Krztusiec (koklusz) – jakie są objawy i jak leczyć?

Krztusiec (koklusz) – jakie są objawy i jak leczyć? - zdjęcie

Krztusiec jest ostrą w przebiegu chorobą zakaźną układu oddechowego wywoływaną przez bakterie. Głównym objawem klinicznym są nawracające napady silnego kaszlu, które prowadzą do utrudnienia oddychania.

Czym jest krztusiec (koklusz)?

Krztusiec, dawniej nazywany kokluszem, jest ostrą chorobą zakaźną dróg oddechowych. Jest to bakteryjne zapalenie tchawicy i oskrzeli wywoływane przez zakażenie pałeczką krztuśca (Bortedella pertussis). Jest ona niebezpieczna, ponieważ wydziela toksynę krztuścową. Ta za kolei powoduje leukocytozę z limfocytozą, działa hamująco na makrofagi i limfocyty podążające do ognisk zapalnych. Oznacza to, że komórki obecne w organizmie nie są w stanie zwalczać pałeczek krztuśca. Przez to bakterie bardzo łatwo mogą przylgnąć do nabłonka zlokalizowanego w drogach oddechowych.

Na koklusz można zachorować w każdym wieku, a zakażenie przechodzić kilka razy w życiu. Chociaż zdarza się również diagnozowanie krztuśca u dorosłych, schorzenie jest najgroźniejsze dla noworodków i niemowląt. Występuje najczęściej w przedziale wiekowym od 0 do 4 lat i może pojawić się już w pierwszych tygodniach życia dziecka, ponieważ niemowlę nie otrzymuje biernej odporności przeciwkrztuścowej wraz z mlekiem matki. Przebycie krztuśca daje długotrwałą odporność, jednak mimo to możliwe jest ponowne zachorowanie na tę chorobę. Także odporność uzyskana po szczepieniu przeciw krztuścowi nie jest trwała i może zniknąć po upływie kilku lat. Obecnie zaleca się osobom dorosłym przyjęcie dawki przypominającej szczepionki co 10 lat.

Krztusiec – objawy

Charakterystycznym objawem krztuśca jest bardzo silny, napadowy i przewlekły kaszel. Zazwyczaj towarzyszą mu duszności i świst wdechowy, określany, jako „pianie”. Pojawić się mogą również wymioty. Do typowych oznak krztuśca zalicza się również fakt, że napad kaszlu może być sprowokowany przez płacz dziecka, zwiększony wysiłek fizyczny lub uciśnięcie języka np. łyżeczką przy karmieniu albo szpatułką podczas badania lekarskiego.

Jak przebiega choroba krztusiec?

Człowiek jest jedynym gospodarzem pałeczek krztuśca. Oznacza to, że jednym źródłem zakażenia kokluszem jest osoba chora. Do przeniesienia bakterii krztuśca u dorosłych i dzieci dochodzi drogą kropelkową przez górne drogi oddechowe – na przykład wdychanie rozpylanej w powietrzu podczas kaszlu wydzieliny.

Typowy krztusiec przebiega w kilku charakterystycznych dla niego fazach. Zaczyna się on bezobjawowym okresem wylęgania, który trwa od 5-7 dni do trzech tygodni. Kolejne 2 tygodnie to pierwsza faza choroby, nazywana również okresem nieżytowym. Charakteryzuje się ogólnym osłabieniem, bólem gardła, katarem, zapaleniem spojówek i stanem podgorączkowym. Są to objawy, które zazwyczaj przypisywane są przeziębieniu lub innym chorobom wirusowym. W tym czasie koklusz jest najbardziej zakaźny. W drugiej fazie krztuśca występuje napadowy kaszel, który najpierw jest suchy i ma charakter bardziej pokasływania. Nasila się on w nocy. W niektórych przypadkach krztusiec u dzieci kończy się na tym etapie i wówczas mówi się o tzw. poronnej albo niepełnoobjawowej postaci krztuśca. Jednakże u większości osób choroba rozwija się dalej – objawy staja się coraz silniejsze. Kaszel znacznie się nasila, a ponadto pojawia się głęboki i świszczący wdech, opisywany czasem, jako „pianie koguta” lub zanoszenie się. Takich napadów kaszlu w ciągu dobry może być nawet kilkadziesiąt, a trwają one nawet do kilku minut.

Napady kaszlu krztuścowego połączone są z odkrztuszaniem lepkiej i gęstej wydzieliny. Przy krztuścu mogą pojawiać się drobne wybroczyny lub wylewy krwi widoczne na spojówkach albo na twarzy. Dzieje się tak na skutek wzrostu ciśnienia w drobnych naczyniach krwionośnych błon śluzowych i skóry twarzy. Chorobie towarzyszą często obrzęki twarzy i oczu. Kaszel krztuścowy jest bardzo dużym wysiłkiem zarówno dla dzieci, jak i dorosłych.

Krztusiec – leczenie

Leczenie krztuśca polega przede wszystkim na antybiotykoterapii. Konieczne jest również równoczesne leczenie objawowe – stosowanie leków łagodzących kaszel. W wielu przypadków konieczne jest przyjmowanie preparatów zmniejszających wymioty np. preparatu Smecta i leków uspokajających. Zarówno podczas antybiotykoterapii, jak i po jej zakończeniu konieczne jest zaopatrzenie domowej apteczki w probiotyki.

Najlepszą metodą zapobiegania krztuścowi są szczepienia ochronne. Zostały one wprowadzone na świecie w 1931 roku przez angielskiego bakteriologa Artura Gardnera i amerykańskiego biologa Lawrence`a D. Leslie`ego. Do powszechnego stosowania weszły w 1950 roku. W Polsce szczepionka jest dostępna od 1960 roku. Obecnie podawana w jednym wstrzyknięciu, jako szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTP).

Koklusz – powikłania

Głównym powikłaniem tej choroby jest zapalenie płuc, które najczęściej występuje u małych dzieci. Po przebytym krztuścu mogą pojawić się również inne dolegliwości i choroby, takie jak: zapalenie oskrzeli, zapalenie ucha środkowego, a także choroby ośrodkowego układu nerwowego oraz uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego. W przypadku krztuśca niezwykle ważna jest szybka, poprawna diagnoza i wdrożenie skutecznego leczenia. U niemowląt częste i silne ataki kaszlu mogą powodować bezdechy, sinicę, drgawki i niedotlenienie mózgu. Co więcej, skutkują również zaburzeniami świadomości i encefalopatią krztuścowa, która jest bezpośrednim zagrożeniem życia niemowlęcia. Krztusiec u niemowląt jest wskazaniem do natychmiastowej hospitalizacji.

Krztusiec, dawniej zwany kokluszem, jest chorobą zakaźną. Wydawałoby się, że zagrożenie kokluszem już dawno minęło, głównie ze względu na wdrożenie szczepień. Jednakże w ostatnich latach liczba zachorowań znów rośnie. Związane jest to z wygasaniem skuteczności szczepionek. Choć nie ma obowiązku przyjmowania dawek przypominających, jest to najlepszy sposób ochrony przed tą chorobą.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Wybrane grupy produktowe:

Informacje dla pacjenta

Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie
Rumień zakaźny to choroba wywoływana przez wirusa. Dotyka najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, ale dorośli też mogą się nim zarazić. Najbardziej charakterystycznym objawem rumienia zakaźnego u dzieci jest wysypka na ...

Choroby zakaźne i pasożytnicze

Szkarlatyna - objawy, przyczyny. Jak leczyć szkarlatynę?
Jedną z typowych chorób wieku dziecięcego, rozpowszechnioną na całym świecie, jest szkarlatyna. Zazwyczaj pojawia się u dzieci w wieku przedszkolnym, w okresie jesienno-zimowym. Wywołuje poważne objawy, a w jej późnym okresie może nawet d...

Układ rozrodczy i moczowy

Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych, które dają niezapomniane doznania
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....

Choroby i dolegliwości

Jaki jest prawidłowy poziom cukru we krwi na czczo i po jedzeniu?
Cukier odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie. Należy do węglowodanów, które stanowią główne źródło energetyczne. Węglowodany ulegają rozłożeniu w procesie trawienia na cukier prosty – glukozę. Jej obecność jest niezbędna do pr...

Serce i układ krążenia

Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...

Informacje dla pacjenta

Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o preparatach na uspokojenie to jednym z popularniejszych, wydawanych z przepi...

Dieta i odchudzanie

Owoc kaki (persymona): wartości odżywcze, prozdrowotne i składniki aktywne
Owoc kaki, czyli persymona, to niesamowity produkt spożywczy, który wciąż bardzo rzadko gości na europejskich talerzach. To egzotyczny owoc o charakterystycznym smaku, który stale zyskuje na popularności wśród dietetyków ora...

Układ pokarmowy

Bulgotanie w brzuchu i przelewanie w jelitach – objawy, przyczyny, leczenie
Bulgotanie, przelewanie się, dziwne, głośne burczenie i przewracanie w brzuchu to nie tylko kłopotliwe i krępujące, ale również niepokojące objawy. Mogą wystąpić zarówno w dzień, jak i w nocy. Zazwyczaj stanowią całkowicie niegroźny ...

Informacje dla pacjenta

Wysoki puls – przyczyny, objawy jak prawidłowo zmierzyć?
Puls, inaczej tętno, określa ilość uderzeń serca na minutę, czyli częstotliwość bicia serca. Jego wartość jest dla człowieka zdrowego ściśle określana i nie powinna być ani za niska, ani zbyt wysoka. Każde odchylenie od normy wymaga ...

Serce i układ krążenia

Niewydolność krążenia - przyczyny, objawy, diagnostyka. Czym różni się ostra od przewlekłej?
Niewydolność krążenia oznacza zaburzenia w przepływie krwi przez narządy. Jest to schorzenie, które z roku na rok stanowi coraz większy problem....

Układ pokarmowy

RWS (referencyjne wartości spożycia) – jak je czytać i jakie znaczenie mają dla twojego organizmu?
Pod skrótem RWS kryje się ważna informacja o wartościach odżywczych zawartych w produktach, jakie można nabyć w sklepach spożywczych. Referencyjne Wartości Spożycia ułatwiają komponowanie zdrowych, zbilansowanych posiłków oraz kontrolę li...

Alergia

Sterydy - działanie, zastosowanie i skutki uboczne terapii sterydowej
Terminem sterydy (lub steroidy) określa się potocznie grupę leków produkowanych na wzór kortykosteroidów, czyli hormonów występujących naturalnie w ludzkim organizmie. Wykorzystywane są w leczeniu wielu chorób....

Odporność, wzmocnienie organizmu

Niedoczynność tarczycy: przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie. Wpływ tarczycy na psychikę
Niedoczynność tarczycy to jedna z często diagnozowanych chorób, polegająca na niewystarczającej produkcji hormonów tarczycy. Jej objawy mają charakter dermatologiczny, neurologiczny, a nawet psychiczny, dlatego też choroba ta nie jest łat...

Układ pokarmowy

Czym jest maltodekstryna - właściwości, zastosowanie i wpływ na zdrowie
Maltodekstryna to substancja, która powszechnie stosowana jest jako dodatek do żywności, leków, suplementów diety i odżywek. Substancja jest łatwo przyswajalna przez organizm....

Układ nerwowy

Tryptofan - aminokwas na dobry sen i nastrój. Działanie, występowanie, właściwości
Odkryj potencjał tryptofanu – aminokwasu egzogennego, który nie tylko skutecznie poprawia samopoczucie i łagodzi stres, ale także odgrywa istotną rolę w leczeniu zaburzeń depresyjnych. Dowiedz się, dlaczego tryptofan jest niezbędny d...

Układ oddechowy

Chrypka: przyczyny, leczenie, pomoc przedlekarska. Jak pomóc sobie domowymi sposobami?
Chrypka jest jednym z najczęściej występujących objawów stanów zapalnych i przewlekłych chorób krtani. Matowy głos może pojawić się także wskutek palenia papierosów, nadużywania głosu oraz stresu, znacznie utrudniając codzie...

Odporność, wzmocnienie organizmu

Seler naciowy – nie tylko na odchudzanie. Właściwości zdrowotne i wartości odżywcze
Seler naciowy to jeden z ulubionych produktów spożywczych miłośników zdrowego odżywiania. Charakteryzuje się wysoką gęstością odżywczą, stając się istotnym źródłem witamin i minerałów potrzebnych do prawidłowego funkcjonowan...

Przeziębienie i grypa

Anyż: przyprawa o licznych właściwościach i zastosowaniach zdrowotnych
Właściwości zdrowotne i zastosowanie anyżu jako cennego elementu zdrowej diety. Dzięki swoim właściwościom smakowym i odżywczym, anyż stanowi niezastąpiony składnik kulinarny oraz inspirację dla wielu potraw na całym świecie....

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem

cookies Strona korzysta z plików cookies, dzięki temu działa poprawnie. Szczegóły znajdziesz w Polityce Cookies.