Z artykułu dowiesz się:
- czym dokładnie jest dieta GAPS,
- jak jelita wpływają na zdrowie psychiczne,
- jakie są zasady protokołu żywieniowego GAPS,
- jakie są etapy diety,
- po jakie produkty warto sięgać,
- jaki jest wpływ kiszonek na zdrowie układu pokarmowego,
- w jaki sposób pobudzić jelita do pracy.
Zobacz także artykuł: "Dieta na zdrowe jelita – 6 produktów, które poprawiają pracę jelit, eliminując zaparcia".
Przejdź do zagadnienia:
- Jelita a zdrowie - dieta GAPS jako klucz do optymalnego funkcjonowania organizmu
- Zespół psychologiczno-jelitowy - jak emocje wpływają na zdrowie jelit?
- Dieta na zdrowe jelita - sekrety zbilansowanego żywienia według protokołu GAPS
- Etapy diety GAPS - jak stopniowo wprowadzać zmiany dla lepszego funkcjonowania jelit?
- Najzdrowsze produkty na jelita – co wybrać?
- Kiszonki na jelita - jak fermentowane produkty wspierają mikrobiom układu pokarmowego?
Jelita a zdrowie - dieta GAPS jako klucz do optymalnego funkcjonowania organizmu
Dieta GAPS to model żywieniowy, który zrewolucjonizował klasyczne rozumienie zdrowego odżywiania. Opiera się przede wszystkim na wpływie zdrowia jelit na stan psychiczny człowieka. Dieta psychologiczno-jelitowa powstała w oparciu o wieloletnie badania prowadzone przez Natashę Campbell-McBride, która koncentrowała się na obserwacji stanu jelit osób leczących zaburzenia psychiczne i choroby neurologiczne. Sama nazwa GAPS jest skrótem angielskiej nazwy Gut and Psychology Syndrome, czyli zespół psychologiczno-jelitowy.
Podstawą modelu żywieniowego była dieta na jelita SCD, czyli dieta specyficznych węglowodanów, która polega na eliminacji wszelkich węglowodanów złożonych, takich jak laktoza, sacharoza i skrobia. Jej głównym celem było poprawienie funkcjonowania jelit. Protokół GAPS ma na celu przywrócenie optymalnego działania układu pokarmowego, mózgu i ogólnego stanu zdrowia. Jej głównym założeniem jest eliminacja zbóż, nasion roślin strączkowych, skrobi i węglowodanów rafinowanych. Należy jednocześnie zrezygnować z żywności przetworzonej.
Zespół psychologiczno-jelitowy - jak emocje wpływają na zdrowie jelit?
Kluczowym pojęciem diety jest zespół psychologiczno-jelitowy, który opisuje ścisły związek między stanem jelit a zdrowiem psychicznym. Wielu lekarzy nazywa jelita drugim mózgiem, podkreślając ich kluczowy wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. To właśnie zaburzenie procesów trawiennych ma stanowić jedną z przyczyn występowania chorób neurologicznych, takich jak depresja, ADHD czy autyzm.
Za główną przyczynę występowania niektórych wspomnianych chorób uważa się tym samym nieprawidłowe działanie mikroflory jelitowej. Dieta na zdrowe jelita stała się ważnym elementem leczenia licznych chorób, wśród których możemy wymienić m.in.: schizofrenię, dysleksję, epilepsję, dyspraksję oraz zaburzenia obsesyjno-kompulsywne i lękowe. Warto pamiętać, że zmiana nawyków żywieniowych nie powinna prowadzić jednak do rezygnacji z leczenia farmakologicznego zaleconego przez lekarza. Samo wprowadzenie modelu żywieniowego wiąże się jednocześnie z wykluczeniem licznych grup produktowych. Z tego powodu przed wprowadzeniem diety skonsultuj się ze specjalistą, który oceni jej zasadność.
Dieta na zdrowe jelita - sekrety zbilansowanego żywienia według protokołu GAPS
Jak wygląda dieta GAPS? Lista produktów zakłada wykluczenie węglowodanów złożonych. Właśnie dlatego pacjenci powinni zrezygnować z jedzenia produktów zbożowych i pseudozbożowych, warzyw skrobiowych oraz produktów strączkowych. Oprócz nasion roślin strączkowych należy usunąć z diety także produkty sojowe. Co zawiera dieta GAPS? Zasady opierają się na spożywaniu wysokiej jakości mięsa, ryb i owoców morza oraz jajek, które należy uzupełniać dodatkiem nieskrobiowych warzyw, do których należą m.in.: ogórki, papryka, brokuły i sałata.
Ważnym składnikiem diety są również produkty fermentowane. Kiszonki na jelita pozwalają poprawić procesy trawienne, wyrównując przy tym poziom pH w organizmie. Osoby przestrzegające zasad modelu GAPS powinny sięgać po samodzielnie przygotowywane wywary mięsne, które skutecznie regenerują błony śluzowe jelit.
Etapy diety GAPS - jak stopniowo wprowadzać zmiany dla lepszego funkcjonowania jelit?
Powodzenie diety ma ścisły związek z przestrzeganiem zasad modelu żywieniowego. Sam protokół został podzielony na 6 podstawowych etapów, które pozwalają na oczyszczenie, regenerację oraz utrzymanie odpowiedniego zdrowia jelit. Jak przebiega dieta GAPS? Etapy początkowe uchodzą za najbardziej restrykcyjne. To właśnie wtedy ma miejsce najintensywniejsze oczyszczanie organizmu. Przez tydzień pacjent powinien spożywać jedynie mięsny wywar bez makaronu. Po kilku dniach może włączyć sok z kiszonych warzyw.
Kolejne tygodnie diety pozwalają na wprowadzanie kolejnych produktów spożywczych. Stopniowo dodajemy do diety duszone warzywa kiszone, jajka, awokado oraz tłuszcze. Warto pamiętać, że dopiero 5. etap diety pozwala na włączenie gotowanych owoców i surowych warzyw. Ostatni, 6. etap ma na celu stabilizację sposobu odżywiania. To właśnie wtedy jadłospis zostaje uzupełniony miodem, suszonymi i surowymi owocami. Najczęściej kuracja trwa ok. 6 miesięcy, po których można zacząć wprowadzać wcześniej wykluczone produkty.
Najzdrowsze produkty na jelita – co wybrać?
Jakie są najzdrowsze produkty na jelita? Dieta GAPS koncentruje się właśnie na nich. W jadłospisie nie może zabraknąć produktów wspierających prawidłowe procesy trawienne. W codziennym menu powinny znaleźć się m.in. produkty z grupy fermentowanego nabiału. Jogurty i kefiry stanowią istotne źródło bakterii kwasu mlekowego. Ich głównym zadaniem jest uszczelnianie ścian jelit, zapobiegając przedostawaniu się toksyn do krwioobiegu. Łagodzą jednocześnie objawy licznych chorób, zwiększają odporność oraz pomagają w redukcji stresu. Ważnymi produktami są owoce dobre na jelita, takie jak jabłka, które stanowią istotne źródło błonnika.
Kiszonki na jelita - jak fermentowane produkty wspierają mikrobiom układu pokarmowego?
Dieta GAPS bazuje na produktach mięsnych i kiszonkach. Kiszona kapusta i ogórki stanowią doskonałe źródło bakterii kwasu mlekowego. Uchodzą za jeden z najważniejszych rodzajów żywności probiotycznej. Nie tylko chronią ściany jelit, ale także tworzą optymalne środowisko dla korzystnych dla zdrowia bakterii. Przywracają tym samym poprawną mikroflorę jelitową. Zmniejszają zaparcia i wzdęcia, usprawniając cały proces trawienia. Szukasz dodatkowych inspiracji kulinarnych? Sięgnij po kiszonki w azjatyckim stylu. Pikantne kimchi skutecznie urozmaici codzienne odżywianie.
Jak pobudzić jelita do wypróżnienia? Praktyczne sposoby na poprawę perystaltyki jelit
Jak pobudzić jelita do wypróżnienia? Oprócz kiszonek i fermentowanego nabiału zadbaj o odpowiednią ilość błonnika w diecie. W tym celu można sięgnąć m.in. po jabłka w formie purée przygotowanego z dodatkiem masła klarowanego. To właśnie niedobór błonnika jest jednym z największych zagrożeń podczas diety eliminacyjnej GAPS. W uzasadnionych przypadkach konieczne może okazać się wprowadzenie odpowiednich suplementów diety. Decyzja powinna jednak zostać podjęta po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem. Warto pamiętać o tym, że żywienie stanowi jedynie uzupełnienie leczenia. Nie powinno zastąpić farmakoterapii.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
