Kwas foliowy – przed i w trakcie ciąży. Rola w diecie, skutki niedoboru kwasu foliowego

Kwas foliowy należy do witamin z grupy B i jest szczególnie ważny w przypadku kobiet w ciąży lub planujących ciążę. Dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości tego związku pozwoli zapewnić prawidłową budowę układu nerwowego płodu czy właściwą masę i rozwój dziecka po narodzinach.

Kwas foliowy, czyli witamina B9 i B11

Kwas foliowy należy do witamin z grupy B. Nazywany jest często witaminą B9, witaminą B11 lub folacyną. Ten organiczny związek chemiczny ma wyjątkowe właściwości, dzięki którym stanowi niezbędny składnik kompleksów witamin dla kobiet w ciąży. Nazwa kwasu foliowego pochodzi od „folium”, oznaczającego po łacinie „liść” – wskazuje na główne naturalne źródło witaminy, którym są warzywa liściaste.

Wiemy już, co to jest kwas foliowy – a dlaczego jest taki ważny? Kwas foliowy kojarzy się głównie z dbaniem o zdrowy rozwój ciąży. Warto jednak pamiętać, że wszyscy go potrzebujemy. Pełni istotną funkcję w licznych procesach metabolicznych, reguluje wzrost komórek, skutecznie zapobiega anemii, dba o zdrowie układu nerwowego, pozwala zapewnić organizmowi energię do działania i prawidłową aktywność organów wewnętrznych.

Kwas foliowy w ciąży ma szczególne znaczenie ze względu na znaczący wpływ na rozwój płodu. Jego zażywanie minimalizuje ryzyko wystąpienia specyficznych wad płodowych, odgrywa ważną rolę w dziedziczeniu cech i decyduje m.in. o przyszłej masie i rozwoju noworodka.

Objawy niedoboru kwasu foliowego

Brak wystarczającej ilości kwasu foliowego w diecie daje dosyć niespecyficzne objawy, dlatego warto dokładnie obserwować swój organizm i nie bagatelizować wysyłanych przez niego sygnałów. Wśród typowych symptomów niedoboru kwasu foliowego można wyróżnić:

• problemy z układem trawiennym, biegunki i spadek apetytu,
• bóle głowy,
• anemię,
• alergie,
• zahamowanie wzrostu w przypadku dzieci i osób młodych,
• depresję,
• przemęczenie,
• bezsenność i stany lękowe, spadek koncentracji,
• kołatania serca,
• stany zapalne błon śluzowych.

Jakie są skutki niedoboru kwasu foliowego?

Niedobór kwasu foliowego wiąże się z wymienionymi wyżej nieprzyjemnymi objawami, mogącymi powodować lekki dyskomfort lub poważne problemy zdrowotne. W przypadku kobiet w ciąży konsekwencje są wyjątkowo dotkliwe, wiążą się bowiem z ryzykiem wystąpienia ciężkich wad u płodu.

Szczególnie częste są w tym przypadku wady cewy nerwowej, czyli w obrębie układu nerwowego i kręgosłupa. Niedobór kwasu foliowego spowodować może bezmózgowie lub rozszczep kręgosłupa – a w konsekwencji śmierć lub poważne upośledzenie czy paraliż dziecka. Należy pamiętać, że do powstania tych wad dochodzi na samym początku ciąży, dlatego planując posiadanie potomstwa, warto zażywać kwas foliowy przed ciążą. Odpowiedzialnym zachowaniem będzie też zażywanie kwasu foliowego zawsze, gdy jest prawdopodobieństwo zajścia w ciążę, nawet jeśli tego nie planujemy.

Kwas foliowy w ciąży – dawkowanie

Dawkowanie kwasu foliowego wynosi standardowo 0,4 mg na dzień. Jego przyjmowanie powinno się rozpocząć minimum 4 tygodnie przed planowanym zajściem w ciążę i kontynuować aż do 12 tygodnia ciąży. W przypadku kobiet, w których rodzinie występowały wady cewy nerwowej lub które wcześniej urodziły dziecko z wadą cewy nerwowej, konieczne jest zastosowanie większej dawki i konsultacja z lekarzem – zazwyczaj stosuje się 4 mg kwasu foliowego na dzień.

Gdzie znajdę kwas foliowy?

Jaki kwas foliowy warto zażywać? W aptece znajdziemy szeroki wybór preparatów z kwasem foliowym w składzie – kupując kompleksy witaminowe, pamiętajmy o tym, by codzienna dawka faktycznie odpowiadała zalecanym normom (0,4 mg). Cena kwasu foliowego jest przystępna, w standardowych dawkach jest dostępny bez recepty. Warto zwrócić uwagę na kwas foliowy metylowany, wyróżniający się wysoką biodostępnością i najlepszą absorpcją.

Cenną witaminę można dostarczać sobie, spożywając bogate w nią pokarmy. Pamiętajmy jednak, że w przypadku ciąży suplementacja jest niezbędna – czerpanie wystarczającej dawki wyłącznie z jedzenia jest praktycznie niemożliwe. Co zawiera kwas foliowy?

Przedawkowanie kwasu foliowego?

Kwas foliowy jest wyjątkowo bezpieczny, ponieważ jego nadmiaru pozbywamy się wraz z moczem – nie ma więc możliwości przedawkowania. Przestrzegając zalecanej dawki, nie narażamy się na żadne skutki uboczne jego stosowania. Jedyny problem stanowić może diagnoza niedokrwistości związanej z niedoborem witaminy B12, trudna do postawienia przy stosowaniu dużych dawek kwasu foliowego. Szczególną ostrożność powinny zachować także osoby na diecie wegetariańskiej i wegańskiej, u których zażywanie większych dawek dobrze jest skonsultować z lekarzem.

Kwas foliowy jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, a jego zażywanie przez kobiety w ciąży minimalizuje ryzyko wystąpienia poważnych wad u płodu. Warto sięgnąć po produkty bogate w kwas foliowy oraz uzupełnić dietę odpowiednimi dawkami suplementów.

Kategoria poświęcona produktom dla matek z dziećmi: Mama i Dziecko

Zobacz także: Właściwe żywienie niemowląt