Gęste, mocne i zdrowe włosy to marzenie zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Wygląd i stan włosów to nie tylko aspekt estetyczny, ale również, a może i przede wszystkim zdrowotny. Zła kondycja kosmyków może świadczyć o braku niezbędnych witamin i minerałów w organizmie. Włos posiada swój cykl życia, dlatego ich wypadanie jest rzeczą naturalną, natomiast ich nadmierne przerzedzanie się może świadczyć o chorobie, w tym łysieniu androgenowym. Choroba ta dotyka kobiety i mężczyzn i wpływa na ich pewność siebie oraz samoocenę.

Łysienie androgenowe – jedna z najczęstszych przyczyn wypadania włosów

Czym jest łysienie androgenowe? Łysienie androgenowe jest jednostką chorobową, która w większości przypadków uwarunkowana jest genetycznie i występuje częściej u mężczyzn. Poza uwarunkowaniem genetycznym czynnikami wpływającymi na pojawienie się choroby, są: stres, niewłaściwa, uboga w składniki odżywcze dieta oraz styl życia.

Przyczyną łysienia androgenowego jest wrażliwość organizmu na związek chemiczny, który jest pochodną hormonu testosteronu o nazwie dihydrotestosteron (DHT). Dihydrotestosteron wiąże się z receptorem androgenowym w mieszku, w wyniku czego powstały kompleks receptor_DHT aktywuje geny, które odpowiadają za zmianę dużych mieszków włosowych w zminimalizowane mieszki. W efekcie faza aktywnego wzrostu włosa skraca się, w wyniku czego mieszki są krótsze i cieńsze.

Zanim zaczniesz niepokoić się o swój stan owłosienia, należy zrozumieć cykl życia i wzrostu włosa. Utrata włosów jest rzeczą naturalną o ile nie jest ona nadmierna i nie prowadzi do ich przerzedzania się i pojawienia się łysych plam, czy zakoli.

Przeciętny człowiek posiada około 100 tysięcy włosów i każdego dnia traci około 50-100 włosów. Czym jest zatem cykl życia włosów? Cykl ten składa się z 3 faz: anagenu, katogenu i telogenu. Anagen to faza aktywnego wzrostu włosa, w której korzeń włosa łączy się z brodawką włosową. Etap ten na skórze głowy trwa od 2 do 6 lat. Katogen to faza przejściowa, która trwa około 2 tygodni. Na tym etapie macierz włosa zanika i jest on wypychany ku górze. Końcową fazą cyklu życia włosa jest faza spoczynku, czyli telogen. Na tym etapie włos staje się coraz cieńszy, obumiera i wypada podczas mycia, szczotkowania lub zostaje zastąpiony nowym włosem. Etap ten trwa od 1 do 3 miesięcy.

Kiedy zatem wypadanie włosów powinno zacząć niepokoić? Na pewno warto przyjrzeć się ilości utraconych włosów podczas ich szczotkowania i mycia, wtedy też łatwiej będzie zaobserwować zmiany i intensywność ich wypadania. Jeśli zauważysz, że nagle tracisz więcej włosów niż wcześniej lub na skórze głowy pojawią się miejsca w których brakuje włosów lub są one rzadsze, warto zastanowić się nad przyczyną i sięgnąć po poradę dermatologa lub trychologa.

Objawy łysienia androgenowego – co powinno wzbudzić nasz niepokój?

Łysienie androgenowe może wystąpić zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Ze względu na płeć objawy choroby mogą być odmienne, dlatego powinno podchodzić się do nich indywidualnie.

W przypadku mężczyzn powodem do niepokoju powinna być utrata gęstości włosów i widoczna dysproporcja między wzrostem, a utratą kosmyków. Kolejno objawem choroby będzie cofnięcie się linii włosów, czyli powstawanie zakoli w części szczytowej głowy. W przypadku diagnostyki łysienia androgenowego pomocna jest 7-stopniowa skala Norwooda-Hamiltona.

1 stopień określa nastoletnią linię włosów bez widocznej ich utraty.

2 stopień określa dojrzałą linię włosów, w której widoczne są niewielkie cofnięcia linii włosów w obrębie skroni, tworzą się zakola.

3 stopień w którym pojawiają się pierwsze oznaki łysienia androgenowego i występują głębokie linie włosów, które przypominają litery: M, U lub V.

4 stopień widoczne jest cofnięcie linii włosów i ich przerzedzanie się w okolicy ciemieniowej.

5 stopień na czubku głowy włosy są widocznie przerzedzone lub ich nie ma.

6 stopień oba obszary wypadanie włosów są objęte łysieniem i łączą się w jeden obszar.

7 stopień włosy występują tylko w części potylicznej.

W przypadku zauważenia u siebie nadmiernego przerzedzania się włosów na skórze głowy należy zasięgnąć porady trychologa, kosmetologa lub dermatologa. Podstawą prawidłowej diagnozy jest wywiad z wykwalifikowanym specjalistą, a im szybsza diagnoza tym skuteczniejsze sposoby leczenia i jego wyniki. Łysienie androgenowe u mężczyzn może dotyczyć osób młodych.

Statystycznie łysienie androgenowe występuje częściej u mężczyzn, mimo tego z tą chorobą borykają się również kobiety. Pierwsze objawy mogą pojawić się już w wieku około 20 lat i należą do nich pojawienie się szerszego przedziałka, który będzie widoczny podczas szczotkowania/czesania włosów, a w późniejszej fazie utrata włosów w okolicy kątów skroniowo-czołowych.

Łysienie androgenowe u kobiet:

• typu męskiego, gdzie w fazie początkowej włosy przerzedzają się w okolicy kątów czołowych oraz szczytu głowy, kolejno w kierunku okolicy skroniowej i ciemieniowej. Fazy i stopień łysienia został przedstawiony wcześniej w 7-stopniowej skali Norwooda-Hamiltona.
• typu kobiecego, gdzie przerzedzanie włosów obserwuje się w centralnej części głowy z 2-3 centymetrowym pasmem owłosionym w okolicy czołowej. W tym przypadku nie mówimy o całkowitej utracie włosów. Przy diagnozie tego typu łysienia można zastosować 3-stopniową skalę według Ludwiga.

Stopień 1, w którym zauważyć można przerzedzające się włosy w centralnej części głowy z zachowaniem pasma owłosienia w okolicy czołowej.

Stopień 2, w którym widoczne jest przerzedzenie włosów w centralnej części skóry głowy z zachowaniem pasma owłosienia w okolicy czołowej.

Stopień 3, gdzie występuje już znaczne wyłysienie w centralnej części głowy z zachowaniem pasma owłosienia w okolicy czołowej.

W przypadku zauważenia u siebie objawów łysienia androgenowego zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn należy udać się do specjalisty.

Łysienie androgenowe u mężczyzn – przyczyny częstej przypadłości

Za główną przyczynę łysienia androgenowego u mężczyzn podaje się czynnik genetyczny, natomiast za czynniki przyczyniające się do wystąpienia choroby uznaje się: metryka (wiek), stres, przebyte choroby, nieprawidłowa dieta, hormony, a także niewłaściwa pielęgnacja włosów.

W zachowaniu dobrej kondycji włosów ważne jest odpowiednie dbanie o nie od zewnątrz, jak i od wewnątrz. Prowadzenie zdrowego stylu życia przyczyni się do lepszego wyglądu skóry i włosów, a także ogólnego samopoczucia. W codziennym życiu najważniejszy jest sen oraz odpowiednio zbilansowana dieta. Dla zachowania dobrego stanu włosów korzystne będą produkty bogate w witaminy: A, C, E oraz cynk, żelazo, miedź. Dodatkowo nie należy zapominać o codziennej pielęgnacji włosów. Warto używać delikatnych kosmetyków do oczyszczania wrażliwej skóry głowy i włosów. Ponad to zaleca się wykonywanie peelingu skóry głowy, a dla wzmocnienia cebulek używania wcierek lub serum mających w swoim składzie między innymi: skrzyp, pokrzywę, biotynę, łopian, tatarak, kofeinę, argininę, żeń-szeń, czy czarną rzepę. Można również sięgnąć po produkty dedykowane włosom suchym, zniszczonym i wypadającym.  

Łysienie androgenowe u kobiet – skąd się bierze i jak je zatrzymać?

W przypadku występowania łysienia androgenowego u kobiet główną jego przyczyną jak i w przypadku mężczyzn jest uwarunkowanie genetyczne. Natomiast w przypadku kobiet ze względu na mniejszą ilość hormonu testosteronu nie dochodzi do całkowitego wyłysienia. Kobiety zmagające się z łysieniem androgenowym często zmagają się również z chorobami współtowarzyszącymi, takimi jak: problemy skórne (trądzik), otyłość, czy hirsutyzm (nadmierne owłosienie). Ze względu na przyczynę choroby bardzo istotna jest jej diagnoza i zbadanie poziomu poszczególnych hormonów: testosteronu, dihydroepiandrosteronu oraz estrogenów. Tylko w przypadku trafionego rozpoznania i przyczyny choroby można złagodzić jej objawy stosując odpowiednie leki i/lub terapię.

Leczenie łysienia androgenowego – preparaty i leki, które powstrzymują wypadanie włosów

Po prawidłowo wykonanej diagnozie dermatolog, kosmetolog, czy trycholog powinien zalecić odpowiednie leczenie/kurację mające na celu zniwelowanie objawów łysienia androgenowego. Metodami, które najczęściej stosuje się w celu zniwelowania choroby są: przeszczep włosów, stosowanie leków oraz wykonanie szeregu zabiegów kosmetologicznych.

Jednym z najbardziej inwazyjnych sposób niwelujących objawy łysienia androgenowego jest przeszczep włosów. Zabieg ten wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym i trwa kilka godzin, wszystko zależy od wielkości obszaru objętego zabiegiem.

Kolejną metodą wspomagającą leczenie łysienia androgenowego są leki. Oczywiście muszą one być stosowane pod ścisłym nadzorem lekarza. Na wstępie warto podkreślić, że obecnie na rynku nie ma leku, który trwale zahamowałby objawy choroby lub ją wyleczył. Leki na łysienie androgenowe mają na celu zahamowanie łysienia poprzez wydłużenie jednej z faz cyklu włosa (fazy anagenu), indukcję fazy anagenu w mieszkach telogenowych włosa i zatrzymanie egzogenu. Drugim celem leczenia choroby jest odwrócenie procesu zmniejszenia mieszków włosowych.

Leki wykorzystywane w leczeniu łysienia androgenowego to: minoksydyl w postaci roztworu o stężeniu 2 i 5 procentowym stosowany zewnętrznie na skórę głowy, amineksyl, który jest podobny w budowie do minoksydylu, octan cyproteronu, flutamid, finasteryd. Innymi preparatami stosowanymi w przebiegu łysienia androgenowego to: witaminy w tabletkach (witamina H, witamina B6), oraz cysteina.

Do zabiegów kosmetologicznych mogących zniwelować objawy i postęp choroby należą: karboksyterapia, zastosowanie osocza bogatopłytkowego, mezoterapia igłowa lub mikroigłowa, infuzja tlenowa, terapia przeprowadzona za pomocą grzebienia laserowego, naświetlanie LED oraz mikropigmentacja.

Na koniec warto pamiętać o odpowiedniej pielęgnacji skóry głowy oraz włosów. Przede wszystkim ich dokładne i delikatne oczyszczanie, stosowanie wcierek i olejków oraz wykonywanie peelingu skóry głowy 1-2 razy w tygodniu. Ponad to warto unikać używania sprzętów fryzjerskich, które osłabiają włosy, takich jak: suszarki, lokówki, prostownice.

Jak diagnozuje się łysienie androgenowe?

Pierwszym i najważniejszym etapem diagnostyki jest wnikliwe przeprowadzenie wywiadu z pacjentem. Dlatego bardzo istotne jest, aby przygotować się do wizyty u lekarza lub trychologa. Jakie pytania mogą paść podczas takiego spotkania? Przede wszystkim: okres trwania objawów, ewentualne wystąpienie choroby w rodzinie, przebyte i aktualne schorzenia, styl życia oraz dieta. Po przeprowadzeniu wywiadu specjalista oceni stan skóry głowy za pomocą takich narzędzi, jak: trichogram, trichoskan, czy trichoskop. Dodatkowo w celu oceny nadmiernego wypadania włosów można zastosować technikę zwaną pull test, która polega na delikatnym pociągnięciu kilku pęków włosów z trzech okolicy. Jeśli wypadną 3 włosy z jednej okolicy lub łącznie 10 włosów z 3 okolic wynik testu będzie pozytywny, co oznacza, że włosy wypadają nadmiernie. Do oceny stanu włosów służą również wcześniej opisane skale Norwooda-Hamiltona w przypadku mężczyzn i skala Ludwiga w przypadku kobiet. Jakie badania wykonać w przypadku łysienia androgenowego? W przypadku kobiet istotne jest wykonanie badań krwi sprawdzający poziom hormonów i wykluczenie lub potwierdzenie chorób współistniejących.

Czy można zapobiec łysieniu u mężczyzn i kobiet? 

Tak, jak w przypadku każdej choroby najważniejsza jest szybka diagnostyka i konsultacja z lekarze w celu dobrania odpowiedniej terapii i leczenia. W przypadku łysienia androgenowego zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn główną jego przyczyną jest uwarunkowanie genetyczne, dlatego całkowite wyleczenie jest niemożliwe. W przypadku zdiagnozowania u siebie choroby należy pozostać pod opieką lekarza i podjąć się wybranej kuracji/leczeniu. Warto pamiętać, że odpowiednia pielęgnacja włosów i skóry głowy, bogata dieta oraz zdrowy tryb życia pomogą zadbać o skórę i włosy. Kondycja włosów ma ogromny wpływ na samopoczucie i samoocenę, dlatego osoby borykające się z łysieniem androgenowym nie powinny zwlekać z sięganiem po pomoc u terapeuty, czy psychologa.