Rak jelita grubego – objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie. Jak można zapobiec chorobie?

Rak jelita grubego – objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie. Jak można zapobiec chorobie? - zdjęcie

Rak jelita grubego często rozwija się przez wiele lat, nie dając przy tym niemal żadnych objawów. Czym więc może objawiać się nowotwór jelita grubego i jak można wykryć go we wczesnym stadium, gdy istnieją duże szanse na wyleczenie?

Czym jest rak jelita grubego?

Nowotwór jelita grubego zazwyczaj rozwija się w wyniku mimowolnego rozrostu komórek w określonej części jelita grubego – na przykład kątnicy lub odbytnicy i zstępnicy. Najczęściej występującym rodzajem tej choroby jest gruczolakorak jelita grubego. W Polsce rak jelita grubego jest drugą pod względem częstości przyczyną zgonów spowodowanych przez nowotwór. Częściej dotyka on mężczyzn niż kobiet, a najwyższą zachorowalność notuje się w grupie osób po 50. roku życia.

Rak jelita grubego – objawy

Nowotwór jelita grubego potrafi rozwijać się przez bardzo długi czas – nawet dziesięć lat – nie dając właściwie żadnych objawów. Choroba może zaatakować każdy fragment jelita, lecz w ponad 70% przypadków rak powstaje w odbytnicy, gdzie guzy można dość łatwo wyczuć podczas badania per rectum. W zależności od lokalizacji nowotwór jelita grubego może dawać nieco inne objawy, ale wśród szczególnie niepokojących wymieniamy:

  • obecność krwi na stolcu lub krwawienie utajone do światła jelita grubego, które może prowadzić do anemii;
  • uczucie niepełnego wypróżnienia;
  • zaburzenia rytmu wypróżnień – zaparcia i uporczywe biegunki;
  • powtarzające się krwawienie z odbytnicy;
  • wyczuwalny guz w jamie brzusznej;
  • silny ból brzucha, któremu towarzyszą zatrzymanie gazów i stolca;
  • parcie na stolec i niemożność jego oddania;
  • nudności;
  • utrata masy ciała, osłabienie, brak apetytu – zwykle pojawiające się w zaawansowanym stadium choroby.

Przyczyny raka jelita grubego

Zachorowania na nowotwór jelita grubego możemy podzielić na dwie podstawowe grupy: rodzinne, które są związane z mutacją genów lub zwiększonym ryzykiem zachorowania w danej rodzinie, oraz sporadyczne, które nie mają związku z dziedziczeniem.

Do czynników zwiększających ryzyko zachorowania na raka jelita grubego zaliczamy przede wszystkim:

  • dziedziczenie,
  • wiek,
  • obecność gruczolaków w jelicie grubym,
  • wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
  • choroba Leśniowskiego-Crohna,
  • zakażenie paciorkowcem kałowym,
  • nałogowe palenie papierosów,
  • dieta obfitujące w mięso i tłuszcze, a uboga w błonnik,
  • otyłość.

Większość nowotworów jelita grubego to zachorowania sporadyczne – rodzinne stanowią około 30% wszystkich przypadków.

Diagnostyka nowotworu jelita grubego

W diagnostyce raka jelita grubego stosuje się szereg badań, w tym: badania per rectum, wlewu kontrastowego, kolonoskopii, rektoskopii, kolonoskopii wirtualnej, badania antygenu CEA we krwi oraz badania krwi utajonej w kale. Na czym polega każde z nich?



Badanie diagnostyczne

Charakterystyka

Badanie per rectum

To badanie przez odbytnicę, dzięki któremu lekarz może ocenić stan jelita, wykryć źródła krwawienia i guzki nowotworowe. To jedna z podstawowych metod diagnostycznych – pozwala wychwycić blisko jedną trzecią przypadków raka jelita grubego.

Wlew kontrastowy

Polega na wykonaniu zdjęć radiologicznych po podaniu do jelita płynnego kontrastu i napełnieniu go powietrzem.

Kolonoskopia

Badanie przeprowadza się przy użyciu endoskopu, który wprowadza się do jelita przez odbyt. Niekiedy w trakcie kolonoskopii pobiera się wycinek podejrzanej zmiany do badania histopatologicznego.

Rektoskopia

To wziernikowanie odbytnicy, polegające na wprowadzeniu do odbytu sztywnego aparatu optycznego.

Kolonoskopia wirtualna

Podczas badania do światła jelita grubego podaje się powietrze, a następnie wykonuje tomografię komputerową. Kolonoskopia wirtualna umożliwia uzyskanie trójwymiarowego obrazu jelita grubego.

Badanie antygenu CEA we krwi

Polega na oznaczeniu markerów charakterystycznych dla raka jelita grubego. Badanie często stosuje się u pacjentów po przebytym nowotworze – pomaga wykryć ewentualny nawrót choroby.

Badanie krwi utajonej w stolcu

Pozwala określić, czy w stolcu znajduje się krew, która jest niewidoczna gołym okiem.



Rak jelita grubego – leczenie

Sposób leczenia raka jelita grubego dobiera się na podstawie stopnia rozwoju choroby. Podobnie jak przy innych chorobach nowotworowych, także w tym przypadku podstawę stanowi leczenie chirurgiczne. Przy niewielkich nowotworach wycina się wyłącznie samą zmianę bez fragmentu jelita – w zależności od jej lokalizacji wykorzystuje się w tym celu metodą laparoskopową lub endoskopową.

U większości pacjentów konieczne jest jednak usunięcie guza wraz z fragmentem jelita. W takim przypadku najczęściej przeprowadza się zabieg w znieczuleniu ogólnym, wykonując cięcie na skórze brzucha. Natomiast u chorych z nowotworem jelita grubego w zaawansowanym stadium niezbędna może okazać się operacja wielonarządowa. Wskazaniem do jej przeprowadzania jest przede wszystkim naciekanie nowotworu na sąsiadujące organy – to uniemożliwia usunięcie guza w całości bez naruszenia zajętego narządu, na przykład żołądka, pęcherza moczowego czy śledziony.

Oprócz zabiegów chirurgicznych leczenie jelita grubego obejmuje też chemioterapię, którą wdraża się zarówno przed, jak i po operacji. Chemioterapia przed zabiegiem ma na celu zmniejszenie guza, co ma na ułatwić jego usunięcie. Z kolei po operacji chemioterapia pozwala zniszczyć krążące w organizmie komórki nowotworowe. W terapii raka jelita grubego stosuje się również radioterapię, która nie tylko wspomaga niszczenie komórek nowotworowych, ale także może łagodzić dolegliwości bólowe.

Profilaktyka nowotworu jelita grubego – jak uniknąć choroby?

By zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka jelita grubego, warto:

  • regularnie uprawiać aktywność fizyczną,
  • stosować zdrową dietę, bogatą w warzywa i owoce,
  • ograniczyć ilość tłuszczów zwierzęcych w diecie,
  • ograniczyć spożycie alkoholu.

Ponadto osoby, które skończyły 50 lat, powinny pamiętać o:

  • regularnych badaniach okresowych,
  • wykonywaniu kolonoskopii – co 10 lat,
  • wykonywaniu badania kontrastowego jelita grubego – co 5 lat,
  • wykonywaniu testów na krew utajoną w kale – co rok.

Nowotwór jelita grubego to podstępna choroba, która może rozwijać się latami, nie dając przy tym żadnych objawów. Właśnie dlatego tak istotne są regularne badania kontrolne, dzięki którym raka jelita grubego można wykryć już we wczesnym stadium, gdy wciąż są bardzo duże szanse na jego wyleczenie.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Pierwsza pomoc Udar słoneczny: objawy, leczenie i pierwsza pomoc przy porażeniu cieplnym
Udar słoneczny jest jedną z najczęstszych odmian udaru cieplnego. Stanowi konsekwencję nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV. W następstwie przegrzania organizmu dochodzi do odwodnienia, zaburzeń gospodarki elektrolitowej oraz mechanizmów t...
Układ rozrodczy i moczowy Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych. Najlepsze i ciekawe pozycje
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....
Choroby zakaźne i pasożytnicze Jęczmień na oku: objawy, przyczyny oraz leczenie. Czy istnieją domowe sposoby na jęczmień?
Jęczmień to nic innego jak torbielowata infekcja powieki, która pojawia się w bardzo nieoczekiwanych momentach w formie ropnia. W większości wypadków spowodowana jest zarażeniem gronkowcem na brzegach powiek, a także gruczołach ...
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Serce i układ krążenia Jakie są domowe sposoby na opuchnięte kostki u nóg?
Niemal każdemu dorosłemu przynajmniej raz w życiu dolegały opuchnięte kostki u nóg. Przyczyn tego stanu rzeczy może być wiele: od upału, poprzez choroby układu krążenia, na chorobach endokrynologicznych kończąc. Co s...
Informacje dla pacjenta Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzen...
Dieta i odchudzanie Cholesterol – jakie są normy oraz dieta i leczenie? Czym się różni dobry i zły cholesterol?
W latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku w prasie i mediach odbywała się prawdziwa nagonka na cholesterol. Należało go unikać, spożywając pokarmy ubogie w masło, jaja i inne tłuszcze z...
Choroby skóry Tłuszczak: jakie są przyczyny, objawy oraz leczenie? Czy tłuszczaki są groźne dla zdrowia?
Tłuszczak to niezłośliwy nowotwór tkanki łącznej, który występuje na skórze pojedynczo lub w większych skupiskach. Ten niewielki i miękki w dotyku guzek może pojawić...

Mięśnie i kości Lumbago (postrzał) – czym jest, ile trwa i jak leczyć? Jakie mogą być przyczyny występowania i z czym walczyć?
Lumbago to określenie stosowane w przypadku nagłego i ostrego bólu w okolicy krzyżowo-lędźwiowej. Oto podstawowe informacje na temat tego bolesnego i utrudniającego funkcjonowanie zesp...
Układ rozrodczy i moczowy Upławy: przyczyny, rodzaje, choroby, leczenie. Co oznacza ich kolor?
Wydzielina z pochwy, powszechnie określana jako upławy, fizjologicznie występuje w drogach rodnych każdej kobiety. Obecność śluzu jest oznaką posiadania zdrowej błony śluzowej miejsc intymnych, a także prawidłowo przebiegającego cyklu miesiączkowego....
Układ rozrodczy i moczowy Torbiel: gdzie występuje i jak się pozbyć cysty? Przyczyny powstawania, diagnoza i skuteczne leczenie
Torbiele, zwane inaczej cystami, to przestrzenie wypełnione treścią galaretowatą bądź płynem. Choć mogą pojawić się w niemal każdym miejscu, najczęściej diagnozowane są w jajnikach, piersiach...
Sport i fitness Nocne skurcze nóg, łydek i stóp - przyczyny, zapobieganie i leczenie bolesnych skurczów mięśni nóg
Może być to efekt znacznego wysiłku fizycznego, ale w niektórych przypadkach skurcze oznaczają pierwsze objawy poważnych chorób - sprawdź jakich....
Układ rozrodczy i moczowy Bakterie w moczu: przyczyny, objawy, interpretacja wyników i sposoby leczenia zakażeń układu moczowego
W prawidłowo funkcjonującym układzie moczowym nie występują bakterie, dlatego ich obecność świadczy o rozwoju stanu patologicznego. W medycynie ten stan określa się jako bakteriomocz....
Układ pokarmowy Zapalenie żołądka – objawy, badania, dieta, leczenie. Co pomaga?
Zapalenie żołądka to często występujący stan zapalny, który może charakteryzować się ostrym lub przewlekłym charakterem. Specjaliści podają kilka kryteriów, dzięki którym...
Informacje dla pacjenta Choroba Hashimoto – jakie są objawy, przyczyny i leczenie? Co warto wiedzieć o zespole Hashimoto?
Choroba Hashimoto to najczęstsza przyczyna niedoczynności tarczycy, będąca przewlekłym schorzeniem układu immunologicznego. Oto najważniejsze informacje na temat jej objawów, ...
Układ pokarmowy Kwas alfa-liponowy (ALA) w walce z cukrzycą. Gdzie występuje i jak działa?
Jaki jest związek pomiędzy kwasem alfa-liponowym a cukrzycą? Kwas ten jest jednym z najskuteczniejszych przeciwutleniaczy, obniża także poziom cukru we krwi i usprawnia pracę wątroby, dzięki czemu jest zalecanym suplementem dla osób bo...
Serce i układ krążenia Choroba Kawasaki – jak wygląda i przebiega? Co warto wiedzieć o zespole Kawasaki?
Choroba Kawasaki to poważna choroba układowa dotykająca głównie dzieci, mogąca doprowadzić do niebezpiecznych powikłań. Oto najważniejsze objawy, zalecane sposoby leczenia oraz inne istotne informacje na jej temat. Z tego artykułu d...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem