Zdrowe tłuszcze – cisi bohaterowie diety. W czym je znaleźć?

Zdrowe tłuszcze – cisi bohaterowie diety. W czym je znaleźć? - zdjęcie
Tłuszcze należą do podstawowych składników odżywczych. Dostarczają związków niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Stanowią ważne źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz warunkują syntezę witamin. W dzisiejszym artykule dowiesz się, czym są zdrowe tłuszcze i gdzie je znaleźć.
 

Kluczowe wnioski z artykułu:

  • Tłuszczami nazywamy nierozpuszczalne w wodzie związki organiczne, które odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu.
  • Stanowią źródło najważniejszych kwasów tłuszczowych (linolowego i linolenowego) oraz są nośnikiem transportowym witamin A, D, E i K.
  • Zdrowe tłuszcze dostarczają energii oraz pełnią istotne funkcje strukturalne i budulcowe.
  • Do najlepszych źródeł zdrowego tłuszczu należą ryby morskie, nasiona, orzechy, oleje roślinne oraz awokado.

Czym są zdrowe tłuszcze i dlaczego są tak ważne?

Tłuszcze, zwane także lipidami, to nierozpuszczalne związki organiczne, które znajdują się we wszystkich organizmach żywych. Możemy podzielić je na przede wszystkim na proste i złożone. Stanowią istotne źródło energii oraz umożliwiają syntezę witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K). Warto pamiętać o tym, że lipidy pełnią również ważną rolę strukturalną, stanowiąc istotny komponent błon komórkowych. Za szczególnie zdrowe uchodzą przy tym tłuszcze nienasycone, które znajdziemy w przede wszystkim w olejach roślinnych i rybach. Zawarte w nich nienasycone kwasy tłuszczowe odpowiadają za zachowanie zdrowia oraz utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu.

Tłuszcze zdrowe i niezdrowe, czyli jak je rozpoznać?

Zdrowe tłuszcze nienasycone wyróżniają się płynną konsystencją, która jest typowa dla olejów roślinnych i rybnych. Które tłuszcze są zdrowe? Wysoką zawartość korzystnych dla zdrowia substancji znajdziemy m.in. w oliwie oraz tranie. Wyjątek stanowi olej kokosowy oraz palmowy, który z powodu wysokiej ilości kwasów nasyconych zachowują stan stały w temperaturze pokojowej. Warto pamiętać o tym, że za bogate źródło zdrowego tłuszczu uchodzą także orzechy oraz awokado – właściwości.

Jaką rolę pełnią zdrowe tłuszcze w diecie?

Zdrowe tłuszcze w diecie pełnią istotną funkcją biologiczną. Nienasycone kwasy tłuszczowe uczestniczą w produkcji hormonów tkankowych (prostaglandyny, prostacykliny, tromboksany), które odpowiadają za zachowanie zdrowia układu sercowo-naczyniowego. Umożliwiają jednocześnie syntezę witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Co więcej, nienasycone kwasy omega wspierają układ odpornościowy, regulują poziom cholesterolu oraz pozytywnie wpływają na trawienie, chroniąc przed powstawaniem kamieni żółciowych.

Zdrowe tłuszcze a zdrowie mózgu i układu nerwowego

Produkty zawierające zdrowe tłuszcze wspierają mózg i układ nerwowy. Stanowią niezbędny składnik strukturalny błon komórkowych mózgu oraz komórek układu nerwowego. Zdrowe kwasy tłuszczowe polienowe EPA i DHA są szczególnie ważne w dzieciństwie oraz w okresie dojrzewania, kiedy to warunkują prawidłowy rozwój mózgu oraz ułatwiają uczenie się i zapamiętywanie. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe odpowiadają przy tym za produkcję hormonów tkankowych, które regulują działanie układu nerwowego na każdym etapie życia.

Zdrowe tłuszcze a utrzymanie zdrowia serca

Dieta zdrowa dla serca powinna opierać się na zdrowych tłuszczach nienasyconych, które pozwalają na znaczne zmniejszenie stężenia cholesterolu we krwi. Co więcej, obniżają ciśnienie, hamują powstawanie zakrzepów oraz zapobiegają zaburzeniom rytmu serca. W jadłospisie nie powinno zabraknąć przede wszystkim kwasów tłuszczowych z rodziny n-3 (omega 3), których niedobór znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia poważnych chorób układu krążeniowego.

Zdrowe tłuszcze a układ hormonalny

Oleje zdrowotne bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe przyczyniają się jednocześnie do prawidłowego funkcjonowania układu hormonalnego i rozrodczego. Kwas linolowy należący do grupy kwasów wielonienasyconych n-6 jest ważnym prekursorem kwasu arachidonowego, natomiast kwas α-linolenowy z grupy n-3 uczestniczy w produkcji kwasu eikozapentaenowego. Związki umożliwiają tym samym wytwarzanie hormonów tkankowych. Warto w tym miejscu wspomnieć, że ważną rolę w organizmie pełni także cholesterol, który stanowi składnik tłuszczu zwierzęcego. Związek odpowiada za prawidłowe syntetyzowanie kortyzolu oraz hormonów płciowych. Należy pamiętać jednak o tym, że jego nadmiar zwiększa ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.

Zdrowe tłuszcze a stan zapalny w organizmie

Kwasy omega 3 EPA umożliwia właściwą syntezę związków, które wykazują silne działanie przeciwzapalne oraz przeciwalergiczne, przyczyniając się do ogólnej poprawy zdrowia.

Zdrowe tłuszcze a kontrola wagi

Po zdrowe źródła tłuszczu należy sięgać także na diecie redukcyjnej. Pamiętaj o tym, że tłuszcze, obok węglowodanów, stanowią podstawowe źródło energii. Warunkują jednocześnie prawidłowe funkcjonowanie organizmu, umożliwiając zdrową redukcję wagi. Podczas układania jadłospisu, zadbaj jednak o zachowanie właściwej kaloryczności.

Zdrowe tłuszcze – tabela najlepszych źródeł tłuszczów w diecie

Dieta na obniżenie cholesterolu powinna być bogata w:

  • tłuste ryby morskie (kwasy omega-3),
  • nasiona,
  • awokado (jednonienasycone kwasy tłuszczowe – MUFA),
  • oleje roślinne.
Produkt Ilość tłuszczu / 100 g produktu
Oliwa z oliwek 10 g
Olej rzepakowy 10 g
Orzechy włoskie 12,1 g
Orzechy brazylijskie 13,4 g
Pestki dyni 9,2 g
Migdały 10,4 g
Awokado 10,7 g
Len, nasiona 6,2 g
Łosoś, świeży 13,6 g
Makrela, świeża 11,9 g

 

Najlepsze produkty zawierające zdrowe tłuszcze – zestawienie polecanych produktów

Podczas codziennego gotowania sięgaj po tłuste ryby, takie jak: łosoś, makrela, śledź oraz tuńczyk. Potrawy warto wzbogacać nasionami dyni i słonecznika oraz siemieniem lnianym. W Twojej diecie nie może zabraknąć przy tym zdrowych olejów roślinnych (takich jak: olej słonecznikowy, rzepakowy, z pestek winogron, oliwa z oliwy, olej z wiesiołka) oraz orzechów włoskich, laskowych i migdałów. Gdzie znajdziemy zdrowe tłuszcze? Tabela produktów obejmuje dodatkowo jajka oraz ciemnozielone warzywa (np. szpinak, jarmuż, brukselka). Chcesz wprowadzić do swojej diety zdrowe tłuszcze? Produkty bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe powinny znaleźć się w każdym posiłku. Już dziś dowiedz się, jak przygotować śniadanie na diecie!

Źródła:

  • Konrad Achremowicz, Katarzyna Szary-Sworst, Wielonienasycone kwasy tłuszczowe czynnikiem poprawy stanu zdrowia człowieka, Żywność. Nauka, Technologia, Jakość, vol. 3, nr 44/2005.
  • https://idrgrace.com/wp-content/uploads/2013/05/dobre_tluszcze.pdf (dostęp 11.08.2024).
  • Ewa Materac, Zbigniew Marczyński, Kazimiera Henryka Bodek, Rola kwasów tłuszczowych Omega-3 i Omega-6 w organizmie człowieka, BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. vol 46, nr 2/2013.
  • Lucyna Ostrowska, Dominika Wnęk, 9 źródeł zdrowych tłuszczów w Twojej diecie, https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/136300,9-zrodel-zdrowych-tluszczow-w-twojej-diecie (dostęp 11.08.2024).
  • Lucyna Ostrowska, Dominika Wnęk, Tłuszcze - podział, budowa, funkcje i właściwości¸ https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/67338,tluszcze-podzial-budowa-funkcje-i-właściwości (dostęp 11.08.2024).
  • Emilia Prusaczyk, Zdrowe tłuszcze w diecie, https://dietetycy.org.pl/zdrowe-tluszcze-w-diecie/ (dostęp 11.08.2024).
  • Ewa Przysiężna, Tłuszcze – rola i znaczenie dla zdrowia człowieka, Kosmetologia Estetyczna, vol 2, nr 2/2013.
  • Tomasz Włodarczyk, at. al., Znaczenie tłuszczów w żywieniu osób aktywnych fizycznie, Journal of Education, Health and Sport, vol. 7, nr 7/2017.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Układ rozrodczy i moczowy Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych. Najlepsze i ciekawe pozycje
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....
Informacje dla pacjenta Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzen...
Choroby skóry Glistnik jaskółcze ziele – skuteczna broń nie tylko na kurzajki. Na co pomaga i jak stosować?
Natura już od początku istnienia człowieka obdarzała go niesamowitym bogactwem ziół, które są w stanie leczyć wiele schorzeń i problemów zdrowotnych. Tak jest w przypadku glistnika - rośliny powszechnie występującej w wielu miejscach i ...
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Informacje dla pacjenta Wysoki puls – przyczyny, objawy jak prawidłowo zmierzyć?
Puls, inaczej tętno, określa ilość uderzeń serca na minutę, czyli częstotliwość bicia serca. Jego wartość jest dla człowieka zdrowego ściśle określana i nie powinna być ani za niska, ani zbyt...
Serce i układ krążenia Jakie są domowe sposoby na opuchnięte kostki u nóg?
Niemal każdemu dorosłemu przynajmniej raz w życiu dolegały opuchnięte kostki u nóg. Przyczyn tego stanu rzeczy może być wiele: od upału, poprzez choroby układu krążenia, na chorobach endokrynologicznych kończąc. Co s...
Informacje dla pacjenta Czym jest badanie krwi – ALT. Diagnoza uszkodzeń wątroby norma i wyniki
Badanie ALT nazywane jest także ALAT oraz GPT. Nazwy te dotyczą tego samego testu aminotransferazy alaninowej, a więc enzymu wewnątrzkomórkowego, który znajduje się przede wszystkim w tkankach wątroby. Z tego względu badanie ALT ...
Choroby zakaźne i pasożytnicze Jęczmień na oku: objawy, przyczyny oraz leczenie. Czy istnieją domowe sposoby na jęczmień?
Jęczmień to nic innego jak torbielowata infekcja powieki, która pojawia się w bardzo nieoczekiwanych momentach w formie ropnia. W większości wypadków spowodowana jest zarażeniem gronkowcem na brzegach powiek, a także gruczołach ...

Dieta i odchudzanie Głodówka – dlaczego warto ją zacząć i ile powinna trwać? Jakie są niebezpieczeństwa związane z głodówką?
Głodówka polega na powstrzymaniu się od spożywania pokarmów w celu redukcji wagi, detoksykacji organizmu lub z powodów leczniczych. Poniżej kilka wskazówek dotyczą...
Choroby skóry Czyrak: jak leczyć? - przyczyny, objawy, skutki
Nie ma chyba osoby, u której nie wystąpiłby czyrak, inaczej furunkuł. Przypadłość ta jest zjawiskiem powszechnym, jednak nie każdy wie, że jest ona zaraźliwa. Kontakt z osobą, u kt&oac...
Układ pokarmowy Biegunka tłuszczowa – przyczyny, objawy, leczenie
Biegunka tłuszczowa polega na oddawaniu przez chorego stolca częściej niż trzy razy na dobę, a czas jej trwania przekracza cztery tygodnie. Istotne jest to, że stolec tłuszczowy nie stanowi c...
Informacje dla pacjenta Grasica – czym jest i za co odpowiada ten gruczoł? Funkcje, choroby
Grasica to gruczoł, który pełni ważną funkcję w organizmie – odpowiada za prawidłowy rozwój układu odpornościowego. Z wiekiem zanika, a powiększona grasica u dorosłego moż...
Zdrowy tryb życia Pistacje – dlaczego te orzechy należą do najzdrowszych przekąsek?
Są małe, zielone i niezwykle smaczne: pistacje zawierają wiele składników odżywczych i mają udowodniony naukowo pozytywny wpływ na zdrowie. Między innymi obniżają poziom cholesterolu i...
Dieta i odchudzanie Cholesterol – jakie są normy oraz dieta i leczenie? Czym się różni dobry i zły cholesterol?
W latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku w prasie i mediach odbywała się prawdziwa nagonka na cholesterol. Należało go unikać, spożywając pokarmy ubogie w masło, jaja i inne tłuszcze z...
Serce i układ krążenia Dieta na obniżenie cholesterolu - 10 produktów, które pomagają zbić cholesterol
Obecność zbyt wysokiego poziomu cholesterolu LDL we krwi jest zjawiskiem cywilizacyjnym. Z hipercholesterolemią zmaga się coraz większa część społeczeństwa, a do rozwoju problemu przyczyniają...
Choroby skóry Jak przyspieszyć gojenie ran? Domowe sposoby na gojenie ran. Czym jest rychłozrost i ziarninowanie?
Gojenie się rany jest złożonym procesem, a czas trwania uzależniony jest od indywidualnych predyspozycji. Każda rana, bez względu na lokalizację, zasługuje na szczególną uwagę i pielęg...
Kosmetyki i uroda Olejek z drzewa herbacianego – na co warto stosować? Właściwości olejku herbacianego
Olejek z drzewa herbacianego to naturalny środek o właściwościach leczniczych i pielęgnujących. Od setek lat jest wykorzystywany jako preparat antybakteryjny, przeciwzapalny i dezynfekujący. ...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem