Patologiczny lęk i strach - jak nie dać się sparaliżować?

Patologiczny lęk i strach - jak nie dać się sparaliżować? - zdjęcie

W artykule zostały opisane stany lękowe: ich objawy oraz przyczyny. Ponadto zostały scharakteryzowane różne rodzaje zaburzeń lękowych. W późniejszej części artykułu znajdują się pomocne rady i wskazówki, jak radzić sobie z lękiem - poprzez psychoterapeutyczne narzędzia lub poprzez farmakoterapię. Na koniec podane zostały praktyczne rady dla bliskich osoby dotkniętej zaburzeniem lękowym, depresją czy nerwicą.

Oswoić lęk – czym charakteryzują się stany lękowe i jak je rozpoznać?

Ten artykuł dotyczyć będzie stanów lękowych. W tym temacie warto przeczytać również: "Skąd bierze się nerwica lękowa? Jak się objawia, jak długo może trwać i w jaki sposób z nią walczyć?.

Stany lękowe bez wątpienia pogarszają jakość naszego życia. Może to być lęk uogólniony, czyli ogólny strach przed tym, co ma nastąpić. Osoba odczuwająca taki lęk ma często bardzo pesymistyczne widzenie życia, ciężko jest znaleźć jej odpowiednie rozwiązania danych sytuacji. Może to dotyczyć zarówno pracy czy nauki, jak i życia rodzinnego.

U osoby dotkniętej stanem lękowym występować może napięcie mięśniowe (w okolicy karku czy kręgosłupa). Odczuwane może być także mrowienie w okolicach brzusznych.

Osoba, której dotyczą stany lękowe, jest podatna na bóle głowy. Ponadto jest często poddenerwowana i pobudzona.

Oprócz lęku uogólnionego istnieją także ataki paniki, oznaczające paraliżujący strach w ciele. Objawami ataku paniki są: kołatanie serca, pocenie się, drżenie, uczucie duszenia się, ból w klatce piersiowej, bóle brzucha, nudności, zawroty głowy itp. Towarzyszą temu katastroficzne myśli np. odnośnie własnej śmierci czy zawału. Ataki paniki często zdarzają się pod wpływem depresji czy psychozy.

Jeśli chodzi o podstawowe rodzaje lęków, wyróżnić można lęk społeczny - lęk przed kontaktami z innymi ludźmi, a także lęk separacyjny - lęk przed oddzieleniem od rodzica czy pantera.

Należy wiedzieć, że rodzaje zaburzeń lękowych mogą być bardzo różne: uogólnione zaburzenia lękowe, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (OCD), zespół stresu pourazowego (PTSD), zespół ostrego stresu (ASD), a także różnego typu fobie.

Najczęstsze przyczyny stanów lękowych - co wywołuje strach i lęk?

Bardzo dużo zaburzeń psychicznych - m.in. takich jak napady lęku - ma związek z doświadczanym stresem. Pracoholizm, życie w ciągłym biegu, brak odpoczynku - to wszystko przyczynia się do poczucia bycia zestresowanym, a tym samym do rozwoju pewnych zaburzeń emocjonalnych. Przewlekły stres ma bardzo zły wpływ na nasze ciało i na naszą psychikę, w tym na układ nerwowy. Stres może powodować właśnie zaburzenia lękowe (nerwice), ale też depresję, uzależnienia czy zaburzenia snu i odżywiania.

Przyczyny lęku mogą być jednak najróżniejsze. Jednym z nich jest po prostu kwestia dziedziczności. Innym powodem mogą być problemy ze zdrowiem fizycznym. Lęk spowodowany może być także zażywaniem środków psychoaktywnych. Również pewne cechy naszej osobowości mogą predysponować nas do nadmiernego odczuwania lęku (np. perfekcjonizm).

Rodzaje zaburzeń lękowych – ich objawy i sposoby radzenia sobie z lękiem

1. Uogólnione zaburzenia lękowe – problem ukryty pod stertą codziennych zmartwień

Z ang. generalized anxiety disorder (w skrócie: GAD). Ten zespół charakteryzuje się tym, że odczuwamy przesadny, wyolbrzymiony, nierealistyczny lęk przed tym, co może nam przynieść przyszłość. Nie ma w tym najczęściej żadnych podstaw logicznych - brak jakiegokolwiek prawdopodobieństwa sytuacji katastrofalnej. GAD sprawia, że nieustannie się martwimy tym, co ma nadejść, zamiast cieszyć się życiem i doceniać chwile. Mamy w głowie wciąż jakieś czarne scenariusze, niekorzystne przewidywania. Często towarzyszą temu objawy somatyczne, takie jak napięcie mięśniowe czy bezsenność. By zdiagnozować GAD, objawy muszą występować co najmniej przez pół roku.

2. Zespół lęku panicznego - narastające objawy pochodzące z ciała i katastroficzne myśli

Zespól lęku panicznego określany jest inaczej napadami paniki czy lękiem napadowym. Jest to stan, w którym odczuwamy bardzo silny lęk. Łączą się z nim różne objawy w ciele, takie jak pocenie się, uczucie duszenia się, kołatanie serca, bóle itp. Mamy wtedy przypływ katastroficznych myśli: boimy się, że coś złego dzieje się w naszym organizmie, możemy też odczuwać lęk w kontekście danej sytuacji społecznej. Czasem paniczny lęk wiąże się ze zjawiskami derealizacji i depersonalizacji.

3. Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD) - natrętne myśli, niepokojące wyobrażenia i nerwica natręctw

Z ang. obsessive-compulsive disorder (w skrócie: OCD). OCD charakteryzuje powtarzające się występowanie obsesji i kompulsji. Co to znaczy? Obsesje to pewne niechciane, nawracające natrętnie myśli i obrazy. Powodują one spory stres. Przykładem jest nieustające, niedające się zwalczyć poczucie brudu na rękach. Kompulsje zaś są odpowiedziami na obsesje. Są to powtarzające się czynności, do których osoba jest niejako zmuszona. Przykład: mając poczucie brudu na rękach, nieustannie myjemy ręce - mimo że wiemy, że nasze zachowanie jest irracjonalne - jednak wykonywana przez nas czynność nie pomaga nam wcale zwalczyć obsesji. Nerwica natręctw jest zaburzeniem przewlekłym. Może zmagać się z nią nawet 2% całej populacji. Niewykonywanie określonych czynności wywołuje u osoby dotkniętej OCD napięcie i lęk.

4. Zespół stresu pourazowego (PTSD) – choroba osób, które doświadczyły traumy

Z ang. Posttraumatic Stress Disorder (w skrócie: PTSD). PTSD występuje po jakimś traumatycznym wydarzeniu, np. po przeżyciach wojennych, po nagłej stracie ukochanej osoby itp. Symptomy zespołu stresu pourazowego to ciągłe napięcie w ciele, dręczące koszmary senne, trudności w odpoczywaniu, a także nawracające wspomnienia dotyczące wydarzenia, które spowodowało traumę. Choć PTSD nie widać z zewnątrz, osoba dotknięta tym zespołem bardzo cierpi. Należy bez wątpienia w takim wypadku udać się po pomoc do psychologa i psychiatry - tylko profesjonalna pomoc jest w stanie uleczyć osobę z PTSD.

5. Zespół ostrego stresu (ASD) – ostra reakcja na stres

ASD występuje znacznie częściej niż PTSD. Jest to reakcja na wydarzenie generujące traumę. Objawy jego są bardzo mocne i dokuczliwe, na szczęście nie trwa on długo. ASD łączyć należy z takimi objawami jak: przyspieszone bicie serca, trudności w oddychaniu, dezorientacja, utrata przytomności. Odczuwać można też wtedy silne napięcie, lęk, a także można mieć poczucie rozpaczy i beznadziei. ASD jest uznawane za normalną odpowiedź organizmu na wszelkie traumatyczne zdarzenia.

6. Fobie – lęki przed sytuacjami, przedmiotami lub zwierzętami

Fobia to zaburzenie lękowe charakteryzujące się lękiem przed określonym zjawiskiem. Lęk ten jest zupełnie nieproporcjonalny do zagrożenia. W fobii mamy do czynienia z silnym napięciem i narastającym niepokojem. Dokłada się do tego drażliwość, nieumiejętność skupienia uwagi, problemy ze snem i wiele innych negatywnych czynników. Z objawów fizycznych wyróżnić można kołatanie serca czy dolegliwości żołądkowe. Diagnozowane są fobie specyficzne (dotyczące konkretnego obiektu, np. pająków, węży), agorafobia (lęk przed przebywaniem na otwartej przestrzeni), klaustrofobia (lęk przed przebywaniem w ciasnej przestrzeni), fobie społeczne (lęk przed różnymi rodzajami kontaktów z innymi ludźmi) czy fobie bliżej nieokreślone.

Radzenie sobie z lękiem – praktyczne ćwiczenia pomagające pozbyć się napięcia z organizmu

Odstresowanie się

Jak pozbyć się lęku z organizmu? Objawy traumy w ciele mogą być bardzo dokuczliwe. Największą korzyść może nam przynieść unikanie stresu i stosowanie technik relaksacyjnych. Te techniki to: ćwiczenia oddechowe, medytacja, a także joga. Ważna jest też aktywność fizyczna (szczególnie w przypadku, gdy nasza praca jest siedząca). W relaksie pomóc może z pewnością muzyka relaksacyjna oraz aromaterapia.

Radzenie sobie z lękiem - ćwiczenia

Pomocny w radzeniu sobie z lękiem może być trening autogenny Schultza. Dzięki niemu w stosunkowo krótkim czasie można poradzić sobie ze stresem. W jego skład wchodzą m.in. następujące etapy: uczucie ciężaru ciała, uczucie ciepła w różnych częściach ciała, regulacja oddychania.

Jak leczy się zaburzenia lękowe? Przegląd najlepszych metod i technik

Najbardziej skutecznymi metodami leczenia zaburzeń lękowych - obok farmakoterapii - jest psychoterapia poznawczo-behawioralna i psychoedukacja. Terapia poznawczo-behawioralna opiera się na tym, że identyfikuje się i modyfikuje myśli i zachowania osoby, które - gdy wchodzą ze sobą w interakcje - wywołują lęk. Terapeuta pracuje w ten sposób z klientem, iż rozpoznaje, w jaki sposób wzorce myślenia, które możemy określić jako negatywne, wpływają na uczucia i zachowania osoby. Psychoedukacja - czyli dostarczanie klientowi/pacjentowi narzędzi do radzenia sobie z zaburzeniem/chorobą - także jest niezwykle ważna i wpływa bardzo pozytywnie na stan zdrowia danej osoby. Na stres pomagają również przeróżne suplementy diety. Czasem na objawy somatyczne pomogą leki bez recepty.

Farmakoterapia zaburzeń lękowych – rodzaje leków przeciwlękowych i ich działanie

W farmakoterapii zaburzeń lękowych wyróżnić można leki stosowane doraźnie (uspakajające) oraz takie, które mają na celu ustąpienie objawów lękowych. Do leków stosowanych doraźnie zaliczyć można: benzodiazepiny i hydroksyzynę (a także inne leki przeciwhistaminowe oraz β-adrenolityki). Trzeba wiedzieć, że benzodiazepiny działają tylko na objawy, nie na przyczynę lęku, i niestety mogą uzależniać.

Leki pierwszego rzutu, jeśli chodzi o leczenie zaburzeń lękowych, to leki z grupy SSRI i SNRI. Stosowane leki to: cytalopram, escytalopram, fluoksetyna, sertralina, fluwoksamina, paroksetyna, pregabalina, duloksetyna, wenlafaksyna, buspiron, opipramol. A zatem - wybór jest naprawdę duży! Bez wątpienia warto wypróbowywać określone leki, by znaleźć w końcu ten, który pomaga nam rzeczywiście na nasze lęki, nie wywołując przy tym uciążliwych skutków ubocznych.

Co robić, gdy bliska osoba doświadcza lęku? Rodzaje wsparcia, pomoc w wyjściu z nerwicy, lęku i depresji

Najważniejsza jest bliskość - świadomość, że jest ktoś obok nas, gdy akurat jesteśmy w kryzysie, jest ratująca. Z pewnością nie warto bagatelizować problemów danej osoby dotkniętej zaburzeniami lękowymi czy depresją - ważne, by taka osoba czuła się wysłuchana i zaopiekowana. Kryzys psychiczny to czas, w którym nie jesteśmy w pełni samodzielni. Ważne, by rodzina i przyjaciele akceptowali ten stan rzeczy, jednocześnie mając świadomość, ze jest to tylko przejściowe.

A zatem, ważne jest, by bliscy nie odsuwali od siebie problemów osoby dotkniętej depresją/lękiem. Jednak istotne jest także, by nie wchodzili oni w lękowe narracje i nie pogłębiali szkodliwych przekonań osoby z zaburzeniami lękowymi czy depresją. Z pewnością najbardziej szkodliwe jest mówienie osobie z depresją, nerwicą natręctw czy zaburzeniami lękowymi rzeczy typu: nie bój się, nie przejmuj się, nie rób tak - takie komunikaty nic nie zmienią, a pokazują tylko niezrozumienie ze strony bliskich, które może być dla osoby dotkniętej danym problemem bardzo bolesne.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Układ rozrodczy i moczowy Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych. Najlepsze i ciekawe pozycje
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....
Informacje dla pacjenta Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzen...
Choroby skóry Glistnik jaskółcze ziele – skuteczna broń nie tylko na kurzajki. Na co pomaga i jak stosować?
Natura już od początku istnienia człowieka obdarzała go niesamowitym bogactwem ziół, które są w stanie leczyć wiele schorzeń i problemów zdrowotnych. Tak jest w przypadku glistnika - rośliny powszechnie występującej w wielu miejscach i ...
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Informacje dla pacjenta Wysoki puls – przyczyny, objawy jak prawidłowo zmierzyć?
Puls, inaczej tętno, określa ilość uderzeń serca na minutę, czyli częstotliwość bicia serca. Jego wartość jest dla człowieka zdrowego ściśle określana i nie powinna być ani za niska, ani zbyt...
Serce i układ krążenia Jakie są domowe sposoby na opuchnięte kostki u nóg?
Niemal każdemu dorosłemu przynajmniej raz w życiu dolegały opuchnięte kostki u nóg. Przyczyn tego stanu rzeczy może być wiele: od upału, poprzez choroby układu krążenia, na chorobach endokrynologicznych kończąc. Co s...
Informacje dla pacjenta Czym jest badanie krwi – ALT. Diagnoza uszkodzeń wątroby norma i wyniki
Badanie ALT nazywane jest także ALAT oraz GPT. Nazwy te dotyczą tego samego testu aminotransferazy alaninowej, a więc enzymu wewnątrzkomórkowego, który znajduje się przede wszystkim w tkankach wątroby. Z tego względu badanie ALT ...
Choroby zakaźne i pasożytnicze Jęczmień na oku: objawy, przyczyny oraz leczenie. Czy istnieją domowe sposoby na jęczmień?
Jęczmień to nic innego jak torbielowata infekcja powieki, która pojawia się w bardzo nieoczekiwanych momentach w formie ropnia. W większości wypadków spowodowana jest zarażeniem gronkowcem na brzegach powiek, a także gruczołach ...

Dieta i odchudzanie Głodówka – dlaczego warto ją zacząć i ile powinna trwać? Jakie są niebezpieczeństwa związane z głodówką?
Głodówka polega na powstrzymaniu się od spożywania pokarmów w celu redukcji wagi, detoksykacji organizmu lub z powodów leczniczych. Poniżej kilka wskazówek dotyczą...
Choroby skóry Czyrak: jak leczyć? - przyczyny, objawy, skutki
Nie ma chyba osoby, u której nie wystąpiłby czyrak, inaczej furunkuł. Przypadłość ta jest zjawiskiem powszechnym, jednak nie każdy wie, że jest ona zaraźliwa. Kontakt z osobą, u kt&oac...
Układ pokarmowy Biegunka tłuszczowa – przyczyny, objawy, leczenie
Biegunka tłuszczowa polega na oddawaniu przez chorego stolca częściej niż trzy razy na dobę, a czas jej trwania przekracza cztery tygodnie. Istotne jest to, że stolec tłuszczowy nie stanowi c...
Informacje dla pacjenta Grasica – czym jest i za co odpowiada ten gruczoł? Funkcje, choroby
Grasica to gruczoł, który pełni ważną funkcję w organizmie – odpowiada za prawidłowy rozwój układu odpornościowego. Z wiekiem zanika, a powiększona grasica u dorosłego moż...
Zdrowy tryb życia Pistacje – dlaczego te orzechy należą do najzdrowszych przekąsek?
Są małe, zielone i niezwykle smaczne: pistacje zawierają wiele składników odżywczych i mają udowodniony naukowo pozytywny wpływ na zdrowie. Między innymi obniżają poziom cholesterolu i...
Dieta i odchudzanie Cholesterol – jakie są normy oraz dieta i leczenie? Czym się różni dobry i zły cholesterol?
W latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku w prasie i mediach odbywała się prawdziwa nagonka na cholesterol. Należało go unikać, spożywając pokarmy ubogie w masło, jaja i inne tłuszcze z...
Serce i układ krążenia Dieta na obniżenie cholesterolu - 10 produktów, które pomagają zbić cholesterol
Obecność zbyt wysokiego poziomu cholesterolu LDL we krwi jest zjawiskiem cywilizacyjnym. Z hipercholesterolemią zmaga się coraz większa część społeczeństwa, a do rozwoju problemu przyczyniają...
Choroby skóry Jak przyspieszyć gojenie ran? Domowe sposoby na gojenie ran. Czym jest rychłozrost i ziarninowanie?
Gojenie się rany jest złożonym procesem, a czas trwania uzależniony jest od indywidualnych predyspozycji. Każda rana, bez względu na lokalizację, zasługuje na szczególną uwagę i pielęg...
Kosmetyki i uroda Olejek z drzewa herbacianego – na co warto stosować? Właściwości olejku herbacianego
Olejek z drzewa herbacianego to naturalny środek o właściwościach leczniczych i pielęgnujących. Od setek lat jest wykorzystywany jako preparat antybakteryjny, przeciwzapalny i dezynfekujący. ...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem