pójściem do lekarza pierwszego kontaktu. Niektóre objawy raka żołądka są niejednoznaczne. Warto wykonać badania, aby wykluczyć chorobę nowotworową.
Z tego artykułu poznasz i dowiesz się o:
- objawach raka żołądka – kiedy udać się do lekarza,
- diagnostyce raka żołądka,
- jak wygląda leczenie raka żołądka,
- kiedy najczęściej rozwija się rak żołądka,
- jak zapobiegać rakowi żołądka,
- objawach i leczeniu przerzutów raka żołądka
- jakie są rokowania w przypadku choroby nowotworowej żołądka.
Zobacz także artykuł: Gastroskopia: kiedyś musisz wykonać oraz jak się przygotować?
Rak żołądka: wczesne objawy, których nie możesz lekceważyć
Rak żołądka jest jednym z najczęściej spotykanych nowotworów złośliwych. Zajmuje piąte miejsce, jeśli chodzi o częstotliwość występowania. Ze względu na niejednoznaczne objawy, zwykle zostaje wykryty w zaawansowanym stadium. Może wystąpić w każdej części żołądka (trzon, wpust, odźwiernik), najczęściej rozwija się w części odźwiernikowej – u 50% zdiagnozowanych. Rzadziej atakuje trzon, jest to blisko 20% chorych. We wpuście żołądka notuje się wykrywalność na poziomie 25%. Najczęściej powstaje w obrębie błony śluzowej żołądka. Dzieli się ona na cztery warstwy. Im więcej warstw obejmie nowotwór, tym jego stopień zaawansowania jest wyższy. Wiąże się to ze zdecydowanie gorszym rokowaniem. Dlatego tak ważne jest wczesne wykrycie choroby. Aby było to możliwe, nie należy bagatelizować pozornie błahych symptomów np. bólu żołądka na czczo. Przy raku żołądka objawy skórne także mogą wystąpić, warto konsultować wszelkie nieprawidłowości z dermatologiem. Jeśli niepokojące objawy nie ustępują, należy poprosić lekarza rodzinnego o skierowanie na badania kontrolne, które mogą wykluczyć raka żołądka lub wykryć go we wczesnym stadium, co daje dużo większe szanse na powodzenie leczenia. Co powinno zaniepokoić? Jakie są objawy raka żołądka we wspomnianym wczesnym stadium?
Objawy tego nowotworu nie są charakterystyczne i mogą również świadczyć o innych schorzeniach, na przykład o chorobie wrzodowej. Wykrycie nowotworu początkowo odbywa się poprzez badanie podmiotowe i przedmiotowe. Zwykle podczas badania przedmiotowego, jeśli pojawią się nieprawidłowości, podejrzewa się już zaawansowane stadium choroby. Badanie podmiotowe opiera się na wywiadzie z pacjentem. Często pacjenci zadają pytanie – czy rak żołądka boli? Nie należy jednak kierować się wyłącznie kryterium bólu. We wczesnym etapie choroby może występować ból nadbrzusza, jednak nie jest to kluczowy i jedyny symptom. W przypadku zakażenia bakterią helicobacter pylorii należy niezwłocznie wdrożyć leczenie, gdyż jej rozwój może powodować nowotwór.
Do alarmujących objawów należą:
- utrata masy ciała, co świadczy o postępującym wyniszczeniu organizmu,
- nudności lub wymioty – objaw bardzo często spotykany,
- smoliste stolce,
- wymiotowanie krwią,
- utrata łaknienia,
- problemy z połykaniem,
- ból w nadbrzuszu.
Jeśli któreś z tych objawów pojawiają się często, należy zgłosić się do lekarza rodzinnego.
Skórne objawy nowotworów, takie jak obrzęki twarzy, rąk, czy nóg, są powiązane zwykle z nowotworami układu krwionośnego. W przypadku raka żołądka może występować przebarwienie w fałdach skórnych np. pod kolanami, na zgięciu łokcia. Każdą zmianę skórną powinien obejrzeć dermatolog.
W trakcie badania przedmiotowego, jeśli rak żołądka ma już zaawansowaną postać, można go wyczuć w formie guza. Zlokalizowany jest zależnie od rodzaju nowotworu. Może być wyczuwalny w nadbrzuszu (ból nadbrzusza). Powiększona wątroba również jest alarmującym sygnałem.
Jak wykryć nowotwór żołądka? Metody diagnostyki raka żołądka
Rak żołądka jest nowotworem, który rzadko zostaje wykryty we wczesnym etapie rozwoju. Głównie ze względu na niejednoznaczne objawy, które bywają bagatelizowane. Podczas badania przedmiotowego diagnozuje się zwykle zaawansowane stadium – guz wyczuwalny w nadbrzuszu. Możliwe jest także wykrycie raka żołądka dużo wcześniej, jeśli wdroży się odpowiednią diagnostykę.
Obecnie najlepszą metodą wykrycia tego nowotworu jest gastroskopia. Zaleca się wykonywanie jej kontrolnie raz do roku u osób powyżej 50 roku życia. W przypadku osób młodszych – kiedy stwierdzono inne choroby układu pokarmowego lub pojawią się niepokojące objawy. Gastroskopia jest badaniem endoskopowym, które pozwala ocenić stan wszystkich części żołądka oraz pobrać próbki do badań histopatologicznych. Umożliwia również usunięcie powstałych już zmian, o ile są we wczesnym stadium. Materiał pobrany podczas badania jest kluczowy dla postawienia właściwej diagnozy.
Poza wspomnianą gastroskopią stosuje się również inne badania, które są bardzo pomocne przy wykrywaniu raka żołądka. Badanie radiologiczne górnego odcinka przewodu pokarmowego z użyciem kontrastu. Opiera się ono na wykonaniu zdjęć rentgenowskich przy użyciu kontrastu – specjalnej substancji wprowadzanej do organizmu. Drugim badaniem pomocniczym jest ultrasonografia. Dzięki niej lekarz jest w stanie określić stopień zaawansowania choroby, a także stwierdzić, czy występują przerzuty do innych organów. Podobne zadanie ma tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny. Umożliwiają pobranie jeszcze bardziej szczegółowych danych na temat zaawansowania nowotworu.
Rak żołądka, a morfologia krwi – nie stwierdzono korelacji między chorobą, a wynikami badań laboratoryjnych. Istotne są dopiero po wykryciu nowotworu oraz w trakcie leczenia. Na ich podstawie ocenia się stan chorego i wydolność jego narządów.
Na czym polega leczenie raka żołądka?
Leczenie raka żołądka zależy od stopnia zaawansowania choroby. Jeśli nowotwór został wykryty we wczesnym etapie rozwoju, możliwe jest jego usunięcie, a następnie przekazanie próbki do badania histopatologicznego – podczas gastroskopii. Dotyczy to zmian nieprzekraczających 2 cm. Po uzyskaniu wyników, lekarz decyduje o dalszym leczeniu.
Jak długo rozwija się rak żołądka? Statystycznie rozwój choroby może trwać wiele lat – nawet do 10. Okres między wczesnym stadium choroby, a jej najbardziej zaawansowanym stopniem jest dość długi. Dlatego należy regularnie badać układ pokarmowy.
Nowoczesne leczenie raka żołądka opiera się na wytycznych, które są podzielone ze względu na stopień zaawansowania nowotworu. Wspomniana wcześniej metoda endoskopowa możliwa jest tylko we wczesnym etapie rozwoju choroby oraz wykonywana jest w najbardziej wyspecjalizowanych ośrodkach ochrony zdrowia. Stosuje się również gastrektomię, która polega na częściowym lub całkowitym usunięciu żołądka wraz z okolicznymi węzłami chłonnymi.
Przed wykonaniem zabiegu wdraża się leczenie systemowe – chemio- i radioterapię. Również po przeprowadzonej operacji, chory poddaje się chemioterapii.
Kiedy rak żołądka jest w bardzo zaawansowanym stadium jego usunięcie operacyjne staje się niemożliwe (a jest to element konieczny do całkowitego wyleczenia). Pomocne są w tych przypadkach metody leczenia systemowego. Mogą zmniejszyć objętość guza, co kwalifikuje chorego do operacji. Kiedy zabieg nie jest możliwy, wykorzystuje się leczenie paliatywne (chirurgiczne połączenie zdrowej części żołądka z jelitem cienkim), mające na celu wydłużenie życia chorego. Leczenie paliatywne stosuje się również w przypadku innych nowotworów złośliwych np. raka jelita grubego.
Czynniki ryzyka dla rozwoju raka żołądka. Czy istnieją metody skutecznego zapobiegania?
Rak żołądka – jakie są przyczyny tej choroby? Najnowsze badania wykazują znaczący wpływ czynników środowiskowych. W przypadku tego nowotworu czynniki genetyczne są na drugim miejscu, choć gdy choroba w rodzinie pojawiła się już wcześniej, warto zrobić kontrolne badania. Na podstawie migracji z krajów o wysokim ryzyku zachorowania na raka żołądka do miejsc o niskim wskaźniku zachorowań, stwierdza się kluczowość czynników środowiskowych. Kolejne pokolenia migrantów obarczone były już bowiem niskim ryzykiem. Odpowiednimi metodami zapobiegającymi są głównie zdrowa dieta, ogólny zdrowy tryb życia oraz unikanie substancji takich jak alkohol, czy papierosy. Inne czynniki ryzyka wystąpienia raka żołądka:
- gruba krwi A,
- płeć męska (mężczyźni chorują częściej),
- złe warunki środowiskowe, złe odżywianie
- występowanie polipów gruczolakowych – 10/20% z nich może przekształcić się w zmianę o charakterze nowotoworowym,
- Helicobacter pylori – bakteria jest przyczyną zwiększonego ryzyka wystąpienia raka żołądka,
- czynniki chemiczne, zawody ryzyka: górnicy, hutnicy, przemysł.
Spożywanie szkodliwych substancji może prowadzić również do wielu innych schorzeń. Pieczenie języka, a rak żołądka? Nie jest to właściwa analogia. Objaw ten najczęściej występuje przez nadmiar spożywanych szkodliwych substancji lub przy innych schorzeniach układu pokarmowego, w tym raka języka.
Najczęstsze objawy i leczenie przerzutów raka żołądka
W przypadku raka żołądka przerzuty mogą występować odlegle – tak jak w każdym innym nowotworze złośliwym. Najczęściej spotykanymi przerzutami są przerzuty do węzłów chłonnych i wątroby. Aby wykryć przerzuty stosuje się endoskopię USG, tomografię komputerową. Metodą wspomagającą jest diagnostyka markerów nowotworowych.
Najczęstszymi objawami przerzutów i zaawansowania choroby nowotworowej jest wodobrzusze. Mogą pojawić się także objawy neurologiczne, co świadczy o przerzutach do układu nerwowego. Przerzuty do wątroby charakteryzują się wystąpieniem żółtaczki.
Obecnie w leczeniu raka z przerzutami stosuje się nowoczesną chemioterapię, która daje szansę na złagodzenie dolegliwości, wydłużenie życia lub wyleczenie chorego.
Rokowania w przypadku choroby nowotworowej żołądka
Kiedy już rak żołądka zostanie wykryty, każdy chorujący zadaje sobie podstawowe pytanie: jak długo się żyje? Prawie 90% chorych, u których zdiagnozowano nowotwór we wczesnej fazie i usunięto go operacyjnie, przeżywa do 5 lat od operacji. Niestety, większość rozpoznanych przypadków stanowią chorzy z zaawansowaną formą guza, gdzie czas 5 lat dotyczy od 20% do 30% pacjentów.
Po przeprowadzonej operacji usunięcia nowotworu, wdraża się leczenie systemowe. Dalszy stan chorego zależy od wydolności jego organizmu oraz od tego czy cierpi na choroby współistniejące. Lekarze kładą również nacisk na kondycję psychiczną pacjenta, która jest kluczowa w procesie leczenia.
W przypadku, kiedy zabieg nie może zostać przeprowadzony, a chemioterapia lub radioterapia nie przynoszą efektów (zmniejszenie guza, by móc go usunąć), korzysta się z leczenia paliatywnego. Ma ono na celu wydłużenie życia chorego.
