Skąd się biorą afty? Objawy, przyczyny, leczenie

Afty to stosunkowo niegroźne, ale uciążliwe zmiany w jamie ustnej. Te niewielkie nadżerki pojawić się mogą z wielu przyczyn, powodując duży dyskomfort. Jak skutecznie walczyć z aftami i zapobiegać ich powstawaniu w przyszłości?

Afty – czym są i skąd się biorą

Afty to charakterystyczne zmiany pojawiające się w obrębie jamy ustnej o charakterze nadżerek lub owrzodzeń. Zazwyczaj są niewielkie, chociaż w rzadkich przypadkach mogą mieć średnicę nawet kilku centymetrów. Warto pamiętać, że tego rodzaju zmiany nie są spowodowane infekcją wirusową i nie można się nimi zarazić.

Afty w jamie ustnej najczęściej zlokalizowane są na śluzówce policzków lub warg. Zdarza się także, że pojawiają się na języku lub pod językiem, a w przypadku tzw. aft dużych nawet na podniebieniu czy blisko gardła. Nadżerki mogą występować pojedynczo lub tworzyć większe skupiska. Czas ich zwalczania jest bardzo zróżnicowany – niektóre udaje się pokonać już po kilku dniach, inne natomiast utrzymują się kilka tygodni.

Istnieje wiele czynników sprzyjających pojawianiu się aft, związanych zarówno z predyspozycjami genetycznymi, jak i z niezdrowym trybem życia czy różnymi chorobami.

Przyczyny i objawy aft

Przyczyny aft są bardzo zróżnicowane. Przy tej dolegliwości ogromną rolę odgrywają kwestie związane z higieną jamy ustnej. Nieleczona próchnica, kamień nazębny, choroby dziąseł czy po prostu nieprawidłowe szczotkowanie zębów – wszystko to sprzyja powstawaniu nadżerek i owrzodzeń. Wiele z nich pojawia się na skutek urazów mechanicznych, spowodowanych np. nieostrożnym szczotkowaniem zębów, noszeniem źle dobranej protezy bądź raniącego dziąsła aparatu ortodontycznego.

Powstawanie aft w jamie ustnej związane jest także z predyspozycjami genetycznymi. Jeśli nasi rodzice borykają się często z tym problemem, my również jesteśmy na niego bardziej narażeni.

Kolejne czynniki sprzyjające występowaniu aft to obniżenie odporności, związane np. z silnym stresem, przebytą chorobą czy zażywaniem antybiotyków. Przyczyną może być także dieta pełna sztucznej, przetworzonej żywności, uboga w żelazo, witaminę B12 i kwas foliowy. U niektórych osób pojawienie się aft łączone jest z reakcją alergiczną.

Trudno jest przegapić objawy związane z aftami. Pierwszym zwiastunem choroby może być szczypanie, kłucie i mrowienie w ustach, a następnie wyraźny ból i dyskomfort podczas jedzenia czy picia, a nawet mówienia. W jamie ustnej zaobserwować można niewielkie zmiany pokryte jasnym nalotem, wokół których występuje zaczerwienienie – obwódka ta świadczy o stanie zapalnym. W przypadku dużych aft mogą pojawić się bardziej ogólne objawy, takie jak powiększenie węzłów chłonnych i podwyższona temperatura.

Afty w jamie ustnej – jak zapobiegać ich powstaniu?

Afty na wardze, policzkach czy języku to problem poważnie utrudniający codzienne funkcjonowanie. Ból towarzyszyć może jedzeniu i piciu, zwłaszcza w przypadku gorących, słonych, kwaśnych czy pikantnych pokarmów i napojów. Zmiany zlokalizowane na podniebieniu lub w okolicach gardła mogą utrudniać przełykanie i mówienie.

W przypadku aft niezwykle ważna jest profilaktyka, ponieważ zdrowy tryb życia i dbałość o higienę jamy ustnej w dużym stopniu minimalizują ryzyko ich wystąpienia.

Aftowe zapalenie jamy ustnej – jak je leczyć?

Leczenie aft jest stosunkowo proste, wymaga jednak systematyczności i zadbania o zdrowe nawyki. Na rynku znajdziemy szeroką gamę skutecznych preparatów na afty – w postaci płynów do płukania jamy ustnej, żeli, past lub sprejów, które zdezynfekują zmiany i ułatwią ich gojenie. Dzięki nim już w ciągu kilku dni możliwe jest znaczne zredukowanie nieprzyjemnych objawów, chociaż całkowite zaleczenie aft wymaga więcej czasu.

Warto pamiętać nie tylko o leczeniu objawowym, lecz także o wyeliminowaniu przyczyny problemu. W zależności od powodu powstania aft należy zadbać o higienę jamy ustnej, wzmocnienie odporności organizmu czy zdrową dietę.   

Aftowe zapalenie jamy ustnej to wyjątkowo nieprzyjemna dolegliwość – chociaż pozornie niegroźna, potrafi znacząco uprzykrzyć życie. Na rynku dostępnych jest wiele skutecznych preparatów na afty, które pomogą przyspieszyć ich gojenie. Warto także pamiętać o higienie jamy ustnej i zdrowej diecie, ponieważ profilaktyka ma w tym przypadku ogromne znaczenie.