Skala Apgar - ocena noworodka. Na czym polega i jak ją interpretować?

Skala Apgar - ocena noworodka. Na czym polega i jak ją interpretować? - zdjęcie

Przyjście dziecka na świat wiąże się z wielkimi emocjami dla jego rodziców. Już w pierwszych minutach życia maluch jest poddawany testowi oceniającemu podstawowe funkcje życiowe. Lekarz przeprowadza badanie według kilku kryteriów. Od lat specjaliści korzystają ze sprawdzonego schematu umożliwiającego przyznawanie punktów – jest to skala Apgar. To właśnie anestezjolog Virginia Apgar wprowadziła ocenę stanu noworodka zaraz po urodzeniu w 1952 roku. W jaki sposób przebiega ten proces?

Czego dowiesz się z artykułu?

  • Czym jest skala Apgar?
  • Na jakiej podstawie przyznaje się punkty w skali Apgar?
  • Jak przebiegają pierwsze badania noworodka po porodzie?
  • Czy stosuje się skalę Apgar u wcześniaków?

Zobacz także artykuł: Badanie USG – rodzaje, przebieg badania i jak się przygotować?

Skala Apgar - czym jest i jakich informacji dostarcza?

Skala Apgar to dziesięciopunktowa skala umożliwiająca ocenę czynności życiowych noworodka. Amerykańska anestezjolog, Virginia Apgar, przedstawiła na kongresie w latach 50. XX wieku możliwy schemat badania noworodka po urodzeniu. Choć skali zarzucano nieobiektywność, jest ona stosowana do dziś. Słowo „Apgar” to nie tylko nawiązanie do nazwiska pomysłodawczyni, ale również odzwierciedlenie tego, co bada skala Apgar. A oznacza: appearance – koloryt, zabarwienie skóry, P to pulse, czyli puls, G to grimace, czyli reakcja na bodźce, A to activity – napięcie mięśniowe – natomiast R oznacza respiration – oddychanie.

Kiedy i jak dokonuje się oceny stanu noworodka?

Poza tym, co określa skala Apgar, warto wiedzieć, kiedy dokonuje się oceny stanu noworodka. Badanie jest na ogół wykonywane przez położną lub lekarza. W której minucie skala Apgar znajduje zastosowanie? Zaleca się, by ocena parametrów życiowych dziecka odbywała się w jego 1., 3., 5. oraz 10. minucie życia. W praktyce jeśli maluch otrzymał dużą liczbę punktów podczas pierwszego badania – od 8 do 10 punktów w skali Apgar – drugie przeprowadza się w 5. minucie życia. Jeśli noworodek przejawia słabsze czynności życiowe, jest badany według schematu, a także co 5 minut do 20. minuty życia. Jeśli zajdzie taka potrzeba, dziecko pozostaje pod stałą opieką lekarzy.

Ocena noworodka - jakie parametry podlegają ocenie w skali Apgar?

By dowiedzieć się, jaka jest interpretacja skali Apgar, najpierw trzeba poznać szczegółowe informacje dotyczące badanych parametrów. Pod uwagę bierze się wymienione wyżej elementy. Ocenie podlega czynność serca (powinna być liczona przez minimum 30 sekund), czynność oddechowa, napięcie mięśniowe (w razie niedotlenienia ulega ono osłabieniu aż do całkowitego zwiotczenia), reakcja na wprowadzenie cewnika do nosa (w taki sposób sprawdza się odruchy), a także zabarwienie skóry. Zaraz po urodzeniu nierzadko występuje sinica obwodowa, na skutek czego sporo noworodków otrzymuje za kolor skóry jedynie 1 punkt, dlatego tylko 15% noworodków w 1. minucie życia uzyskuje 10 punktów w skali Apgar. Ponadto do obowiązków osoby zajmującej się noworodkiem na sali porodowej należy zważenie dziecka, dokonanie pomiaru długości ciemieniowo-siedzeniowej, obwodów: głowy, klatki piersiowej i brzucha. Każdy z wyników widnieje potem w dokumentacji medycznej.

Eksperckie wyjaśnienie skali Apgar - od teorii do praktyki, czyli na jakiej podstawie przyznawane są punkty dla noworodka?

Punkty w skali Apgar przyznawane są za każdy z wymienionych parametrów – od 0 do 2. Jeśli dziecko jest blade i sine, za zabarwienie skóry otrzymuje 0 punktów. Sinica obwodowa oznacza 1 punkt, natomiast zdrowa, różowa barwa to 2 punkty. Za puls dziecko otrzymuje 0 punktów w przypadku jego braku. Puls mniejszy niż 100 uderzeń serca na minutę to 1 punkt, natomiast większy lub równy 100 uderzeniom serca na minutę – 2 punkty. W kwestii reakcji na bodźce, 0 punktów przyznaje się, gdy dziecko nie reaguje podczas wycierania ręcznikiem i wkładania cewnika do nosa. Słaby grymas stanowi podstawę do przyznania 1 punktu, a 2 punkty są przyznawane, gdy płacze lub krzyczy i kicha. Brak punktów za napięcie mięśniowe wiąże się z sytuacją, gdy mięśnie są wiotkie - nierzadko na skutek wad wrodzonych lub niedotlenienia. Obniżone napięcie oznacza 1 punkt, natomiast aktywne, prawidłowe ruchy skutkują przyznaniem 2 punktów. Brak czynności oddechowych to 0 punktów. Płytki, zwolniony i nieregularny oddech stanowi podstawę do przyznania 1 punktu w skali, zaś 2 punkty noworodek dostaje za prawidłowy oddech i głośny płacz lub krzyk.

Badania dodatkowe u noworodków z niższą oceną w skali Apgar

Wiadomo już, co ocenia skala Apgar. A co w przypadku, gdy noworodek dostanie niską ocenę? Niski wynik w skali zawsze niepokoi rodziców. Zdarza się, że dziecko przychodzi na świat słabe i w 1. minucie życia otrzymuje 5 lub 6 punktów. Często wystarczy powtórzyć badanie po kilku minutach, by maluch odzyskał siły, zaczął prawidłowo oddychać i zdobył większą liczbę punktów. Nierzadko niski wynik jest efektem trudnego porodu, cesarskiego cięcia lub obecności płynu w drogach oddechowych dziecka. Za niską ocenę uznaje się wynik mniejszy niż 7 punktów w 5. minucie życia. Jeśli pierwszy słaby wynik nie zwiększył się po 3 ani po 5 minutach, lekarze, położne i pielęgniarki obserwują noworodka i konsultują z neonatologiem, czy wymaga on dodatkowej pomocy medycznej w postaci podania tlenu, oczyszczenia dróg oddechowych lub masażu serca. Ocena noworodka może więc nastąpić dwukrotnie, jeśli jest on w stanie bardzo dobrym oraz czterokrotnie, jeśli otrzyma średni lub niski wynik. W przypadku otrzymania przez dziecko do 5 punktów w 5. minucie życia, zaleca się przeprowadzenie badań gazometrycznych w próbce krwi pobranej z tętnicy pępowinowej z zamkniętego zaciskami odcinka pępowiny. Warto wykonać też badanie histologiczne łożyska.

Jak skala Apgar wpływa na decyzje dotyczące opieki nad noworodkiem?

Skala Apgar posiada pewne wady, dlatego nie może być jedynym wyznacznikiem stanu zdrowia dziecka. Żaden wynik nie daje gwarancji, że parametry życiowe noworodka nie ulegną zmianie w krótkim czasie. Nie jest on też mocną podstawą do rokowania na temat jego przyszłego rozwoju. Mała liczba punktów niekoniecznie oznacza też zagrożenie zdrowia lub życia. Wynik może więc zostać potraktowany przez rodziców jako sygnał do kontrolowania ewentualnych niepokojących objawów, lecz nie stanowi wyroku.

Czy skala Apgar jest miarodajna u wcześniaków?

Czy stosuje się skalę Apgar u wcześniaków? Tak, choć wynik będzie w tym przypadku mniej wiarygodny niż u dzieci urodzonych o czasie. Ma to związek z tym, że wcześniaki nie są jeszcze przystosowane do samodzielnego życia, stąd też problemy z oddechem lub słaba reaktywność będą dla nich zupełnie normalne, lecz wpłyną na odjęcie punktów w skali. Dzieje się tak głównie w przypadku dzieci urodzonych wiele tygodni przed terminem. W takiej sytuacji skala Apgar nie powie więc zbyt wiele na temat ich stanu zdrowia. Istnieje jednak jeszcze jedna, bardziej praktyczna skala, którą można wykorzystać w ich przypadku – jest to skala CRIB.

Informacje dla pacjenta

Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie
Rumień zakaźny to choroba wywoływana przez wirusa. Dotyka najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, ale dorośli też mogą się nim zarazić. Najbardziej charakterystycznym objawem rumienia zakaźnego u dzieci jest wysypka na ...

Układ nerwowy

Zespół Patau – objawy i wygląd dzieci z chorobą Patau. Co to jest Trisomia chromosomu 13 i jak można ją wykryć?
Trisomia chromosomu 13, czyli inaczej Zespół Patau to jedna z najcięższych chorób genetycznych, która w większości przypadków doprowadza do śmierci płodu jeszcze w macicy lub bardzo krótko po porodzie. Jedynie niewielki odsetek chorych pr...

Choroby zakaźne i pasożytnicze

Szkarlatyna - objawy, przyczyny. Jak leczyć szkarlatynę?
Jedną z typowych chorób wieku dziecięcego, rozpowszechnioną na całym świecie, jest szkarlatyna. Zazwyczaj pojawia się u dzieci w wieku przedszkolnym, w okresie jesienno-zimowym. Wywołuje poważne objawy, a w jej późnym okresie może nawet d...

Choroby i dolegliwości

Jaki jest prawidłowy poziom cukru we krwi na czczo i po jedzeniu?
Cukier odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie. Należy do węglowodanów, które stanowią główne źródło energetyczne. Węglowodany ulegają rozłożeniu w procesie trawienia na cukier prosty – glukozę. Jej obecność jest niezbędna do pr...

Serce i układ krążenia

Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia norma...

Informacje dla pacjenta

Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o preparatach na uspokojenie to jednym z popularniejszych, wydawanych z przepi...

Choroby zakaźne i pasożytnicze

Jęczmień na oku: objawy, przyczyny oraz leczenie. Czy istnieją domowe sposoby na jęczmień?
Jęczmień to nic innego jak torbielowata infekcja powieki, która pojawia się w bardzo nieoczekiwanych momentach w formie ropnia. W większości wypadków spowodowana jest zarażeniem gronkowcem na brzegach powiek, a także gruczołach tarczykowych...

Sport i fitness

Modzele, nagniotki, odciski – czym są i jak je usunąć? Sprawdzone plastry na odciski
Odciski, nagniotki i modzele potrafią mocno uprzykrzyć życie. Powodują ból, utrudniają chodzenie, wyglądają nieestetycznie. Często powstają w najmniej odpowiednim momencie, przed ważną rozmową, imprezą czy spotkaniem. W dodatku mogą po...

Zdrowy tryb życia

Dieta ketogeniczna (keto) – co należy wiedzieć i jakie są wady oraz zalety?
Ludzie od wieków stosują różne diety odchudzające. Najczęściej ma to miejsce, kiedy zbliża się wiosna i lżejsze ubranie odsłania krągłe kształty ciała. Nie zawsze jednak diety stosuje się w celach estetycznych. Przy niektórych schorz...

Układ rozrodczy i moczowy

Zaburzenia hormonalne: objawy, przyczyny, profilaktyka. Jak zaburzenia hormonalne wpływają na kobiece zdrowie?
Zaburzenia hormonalne mogą mieć podłoże fizjologiczne, jednak jeśli związane są z nieprawidłowym funkcjonowaniem gruczołów, stanowią zagrożenie dla organizmu i wymagają leczenia....

Odporność, wzmocnienie organizmu

Warzywa i owoce bogate w antyoksydanty - naturalne źródła przeciwutleniaczy
Przeciwutleniacze oraz wolne rodniki tlenu - te pojęcia często są ze sobą zestawiane i zwykle dotyczą kwestii starzenia się organizmu. Czym dokładnie są antyoksydanty i dlaczego warto ich szukać głownie na własnym talerzu?...

Informacje dla pacjenta

Ibuprofen: działanie, właściwości lecznicze, wskazania i zasady stosowania
Ibuprofen to powszechnie znany składnik leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty. Pomimo, że dobrze radzą sobie one z łagodzeniem bólu różnego rodzaju, należy stosować je z rozwagą....

Dieta i odchudzanie

Superfoods - najzdrowsze produkty dla ciała i umysłu. Dlaczego warto po nie sięgać?
W trosce o zdrową, zbilansowaną dietę sięgamy po różnego rodzaju produkty żywnościowe. Wśród nich są również superfoods, będące dobrymi źródłami składników odżywczych....

Dieta i odchudzanie

Dieta wysokobiałkowa - czy posiłki wysokobiałkowe mogą pomóc schudnąć?
Dieta wysokobiałkowa uznawana jest za jedną z najskuteczniejszych w walce z nadprogramowymi kilogramami. Polecana jest szczególnie sportowcom oraz osobom aktywnym fizycznie....

Układ nerwowy

Jak szybko zasnąć? Poznaj techniki, które skutecznie ułatwią Ci zasypianie
Szybkie tempo życia, nadmiar stresu czy bodźców sprawiają, że trudno o spokojny sen. Jeszcze większe problemy można napotkać, kładąc się spać....

Serce i układ krążenia

Żylaki: przyczyny, leczenie, zapobieganie. Kiedy trzeba udać się z żylakami na nogach do flebologa?
Żylaki na nogach to przypadłość, która dotyczy osób spędzających wiele godzin w pozycji siedzącej czy stojącej. To problem nie tylko estetyczny, ale również związany z nieprawidłowościami działania układu krwionośnego....

Odporność, wzmocnienie organizmu

Makroelementy w organizmie człowieka - lista najważniejszych minerałów i ich rola
Organizm człowieka, aby mógł działać prawidłowo, musi posiadać odpowiednią ilość mikro- i makroelementów. Te drugie to pierwiastki, których niedobory mogą dawać szereg niepokojących objawów....

Układ rozrodczy i moczowy

Ból jajnika: objawy, przyczyny, łagodzenie dolegliwości. Co wywołuje kłucie w jajniku?
Ból jajnika może być wyjątkowo niepokojący dla każdej kobiety. Ta nieprzyjemna dolegliwość objawia się kłuciem, uczuciem rozpierania po prawej lub lewej stronie podbrzusza....

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem

cookies Strona korzysta z plików cookies, dzięki temu działa poprawnie. Szczegóły znajdziesz w Polityce Cookies.