Jasnota purpurowa – właściwości, zastosowanie i możliwe przeciwwskazania

Jasnota purpurowa - zdjęcie

Jasnota purpurowa (łac. Lamium purpureum), choć często uznawana za niepozorny chwast, kryje w sobie bogactwo cennych składników wspierających zdrowie. Roślina ta od wieków wykorzystywana była w medycynie ludowej jako środek łagodzący stany zapalne, przyspieszający gojenie ran oraz wspomagający układ oddechowy. Obecnie wraca do łask dzięki rosnącemu zainteresowaniu naturalnymi metodami wspierania zdrowia. W artykule wyjaśniamy, jakie są właściwości lecznicze jasnoty purpurowej, jak ją stosować, a także kiedy należy zachować ostrożność.

Jak wygląda jasnota purpurowa?

Jasnota purpurowa to jednoroczna roślina z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae), która często rośnie dziko na łąkach, przy drogach i w ogrodach. Osiąga wysokość 10–30 cm, ma charakterystyczne, sercowate liście z piłkowanymi brzegami, a jej kwiaty przybierają purpurowo-różowy kolor. Często bywa mylona z pokrzywą, choć – w przeciwieństwie do niej – nie parzy.

Jasnota purpurowa – właściwości lecznicze

Roślina ta zawiera szereg substancji bioaktywnych, takich jak:

  • flawonoidy – o działaniu przeciwutleniającym,
  • garbniki – wykazujące właściwości ściągające i przeciwbakteryjne,
  • olejki eteryczne – wspomagające układ oddechowy,
  • kwasy fenolowe, m.in. kwas rozmarynowy – znany z działania przeciwzapalnego,
  • witaminy i sole mineralne – w tym witamina C, żelazo, wapń.

Dzięki tym składnikom, jasnota purpurowa może wspierać naturalne mechanizmy obronne organizmu i łagodzić dolegliwości o łagodnym przebiegu.

Jasnota purpurowa – zastosowanie w domowej fitoterapii

Roślina może być stosowana na wiele sposobów:

1. Na infekcje górnych dróg oddechowych

Dzięki właściwościom przeciwzapalnym i wykrztuśnym, jasnota purpurowa może wspomagać leczenie przeziębień i kaszlu. Napar z suszu roślinnego można stosować jako herbatkę łagodzącą podrażnienie gardła i krtani.

2. Na rany i podrażnienia skóry

Ze względu na działanie ściągające i przeciwbakteryjne, zewnętrzne stosowanie naparu (np. w formie okładów) może przyspieszyć gojenie drobnych skaleczeń, otarć i zmian skórnych.

3. Dla kobiet – przy bolesnym miesiączkowaniu

W medycynie ludowej jasnota była stosowana w celu złagodzenia bólu menstruacyjnego. Jej delikatne działanie rozkurczowe może przynieść ulgę podczas miesiączki.

4. Wspomagająco przy problemach trawiennych

Jasnota może również działać lekko rozkurczowo na mięśnie gładkie jelit, wspomagając trawienie i łagodząc wzdęcia.

Jasnota purpurowa – jak stosować?

Najczęstszą formą zastosowania jest napar z suszonych liści i kwiatów jasnoty purpurowej. Można go przygotować w domu:

Przepis na napar:
1–2 łyżeczki suszu zalać szklanką wrzącej wody, przykryć i parzyć przez 10–15 minut. Pić 1–2 razy dziennie.

Dostępna jest także forma soku ze świeżych liści, który można wycisnąć samodzielnie lub kupić w specjalistycznych sklepach zielarskich.

Roślinę można również dodać do sałatek – jej młode liście są jadalne i mają lekko orzechowy smak.

Czy jasnota purpurowa jest trująca?

Nie. Jasnota purpurowa nie jest rośliną trującą, choć bywa mylona z innymi gatunkami. Jednak – jak w przypadku wszystkich ziół – nie należy jej stosować w nadmiernych ilościach ani przez długi czas bez konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.

Jasnota purpurowa – przeciwwskazania i środki ostrożności

Chociaż jasnota purpurowa uznawana jest za bezpieczną, istnieją sytuacje, w których warto zachować ostrożność:

  • ciąża i karmienie piersią – brak jest wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa, dlatego nie zaleca się stosowania bez porozumienia z lekarzem,
  • dzieci poniżej 12. roku życia – stosowanie należy skonsultować z pediatrą,
  • alergia na rośliny z rodziny jasnotowatych – może wystąpić reakcja nadwrażliwości,
  • stosowanie leków przeciwzakrzepowych – zioła zawierające flawonoidy mogą wpływać na ich działanie.

W razie wątpliwości przed rozpoczęciem kuracji warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Jasnota purpurowa w ogrodzie i dla pszczół

Poza właściwościami zdrowotnymi, jasnota purpurowa to cenna roślina miododajna – przyciąga pszczoły już wczesną wiosną, gdy inne rośliny dopiero zaczynają kwitnąć. Warto zostawić ją w zakątkach ogrodu jako pożytek dla owadów zapylających.

Podsumowanie

Jasnota purpurowa to przykład rośliny, którą łatwo przeoczyć, a która skrywa w sobie szereg prozdrowotnych właściwości. Wykorzystywana od wieków w zielarstwie, może dziś stanowić naturalne uzupełnienie zdrowego stylu życia. Zanim jednak zdecydujemy się na jej regularne stosowanie, warto poznać nie tylko jej zalety, ale i możliwe przeciwwskazania.

Źródła:

  • Piwowarczyk B. Zioła – zastosowanie i działanie, PZWL, 2020.
  • EMA. "Herbal medicinal products – Community herbal monograph on Lamium purpureum", www.ema.europa.eu
  • DOI: 10.1016/j.jep.2018.12.023 – Journal of Ethnopharmacology: “Traditional uses, phytochemistry, and pharmacology of Lamium species”
  • Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich: www.iwnirz.pl
  • WebMD. “Purple Dead Nettle: Uses and Safety”, www.webmd.com

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Układ rozrodczy i moczowy Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych. Najlepsze i ciekawe pozycje
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....
Informacje dla pacjenta Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzen...
Choroby zakaźne i pasożytnicze Jęczmień na oku: objawy, przyczyny oraz leczenie. Czy istnieją domowe sposoby na jęczmień?
Jęczmień to nic innego jak torbielowata infekcja powieki, która pojawia się w bardzo nieoczekiwanych momentach w formie ropnia. W większości wypadków spowodowana jest zarażeniem gronkowcem na brzegach powiek, a także gruczołach ...
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Układ rozrodczy i moczowy 7 skutecznych metod na opóźnienie wytrysku podczas stosunku
Szybki wytrysk to z reguły koniec miłosnych uniesień, dlatego każdy mężczyzna pragnie przeciągnąć jak najdłużej moment swojego spełnienia. Za optymalną długość stosunku uważa się akt trwający...
Odporność, wzmocnienie organizmu Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w...
Zdrowy tryb życia Dieta ketogeniczna (keto) – co należy wiedzieć i jakie są wady oraz zalety?
Ludzie od wieków stosują różne diety odchudzające. Najczęściej ma to miejsce, kiedy zbliża się wiosna i lżejsze ubranie odsłania krągłe kształty ciała. Nie zawsze jednak diety stosuje się w celach ...
Serce i układ krążenia Dieta na obniżenie cholesterolu - 10 produktów, które pomagają zbić cholesterol
Obecność zbyt wysokiego poziomu cholesterolu LDL we krwi jest zjawiskiem cywilizacyjnym. Z hipercholesterolemią zmaga się coraz większa część społeczeństwa, a do rozwoju problemu przyczyniają...

Przeziębienie i grypa Paracetamol – czym jest oraz jakie są jego właściwości? Jak jest prawidłowe dawkowanie paracetamolu, aby zapobiec przedawkowaniu?
W poniższym artykule uzyskasz informacje na temat jednego z bezpieczniejszych leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych dostępnych bez recepty, jakim jest paracetamol. Poznasz jego mechanizm działania, dawkowanie, skutki jego prze...
Układ rozrodczy i moczowy Nawracające zapalenia pęcherza – jak im zapobiegać i jak można je leczyć?
Zakażenia układu moczowego należą do powszechnych schorzeń o charakterze infekcyjnym i dotyczą statystycznie znacznie częściej kobiet niż mężczyzn. Mają też tendencję do nawracania, szczególnie ...
Mięśnie i kości Lumbago (postrzał) – czym jest, ile trwa i jak leczyć? Jakie mogą być przyczyny występowania i z czym walczyć?
Lumbago to określenie stosowane w przypadku nagłego i ostrego bólu w okolicy krzyżowo-lędźwiowej. Oto podstawowe informacje na temat tego bolesnego i utrudniającego funkcjonowanie zesp...
Układ rozrodczy i moczowy Upławy: przyczyny, rodzaje, choroby, leczenie. Co oznacza ich kolor?
Wydzielina z pochwy, powszechnie określana jako upławy, fizjologicznie występuje w drogach rodnych każdej kobiety. Obecność śluzu jest oznaką posiadania zdrowej błony śluzowej miejsc intymnych, a także prawidłowo przebiegającego cyklu miesiączkowego....
Układ rozrodczy i moczowy Torbiel: gdzie występuje i jak się pozbyć cysty? Przyczyny powstawania, diagnoza i skuteczne leczenie
Torbiele, zwane inaczej cystami, to przestrzenie wypełnione treścią galaretowatą bądź płynem. Choć mogą pojawić się w niemal każdym miejscu, najczęściej diagnozowane są w jajnikach, piersiach...
Sport i fitness Nocne skurcze nóg, łydek i stóp - przyczyny, zapobieganie i leczenie bolesnych skurczów mięśni nóg
Może być to efekt znacznego wysiłku fizycznego, ale w niektórych przypadkach skurcze oznaczają pierwsze objawy poważnych chorób - sprawdź jakich....
Układ rozrodczy i moczowy Bakterie w moczu: przyczyny, objawy, interpretacja wyników i sposoby leczenia zakażeń układu moczowego
W prawidłowo funkcjonującym układzie moczowym nie występują bakterie, dlatego ich obecność świadczy o rozwoju stanu patologicznego. W medycynie ten stan określa się jako bakteriomocz....
Układ pokarmowy Zapalenie żołądka – objawy, badania, dieta, leczenie. Co pomaga?
Zapalenie żołądka to często występujący stan zapalny, który może charakteryzować się ostrym lub przewlekłym charakterem. Specjaliści podają kilka kryteriów, dzięki którym...
Informacje dla pacjenta Choroba Hashimoto – jakie są objawy, przyczyny i leczenie? Co warto wiedzieć o zespole Hashimoto?
Choroba Hashimoto to najczęstsza przyczyna niedoczynności tarczycy, będąca przewlekłym schorzeniem układu immunologicznego. Oto najważniejsze informacje na temat jej objawów, ...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem