Ostuda to przypadłość dermatologiczna, której objawem jest występowanie na skórze twarzy brązowych plam o nieregularnym kształcie. Problem ten dotyczy w głównej mierze kobiet, a przebarwienia mogą pojawiać się na skutek zmian hormonalnych w organizmie, ciąży, promieniowania słonecznego czy stosowania antykoncepcji hormonalnej. Jak poradzić sobie z ostudą oraz jak zapobiegać jej występowaniu?
Z artykułu dowiesz się:
- czym jest ostuda i jak wygląda,
- do jakiego lekarza zgłosić się z problemem,
- jak wygląda leczenie ostudy,
- jakie witaminy i minerały pomagają w walce z problemem,
- czym charakteryzuje się ostuda w ciąży,
- jak zapobiegać pojawianiu się przebarwień na twarzy.
Czytaj także: Kiedy stosować i jak działa krem na przebarwienia słoneczne?
Ostuda (melasma) - czym właściwie jest i jak wygląda?
Plamy na twarzy występują w przypadku wzmożonego wydzielania pigmentu przez komórki pigmentowe. Przypadłość ta ma podłoże dermatologiczne i nie jest związana ze stanem zapalnym. Stanowi natomiast poważny defekt estetyczny. Na skórze twarzy pojawiają się bowiem brązowe plamy o nieregularnym kształcie. Ich wielkość jest różna, w zależności od skali problemu. W niektórych przypadkach zmiany skórne przypominają piegi, choć te z reguły nie występują u osób z ciemną karnacją, natomiast problem ostudy może dotyczyć każdej kobiety, bez względu na kolor skóry. Wyróżniamy trzy rodzaje ostudy:
- naskórkowa - ma ciemnobrązowy kolor i dobrze zaznaczoną granicę. Tego typu zmiany na ogół dobrze reagują na leczenie,
- skórna - ma jasnobrązowy kolor, rozmytą granicę i nie reaguje zbyt dobrze na leczenie,
- mieszana - wykazuje mieszany wzór i pewną reakcję na leczenie.
Ostuda – kobiecy problem? Kłopotliwe brązowe plamy na twarzy wywołane hormonami
Brązowe plamy na twarzy nazywane są typowo kobiecym problemem, gdyż ostuda najczęściej dotyka kobiety w wieku rozrodczym (od 25. do 55. roku życia). Przyczyną powstawania zmian mogą być:
- zaburzenia hormonalne,
- przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej,
- ciąża.
Wszystkie te przyczyny mają podłoże hormonalne - jeśli w organizmie dojdzie do rozchwiania gospodarki hormonalnej, na twarzy mogą pojawić się nieestetyczne przebarwienia. Z jednej strony trudno z nimi walczyć, dopóki nie ustanie przyczyna problemu. Z drugiej strony, ostuda zwykle mija samoistnie po porodzie, gdy kobieta przestanie przyjmować antykoncepcję (bądź zmieni preparat) lub na skutek wyrównania gospodarki hormonalnej.
Diagnostyka ostudy, czyli gdzie zgłosić się z problemem?
Suche plamy na twarzy mogą zaniepokoić, dlatego większość kobiet zgłasza się z nimi do lekarza pierwszego kontaktu. Ten może zdecydować o wystawieniu skierowania do dermatologa, który przeprowadzi niezbędną diagnostykę. Polega ona na wzrokowej cenie zmian, choć specjalista może też skorzystać z lampy Wooda, która działa niczym lupa. W bardzo rzadkich przypadkach wykonywana jest biopsja zmienionego obszaru - zazwyczaj badanie przeprowadza się, gdy zmiany na skórze nie wyglądają jednoznacznie. Bardzo ważne jest rozpoznanie przyczyny ostudy, dlatego lekarz może zlecić wykonanie badania krwi z oznaczeniem poziomu konkretnych hormonów.
Leczenie ostudy: kremy, kosmetyki i zabiegi wspomagające redukcję suchych plam na twarzy
Ostuda na twarzy to problem natury kosmetycznej, który leczy się powszechnie dostępnymi preparatami. W przypadku większych zmian lekarz może zdecydować o stosowaniu preparatów zawierających:
- kortykosteroidy,
- tretynoinę,
- kwas azelainowy,
- kwas traneksamowy.
Tymczasem produkty dostępne bez recepty najczęściej zawierają:
- witaminę C,
- ekstrakt z lukrecji,
- kwas glikolowy.
Chcąc jak najszybciej pozbyć się problemu, możemy zdecydować się na przeprowadzenie zabiegów, takich jak:
- mikrodermabrazja,
- peelingi chemiczne,
- zabiegi laserowe.
Wszelkiego rodzaju zabiegi powinny być przeprowadzane wyłącznie przez dermatologa bądź lekarza medycyny estetycznej, którzy zakwalifikują pacjenta do ich przeprowadzenia oraz wykonają poszczególne czynności w sposób profesjonalny. Pamiętajmy, że niewłaściwie wykonane zabiegi mogą w większym stopniu zaszkodzić skórze twarzy, niż poprawić jej kondycję. Jednocześnie należy pamiętać, że poszczególne sposoby leczenia mogą okazać się nieskuteczne, jeśli zmiany mają charakter hormonalny. W miejscu wyleczonych mogą pojawiać się nowe, zatem konieczna może być terapia, mająca na celu wyrównanie gospodarki hormonalnej, aby pozbyć się ostudy.
Ostuda – produkty i witaminy bez recepty, które pomogą zniknąć przebarwieniom
Ciemne plamy na twarzy możemy zredukować za pomocą preparatów dostępnych bez recepty. Zakupimy je przede wszystkim w aptekach oraz w dobrych sklepach kosmetycznych. Zawierają w swoim składzie substancje, których zadaniem jest delikatne wybielanie skóry. Należą do nich przede wszystkim kwas glikolowy, ekstrakt z lukrecji czy witamina C. Pomocna może okazać się też witamina E w połączeniu z witaminą A. Preparaty dostępne bez recepty stosuje się pomocniczo bądź w niwelowaniu przebarwień o niewielkim nasileniu. W przypadku, gdy decydujemy się na przeprowadzenie specjalistycznych zabiegów, zapytajmy specjalistę, czy jednocześnie możemy stosować kremy bądź maść na ostudę.
Ostuda w ciąży – czy zniknie po porodzie? Jak pielęgnować twarz z przebarwieniami w czasie ciąży?
Ostuda w ciąży to powszechny problem, który dotyka nawet połowę przyszłych mam. U jednych zmiany są delikatne, niemalże niewidoczne, u innych znacząco przybierają na sile. Jak wygląda ostuda w ciąży? Dokładnie tak samo, jak u kobiet, u których występuje ona na skutek działania promieni słonecznych bądź zaburzeń hormonalnych. Nadmiar hormonów, w szczególności progesteronu oraz estrogenu, może powodować zwiększone wydzielanie melaniny, czyli barwnika skórnego. Ostuda, inaczej melasma, powinna zniknąć po porodzie. Trudno pozbyć się jej w czasie ciąży, zwłaszcza iż stosowanie różnorodnych zabiegów jest w większości przypadków niewskazane. Ważne, aby odpowiednio nawilżać i pielęgnować skórę, stosując między innymi kremy z filtrem. Lepiej unikać słońca, nawet w pochmurne dni. Na własną rękę nie należy przyjmować żadnych preparatów na ostudę, nawet tych, które uchodzą za bezpieczne.
Profilaktyka ostudy – czy można zapobiec powstawaniu plam na twarzy od słońca?
Ostuda hormonalna pojawia się na skutek zmian w organizmie, na które nie mamy wpływu. Niemniej jednak plamy na twarzy od słońca powstają najczęściej wtedy, gdy nie dbamy o skórę we właściwy sposób. Najważniejsza jest pielęgnacja i profilaktyka - należy pamiętać o tym, aby w upalne dni stosować kremy z filtrem - najlepiej wybrać wysoki faktor, nawet 50. Co ważne, osoby z ciemną karnacją są bardziej narażone na występowanie ostudy, zatem nie mogą bagatelizować kwestii odpowiedniej ochrony przeciwsłonecznej. Ponadto, dobrze zakrywać twarz, szczególnie w godzinach szczytu, czyli między 11 a 16. Możemy założyć czapkę z daszkiem bądź kapelusz z szerokim rondem. Osoby z tendencją do powstawania zmian skórnych powinny całkowicie unikać słońca w upalne dni, zwłaszcza w południe, gdy świeci ono najmocniej. Unikajmy również opalania się w solarium bez odpowiedniej ochrony przeciwsłonecznej.
