Padaczka - objawy, rozpoznanie i przyczyny ataku epilepsji

Epilepsja, potocznie nazywana padaczką jest schorzeniem należącym do grupy zaburzeń neurologicznych. W czasie ataku padaczki dochodzi do chwilowej dysfunkcji mózgu, co objawia się nagłymi wyładowaniami znajdujących się w nim komórek nerwowych. Najbardziej znanym symptomem epilepsji jest widoczny atak wstrząsowy, który może występować w kolaboracji z utratą świadomości. Co warto wiedzieć o epilepsji?

Zobacz też artykuł: Masaż zmysłowy i leczniczy - sposób na poprawę zdrowia i samopoczucia.

Z artykułu dowiesz się:

• czym jest epilepsja?
• jakie są przyczyny ataku padaczki?
• jak powinna wyglądać pierwsza pomoc osobie, która przeżywa napad epilepsji?
• jakie są metody leczenia tej dolegliwości?

Czym jest epilepsja i czy jest groźna?

Epilepsja, inaczej nazywa padaczką jest schorzeniem mózgu o podłożu neurologicznym. Obraz kliniczny choroby nie jest jednorodny, co oznacza, że u różnych pacjentów epilepsja może przebiegać zupełnie inaczej. Za rozwój choroby odpowiada zaburzone funkcjonowanie komórek nerwowych, które znajdują się w mózgu. Na skutek ich nagłego wyładowania dochodzi do uwidocznienia ataku padaczki, objawiającego się silnymi drganiami ciała, które bardzo często połączone są z utratą świadomości.

Padaczka jest często diagnozowaną chorobą neurologiczną, która może pojawić się u osób w różnym wieku. Odpowiednio leczona nie stanowi zagrożenia dla życia, natomiast ważne jest jej wczesne zdiagnozowanie i wprowadzenie farmakoterapii. 

Co wywołuje atak padaczki - jakie są przyczyny padaczki?

Objawy epilepsji dużej części społeczeństwa kojarzą się z drgawkami i utratą przytomności. Niemniej jednak, w zależności od rodzaju schorzenia, napad padaczkowy może przebiegać bezdrgawkowo, a jedynymi symptomami, które mu towarzyszą będą zaburzenia mowy lub mrowienia kończyn. Sytuacjami, które mogą doprowadzić do wywołania ataku epilepsji u osoby zmagającej się z chorobą są:

• spożywanie alkoholu,
• zbyt mała ilość snu, zmęczenie,
• zbyt wysoki wysiłek fizyczny i psychiczny,
• infekcje (u dzieci drgawki ciała mogą być wywołane poprzez wysoką gorączkę),
• przebywanie w silnie naświetlonym pomieszczeniu z migającymi światłami.

Po ustaniu ataku padaczki, osoba chora najczęściej odczuwa silne zmęczenie, a także ból oraz zawroty głowy. Wraz z postępem choroby, pacjenci najczęściej są w stanie zrozumieć, jakie sytuacje wywołują u nich atak padaczki.

Przyczyny padaczki u dzieci i dorosłych

Epilepsja, mimo postępu medycyny wciąż pozostaje tajemniczą, nie do końca rozpoznaną chorobą neurologiczną. U dużej części pacjentów przyczyna padaczki pozostaje nierozpoznana, a do najważniejszych czynników, które mogą przyczyniać się do jej rozwoju u osób dorosłych należą:

• urazy głowy,
• nowotwory ośrodkowego układu nerwowego, choroby neurologiczne, jak stwardnienie rozsiane,
• udar mózgu,
• guz mózgu,
• malforacje naczyniowe w obrębie mózgu.

Czynniki rozwoju padaczki u dzieci są nieco inne. Zgodnie z najnowszą wiedzą medyczną do pojawienia się ataku epilepsji u najmłodszych może dojść na skutek:

• nieprawidłowego przebiegu porodu,
• infekcji matki w trakcie trwania ciąży,
• wad wrodzonych,
• chorób dziecka, które dotyczą mózgu, jak na przykład uraz, krwotok,
• predysponujące do wystąpienia epilepsji czynniki genetyczne. 

Objawy, które świadczą o zachorowaniu na padaczkę mogą być całkowicie odmienne u różnych pacjentów. Symptomy choroby są zależne od wielkości i lokalizacji grupy komórek nerwowych, które zostały objęte dysfunkcyjnymi procesami elektrycznymi.

Rodzaje napadów padaczki

O przebiegu ataku padaczki w dużej mierze decyduje lokalizacja i wielkość grupy komórek, które odpowiadają za rozwój choroby. Podział i wyodrębnienie poszczególnych rodzajów napadów epilepsji pozwala na wprowadzenie odpowiedniego leczenia, które jest ściśle dopasowane do potrzeb pacjenta. 

Ataki i napady padaczki można podzielić na:

1. Napady padaczkowe uogólnione- do ich rozwoju przyczyniają się zaburzenia czynności elektrycznych, które pojawiają się w obu półkulach mózgu. Można je podzielić na:

• napad toniczny - polega na gwałtownym skurczu wielu grup mięśniowych,
• napad atoniczny - polega na nagłej utracie napięcia mięśniowego i wiotkości ciała,
• napad nieświadomości - polega na nagłej utracie świadomości pacjenta,
• napad miokloniczny - polega na występowania krótkich, trwających do pięciu sekund zrywów różnych partii mięśni, najczęściej rąk,
• napad toniczno-kloniczny - to najbardziej charakterystyczny objaw padaczki, w trakcie którego dochodzi do utraty świadomości, skurczu mięśni ciała i przygryzienia języka, a następnie silnego drgania ciała, któremu towarzyszy przyspieszona akcja serca.

2. Napady padaczkowe ogniskowe- do ich rozwoju dochodzi na skutek nadmiernego wyładowania elektrycznego komórek nerwowych w konkretnym obszarze struktury mózgowej. Można je podzielić na:

• napad prosty - objawia się dysfunkcją ruchową, czuciową lub psychiczną, a podczas jego trwania pacjent nie traci świadomości,
• napad złożony -  objawia się takimi samymi objawami ruchowymi, czuciowymi lub psychicznymi, ale towarzyszy im utrata świadomości pacjenta.

Odpowiednia diagnostyka pacjenta i rozpoznanie konkretnego ataku epilepsji pozwala dopasować leczenie ściśle do potrzeb pacjenta. Takie działanie daje szansę na przywrócenie normalnego funkcjonowania osoby, która choruje na padaczkę.

Wyodrębnienie i poznanie zespołów i stanów padaczkowych

Atak padaczki, w zależności od sytuacji go wywołującej i obszaru uszkodzenia mózgu może objawiać się całkowicie innym obrazem klinicznym. Na skutek działania różnych czynników i rozwoju choroby może dojść do pojawienia się tak zwanych stanów i zespołów padaczkowych. Stan padaczkowy jest schorzeniem, w którym dochodzi do wydłużenia ataku padaczki. W trakcie jego trwania atak epilepsji może trwać więcej niż 10 minut, a ataki następują jeden po drugim. Podczas stanu padaczkowego pacjent najczęściej nie odzyskuje świadomości i pozostaje całkowicie bezwładny. 

Stan padaczkowy może być konsekwencją nagłego odstawienia leków przez pacjenta lub silnego urazu mózgu, na przykład krwotoku.  

Napad padaczki – ile trwa i co mu towarzyszy?

Napad epilepsji, w zależności od rodzaju i przyczyny go wywołującej może uwidaczniać się w całkowicie odmienny sposób u różnych pacjentów. Warto wiedzieć, że niezależnie od rodzaju, napad padaczkowy trwa bardzo krótko, najczęściej od kilku sekund do maksymalnie 3 minut. Objawy, które utrzymują się dłużej niż trzy minuty najczęściej nie są napadem epilepsji, a objawem innego schorzenia.

Napady padaczki mogą przebiegać w różny sposób. Dodatkowymi objawami, które im towarzyszą są: przyspieszenie akcji serca, mimowolne oddanie moczu, pocenie się, a także skurcze lub wiotczenie mięśni.

Pierwsza pomoc w napadzie padaczki - jak się zachować?

Napad padaczkowy o ostrym obrazie klinicznym zazwyczaj wywoła strach u osób, które są jego świadkiem. Znajomość zasad pierwszej pomocy osobom, które walczą z atakiem padaczki, jest w stanie zminimalizować ryzyko urazów, które pacjent może doznać podczas jego trwania. 

Pierwsza pomoc osobom będącym w napadzie epilepsji polega na:

• usunięciu wszystkich przedmiotów, które mogą doprowadzić do urazu podczas ataku padaczki,
• podłożeniu pod głowę miękkiego przedmiotu, na przykład poduszki, koca lub własnej ręki,
• wyjęciu z jamy ustnej pacjenta przedmiotów, które mogą doprowadzić do zadławienia,
• w miarę możliwości warto ułożyć pacjenta w pozycji bocznej, bezpiecznej, która ochroni go przed zakrztuszeniem.

W żadnym wypadku nie należy przytrzymywać drgających kończyn czy głowy osoby będącej w trakcie ataku padaczki. Takie działanie może doprowadzić do urazu mechanicznego kończyn lub kręgosłupa.

Diagnostyka i sposoby leczenia tej przypadłości

Diagnostyka epilepsji jest bardzo złożona. Powtarzające się symptomy należy skonsultować z lekarzem neurologiem lub epileptologiem, który przeprowadzi szczegółowy wywiad na temat przebytych napadów padaczkowych. Bardzo ważnym badaniem w diagnostyce epilepsji jest EEG, które wykrywa nieprawidłowe czynności elektryczne, które mogą pojawiać się w mózgu. Dodatkowo, lekarze bardzo często korzystają z tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego, w celu dokładnego obejrzenia struktur mózgu.

Leczenie epilepsji polega na podawaniu przeciwpadaczkowych środków farmakologicznych. Warto wiedzieć, że leki są w stanie zapobiegać napadom padaczki, ale nie doprowadzą do wyleczenia przyczyny rozwoju choroby.  

Co to jest padaczka alkoholowa?

Padaczka alkoholowa jest schorzeniem, którego obraz kliniczny bardzo łatwo pomylić z epilepsją. Do jej rozwoju dochodzi na skutek przerwania przez alkoholika tak zwanego ciągu alkoholowego, który prowadzi do uaktywnienia się zespołu abstynencyjnego. 

Padaczka alkoholowa najczęściej objawia się najbardziej charakterystycznymi symptomami choroby, takimi jak drganie ciała, skurcz mięśni, utrata świadomości i wygięcie kręgosłupa. Jedynym sposobem zapobiegania epilepsji alkoholowej jest zaprzestanie spożywania alkoholu i wyjście z nałogu za pomocą terapii.