Poranne bóle żołądka, określane również jako bóle głodowe, to przypadłość, która pojawia się stosunkowo często. Poranne dolegliwości bólowe pacjenci określają jako ścisk w dołku. Należy wskazać, że ucisk w okolicy żołądka stanowi niespecyficzny objaw pojawiający się ze strony jamy brzusznej, odczuwany również jako kłucie w żołądku. Przypadłości nierzadko towarzyszy zgaga, odbijanie i nudności. Jakie są przyczyny porannych dolegliwości bólowych żołądka? Co robić w przypadku bólu nadbrzusza na czczo?

Przyczyny bólu żołądka na czczo

Ból żołądka na czczo nierzadko jest skutkiem złej diety bądź zatrucia pokarmowego. Niemniej jednak jest również częstym objawem choroby. Najczęściej przyczyną bólu żołądka rano jest stres, infekcyjne zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe spowodowane spożyciem zakażonego pokarmu, które zawiera toksyny bakteryjne. Wśród innych przyczyn bólu żołądka rano można wymienić dyspersję czynnościową, zaawansowany rak żołądka, a także ostre i przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka, które wywołane jest infekcją Helicobacter pylori lub stosowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych. 

Nieprzyjemne dolegliwości często towarzyszą zapaleniu błony śluzowej żołądka bądź wrzodom trawiennym. W tej sytuacji ból brzucha pojawia się w godzinach nocnych oraz wczesnorannych – na czczo oraz przez około 1-3 godziny po spożyciu posiłku. Należy wskazać, że dolegliwości bólowe w przypadku choroby wrzodowej ustępują zazwyczaj po posiłku, jedzenie bowiem działa w sposób neutralizujący bądź po zastosowaniu środków alkalizujących lub leków, które zmniejszają wydzielanie kwasu solnego. Poranne bóle brzucha i nudności mogą być objawem chorób żołądka i dwunastnicy, między innymi w chorobie wrzodowej czy zapaleniu. O chorobie wrzodowej dwunastnicy świadczyć mogą bóle, które pojawiają się najczęściej w nocy, rano, a także pomiędzy posiłkami.

Co robić w przypadku bólu żołądka rano, na czczo?

Ból żołądka, brzucha i jelit to częsta przypadłość, która dotyczy zarówno dorosłych, jak i dzieci. Przypadłość ta może być spowodowana różnymi czynnikami, które nie są groźne dla zdrowia. Niemniej jednak, u niektórych pacjentów są symptomem poważnych chorób i schorzeń narządów wewnętrznych, dolegliwości bólowe mogą być bowiem objawem stanu zapalnego śluzówki przewodu pokarmowego, wrzodów, choroby jelit bądź żołądka. Z tego powodu konieczne jest ustalenie przyczyny bólu brzucha rano na czczo, którą pomoże ustalić lekarz. 

Bóle brzucha na czczo, które pojawiają się okresowo, mogą być wynikiem nieprawidłowej diety, spożywania ciężkostrawnych, tłustych i obfitych posiłków. W takiej sytuacji niezwykle ważna jest zmiana nawyków żywieniowych. Należy stosować lekkostrawną dietę, która polega na przyjmowaniu 5-6 niewielkich posiłków dziennie. Ponadto, jeżeli przyczyną dolegliwości bólowych i skurczów żołądka rano jest zapalenie błony śluzowej żołądka postępowanie terapeutyczne, poza przyjmowaniem środków farmakologicznych, powinno uwzględniać wykluczenia żywieniowe pokarmów, które są źle tolerowane, czyli ciężkostrawnych, smażonych potraw i unikanie produktów, działających drażniąco na przewód pokarmowy, tj. kawa, herbata, ostre przyprawy czy alkohol. W sytuacji, kiedy mimo przestrzegania prawidłowych nawyków żywieniowych, dolegliwości nie ustępują, konieczna jest konsultacja z lekarzem.

Leczenie bólu żołądka na czczo

Poznanie przyczyny bólu żołądka, który pojawia się rano, umożliwia wdrożenie odpowiedniego dla chorego leczenia. Należy wskazać, że postępowanie w tym przypadku powinno obejmować w pierwszej kolejności terapię, której celem będzie wyeliminowanie przyczyny dolegliwości bólowych. Niezbędna jest zatem wizyta u lekarza pierwszego kontaktu. Co ważne, diagnostyka i rozpoznanie bólów żołądka, brzucha i jelit wymaga dokładnego określenia miejsca występowania bólu, jego promieniowania, a także dolegliwości towarzyszących. Konieczny jest zatem szczegółowy wywiad lekarski, który dotyczy wszystkich chorób pacjenta, przyjmowanych leków, używek i przebytych operacji. Lekarz, po szczegółowym zebraniu wywiadu lekarskiego i przeprowadzeniu badania fizykalnego decyduje, czy istnieje potrzeba wykonania dodatkowych badań endoskopowych (gastroskopia) oraz innych badań laboratoryjnych i obrazowych, np. USG jamy brzusznej. Co ważne, lekarz pierwszego kontaktu może skierować chorego do gastrologa, w celu przeprowadzenia szczegółowej diagnostyki. Ponadto, lekarz rodziny kieruje chorego na podstawowe badania krwi, enzymy oraz badanie kału. Jeżeli lekarz uzna, że możliwą przyczyną dolegliwości jest stres, może on przepisać leki rozkurczowe lub przeciwbólowe. 

Bibliografia:

Gajewski P. (red.), Choroby wewnętrzne na podstawie Interny Szczeklika. Medycyna Praktyczna, Kraków 2013

Kaczka A., Małecka – Panas E., Ból brzucha. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 2011