Alkoholizm – jakie są objawy i jak to leczyć? Co trzeba wiedzieć o uzależnieniu od alkoholu i jak temu przeciwdziałać?

Alkoholizm – jakie są objawy i jak to leczyć? Co trzeba wiedzieć o uzależnieniu od alkoholu i jak temu przeciwdziałać? - zdjęcie

Uzależnienie od alkoholu to podstępna choroba, ponieważ trudno jednoznacznie określić, od którego momentu można już mówić o uzależnieniu. Wbrew powszechnemu przekonaniu uzależniony od alkoholu to nie tylko pijak, którego najczęściej można spotkać zataczającego się przy osiedlowym sklepie. Z chorobą tą zmagają się także ludzie dobrzy sytuowani, o których na pierwszy rzut oka nie można byłoby powiedzieć, że mają jakikolwiek problem z alkoholem. Z poniższego artykułu dowiesz się, czym jest uzależnienie od alkoholu, jakie są fazy choroby, jak ją rozpoznać, a także gdzie szukać pomocy.

Zobacz także: Jak leczyć odwodnienie organizmu

Alkoholizm - uzależnienie od alkoholu

Uzależnienie od jakiegokolwiek środka definiowane jest jako stan psychiczny wynikający z interakcji pomiędzy organizmem człowieka a tymże środkiem uzależniającym. Charakteryzuje się zmianą zachowania oraz odczuwaniem potrzeby zażywania środka uzależniającego w sposób ciągły lub też okresowy. Potrzeba ta wynika z chęci doznania wpływu środka uzależniającego na psychikę lub też z chęci uniknięcia objawów odstawienia. Uzależnienie może być fizyczne (kiedy organizm domaga się przyjęcia środka uzależniającego), psychiczne (kiedy odczuwa się potrzebę przyjmowania środka za wszelką cenę), a także społeczne (związane z zażywaniem środka w pewnej grupie ludzi). 

Uzależnienie od alkoholu to zatem sposób jego spożywania, wykraczający poza ramy tradycyjnego, zwyczajowego spożycia, przyjęte w społeczności. Alkoholizm cechuje utrata kontroli nad ilością spożywanego alkoholu. Choroba ta rozwija się bardzo powoli, a w konsekwencji może prowadzić do powstania wielu innych schorzeń somatycznych i psychicznych, a nawet do śmierci. 

Jakie są fazy choroby alkoholowej?

Alkoholizm dzieli się na cztery fazy. Pierwsza z nich to wstępna faza alkoholizmu (przed alkoholowa). To wówczas dochodzi do psychicznego uzależnienia od alkoholu. Chory pije w celu utrzymania równowagi organizmu. Z reguły zachowuje kontrolę nad ilością spożywanego alkoholu, nie upija się. Z drugiej strony w tym okresie wzrasta tolerancja organizmu na alkohol.

Kolejna faza to faza ostrzegawcza (zwiastunowa). Wówczas pojawiają się pierwsze zaniki pamięci wywołane ilością spożytego alkoholu. Chory coraz bardziej koncentruje się na alkoholu i zaczyna pić go w samotności. Z jednej strony unika rozmów na temat picia, z drugiej - organizuje okazje do spożycia alkoholu, po czym często ma poczucie winy wynikające z jego nadużycia, a także mocniej przeżywa objawy nadużycia alkoholu dnia poprzedniego. 

Faza trzecia to faza krytyczna alkoholizmu (ostra). W tym czasie pojawia się u chorego głód alkoholowy, a on sam traci kontrolę nad ilością spożywanego alkoholu, przez co zaczyna zaniedbywać rodzinę, pracę czy inne codzienne obowiązki. Jego celem jest gromadzenie alkoholu i to właśnie jemu chory podporządkowuje całe życie. Odczuwa potrzebę ciągłego uzupełniania poziomu alkoholu w organizmie, a na podejmowane próby rozmów reaguje agresją, usprawiedliwia się lub obwinia za swój problem otoczenie. W tej fazie może dojść także do osłabienia popędu seksualnego. 

Ostatnią fazą alkoholizmu jest faza przewlekła (chroniczna). Wówczas chory popada w tzw. ciągi picia, czyli okresy wielodniowego spożywania alkoholu. Traci on tolerancję na alkohol, mogą wystąpić u niego napady drgawkowe, psychozy czy zaburzenia pamięci. To właśnie w tej fazie alkoholik jest spychany na margines społeczny. 

Jak zdiagnozować alkoholizm?

Chorobę alkoholową diagnozuje się na dwa sposoby. Pierwszy z nich to diagnoza zjawisk fizjologicznych, świadczących o uzależnieniu fizycznym. Drugi to natomiast diagnoza zjawisk psychicznych oraz behawioralnych pacjenta, takich jak zmiany w jego charakterze, rozpad życia rodzinnego czy utrata pracy. Jako, że diagnoza alkoholizmu nie jest prosta, w latach 40. XX wieku wprowadzono testy diagnostyczne, obejmujące kwestionariusze psychologiczne oraz skale skriningowe, mające pomóc w wychwyceniu osób, u których pojawiają się objawy uzależnienia od alkoholu. Do testów takich zalicza się testy CAGE, SAAST, MAST czy POSIT. Dodatkowym testem diagnostycznym jest test AUDIT, zalecany przez Światową Organizację Zdrowia. Składa się on z dwóch części. Pierwsza to wywiad alkoholowy, a druga - badanie kliniczne. 

Czym objawia się alkoholizm?

Do objawów alkoholizmu należy przede wszystkim silne pragnienie lub odczucie przymusu zażycia środka uzależniającego. Ponadto chory nie jest w stanie kontrolować zachowań związanych ze spożyciem alkoholu, tj. nie może powstrzymać się przed jego spożyciem, nie wie, kiedy skończyć i ile wypić. U uzależnionego występują fizjologiczne objawy odstawienia, przez co zażywa on alkohol w celu złagodzenia lub uniknięcia objawów odstawienia alkoholu. Ponadto stwierdza się wyższą tolerancję na alkohol (w celu osiągnięcia takich samych efektów chory musi zażyć większą dawkę substancji). Alkoholizm objawia się także tym, że chory nadal zażywa środek uzależniający, mimo istnienia wyraźnych dowodów, że ten jest dla niego szkodliwy. Do dowodów tych należeć mogą uszkodzenia wątroby, uszkodzenia funkcjonowania poznawczego czy stany depresyjne występujące po okresie intensywnego zażywania substancji. Aby zdiagnozować alkoholizm, objawy te powinny występować u pacjenta w ciągu jednego roku, przy czym wystarczą trzy z powyżej wymienionych. 

Jak leczyć alkoholizm?

Podstawową metodą leczenia alkoholizmu jest psychoterapia uzależnienia. Celem tego typu terapii jest zachowanie trwałej abstynencji przez pacjenta, poprawa jego zdrowia psychicznego oraz fizycznego, a także nabycie przez niego umiejętności niezbędnych do rozwiązywania codziennych problemów emocjonalnych oraz społecznych. Leczenie terapeutyczne powinno trwać od 18 do 24 miesięcy, przy czym pierwszy etap terapii trwa od 6 do 8 tygodni i powinien odbywać się w ośrodku leczenia uzależnień i zakładach dziennych. W leczeniu stosuje się także środki medyczne wspomagające tę terapię oraz leczące objawy odstawienia alkoholu, jak chociażby relanium i diazepam

Czy można wyleczyć w domu alkoholizm?

Leczenie alkoholizmu w domu polega na stosowaniu środków farmakologicznych, czyli tzw. wszywki alkoholowej. Powinno być wykonywane pod stałą kontrolą lekarza, gdyż przed jego zastosowaniem konieczne jest wykonanie badań lekarskich w celu określenia stanu zdrowia pacjenta. Aplikowany we wszywce środek ma wywołać niechęć do alkoholu, powodowaną przez lęk o zdrowie (zażycie alkoholu w połączeniu ze stosowaniem wszywki wywołałoby szereg nieprzyjemnych objawów). Do popularnych środków farmakologicznych znajdujących się we wszywkach alkoholowych należy esperal oraz disulfiram. Jeżeli zatem zastanawiasz się, jak przestać pić, ale nie jesteś jeszcze gotowy na terapię wśród innych osób, warto przemyśleć tego typu procedurę. 

Kiedy z alkoholizmem trzeba się udać do lekarza?

Do lekarza warto zgłosić się w każdym przypadku, kiedy odczuwasz, że Twoje życie koncentruje się wyłącznie wokół alkoholu. Zdarza się często, że pierwszymi osobami, które kierują się do psychoterapeutów są osoby, u których występuje współuzależnienie, czyli małżonkowie czy inne bliskie osoby alkoholików. Pytają się oni wówczas, jak pomóc alkoholikowi. Jedynym sposobem jest w takim przypadku rozmowa z chorym i próba nakłonienia go, aby odstawił alkohol i podjął leczenie terapeutyczne.

Jakie są skutki alkoholizmu?

Skutki alkoholizmu dzieli się na zdrowotne i społeczne. Do pierwszej grupy zalicza się przede wszystkim:

  • choroby układu krążenia (nadciśnienie, zaburzenia rytmu serca, choroba wieńcowa, zawał mięśnia sercowego czy udar mózgu);
  • choroby układu pokarmowego (nadżerki, żylaki przewodu pokarmowego, owrzodzenie żołądka, zgaga, biegunki, refluks, zapalenie oraz rak trzustki, zapalenie, zwłóknienie, niewydolność, marskość oraz rak wątroby);
  • choroby układu oddechowego (zapalenie błony śluzowej tchawicy i oskrzeli);
  • choroby układu moczowego (niewydolność nerek);
  • choroby układu hormonalnego (nieprawidłowe wydzielanie hormonów, zaburzenia potencji oraz miesiączkowania, niepłodność);
  • zmiany skórne (szybsze starzenie się, żółtawy kolor skóry).

Jak widać, alkohol może wyniszczyć organizm. Z tego względu, kiedy już uporamy się z uzależnieniem, warto zrobić komplet badań, aby przekonać się, jakie skutki pozostawił po sobie nałóg. Szerzej o poszczególnych badaniach możesz przeczytać np. w artykule dotyczącym kreatyniny we krwi.

Do skutków społecznych zalicza się natomiast takie wydarzenia w życiu człowieka, które są następstwem nadmiernego spożywania alkoholu, np. problemy w związku, zaniedbanie dzieci, utrata pracy czy marginalizacja w społeczeństwie. Więcej możesz dowiedzieć się w artykule: Alkoholizm - skutki zdrowotne.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Choroby zakaźne i pasożytnicze Wirus RSV - objawy, przyczyny, leczenie. Lawinowo rośnie liczba zakażeń, jak się chronić?
Zachorowania na wirus RSV dostrzegalne są w okresie jesienno-zimowym, choć szczególny wzrost przypada zazwyczaj na styczeń i luty. Wirus RSV stanowi główną przyczynę zachorowania na choroby dróg oddechowych u dzieci....
Informacje dla pacjenta Monocyty – o czym świadczą podwyższone monocyty?
Monocyty to komórki, które wchodzą w skład białych krwinek (leukocytów). Krążą one we krwi i w razie potrzeby wydostają się z naczyń krwionośnych do tkanek otaczających dane naczynie. W trakcie tego procesu przeistaczają się w makrofa...
Przeziębienie i grypa Grypa typu A – objawy, przebieg, leczenie i możliwe powikłania
Grypa należy do najczęściej występujących chorób wirusowych układu oddechowego. Szczególne wyzwanie epidemiologiczne stanowi przy tym grypa typu A, wywołująca infekcje u ludzi oraz innych gatunków ssaków i ptaków....
Ciąża i dziecko Zespół Edwardsa – co to jest, jaki ma wpływ na dziecko i jakie są objawy trisomii chromosomu 18?
Ciąża to wspaniały okres w życiu każdej kobiety. Jednak czasem mogą pojawić się niespodziewane komplikacje w postaci chorób genetycznych dziecka. Przykładem takiej choroby jest Zespół Edwardsa. Niestety w zdecydowanej większości przypad...
Odporność, wzmocnienie organizmu Sok z brzozy – właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania. Jak dawkować sok z brzozy?
Sok z brzozy od dawna znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej jako środek na rozmaite dolegliwości. Jakie właściwości prozdrowotne wykazuje sok z brzozy i dlaczego warto włączyć go do diety?Co znajduje się w składzie soku z brzozy?Sok ...
Serce i układ krążenia Dieta na obniżenie cholesterolu - 10 produktów, które pomagają zbić cholesterol
Obecność zbyt wysokiego poziomu cholesterolu LDL we krwi jest zjawiskiem cywilizacyjnym. Z hipercholesterolemią zmaga się coraz większa część społeczeństwa, a do rozwoju problemu przyczyniają się czynniki zewnętrzne, jak nisko odżywcza dieta oraz mało...
Odporność, wzmocnienie organizmu Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w...
Układ pokarmowy Bulgotanie w brzuchu i przelewanie w jelitach – objawy, przyczyny, leczenie
Bulgotanie, przelewanie się, dziwne, głośne burczenie i przewracanie w brzuchu to nie tylko kłopotliwe i krępujące, ale również niepokojące objawy. Mogą wystąpić zarówno w dzień, jak i w nocy. Zazwyczaj stanowią całkowicie niegroźny ...

Informacje dla pacjenta PDW (morfologia krwi) – wskaźniki, normy, obniżony. Wskaźnik anizocytozy płytek krwi
PDW to badanie, jedno ze składowych podstawowej morfologii, które pozwala ocenić zróżnicowanie płytek krwi pod kątem ich objętości. Innymi słowy, jest wskaźnikiem anizocytozy w wynikach morfologii krwi, który mierzy si...
Serce i układ krążenia Holter EKG: na czym polega, ile trwa i jak się przygotować? Wskazania i przebieg badania
Holter EKG pozwala dokonać pomiaru pracy najbardziej obciążonego organu naszego ciała - serca. Z poniższego artykułu dowiesz się: dlaczego coraz młodsi ludzie umierają na serce i jakie najczęstsze zaniedbania kardiologiczne stwierdzane s...
Układ rozrodczy i moczowy Ból jajnika: objawy, przyczyny, łagodzenie dolegliwości. Co wywołuje kłucie w jajniku?
Ból jajnika może być wyjątkowo niepokojący dla każdej kobiety. Ta nieprzyjemna dolegliwość objawia się kłuciem, uczuciem rozpierania po prawej lub lewej stronie podbrzusza....
Odporność, wzmocnienie organizmu Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w...
Informacje dla pacjenta Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie
Rumień zakaźny to choroba wywoływana przez wirusa. Dotyka najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, ale dorośli też mogą się nim zarazić....
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Zdrowy tryb życia Dieta ketogeniczna (keto) – co należy wiedzieć i jakie są wady oraz zalety?
Ludzie od wieków stosują różne diety odchudzające. Najczęściej ma to miejsce, kiedy zbliża się wiosna i lżejsze ubranie odsłania krągłe kształty ciała. Nie zawsze jednak diety stosuje się w celach ...
Słuch i szumy uszne Świecowanie uszu – na czym polega i czy jest to bezpieczne? Czy warto kupić świece do uszu?
Regularne i prawidłowe dbanie o higienę uszu ma bardzo ważne znaczenie dla zdrowia oraz jakości słuchu. Zaniedbywanie bądź też błędy w czyszczeniu uszu mogą prowadzić do nieprzyjemnych konsekwencji, skutkujących nawet utratą słuchu, ...
Układ pokarmowy Metformina - panaceum XXI wieku? Wszechstronny lek, skuteczny nie tylko w leczeniu cukrzycy
Metformina to substancja, która od lat stosowana jest w leczeniu cukrzycy typu 2. Chociaż na rynku farmaceutycznym obecna jest już niemal pół wieku, wciąż odkrywane są nowe i wielokierunkowe efekty jej sto...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem