Przyszli rodzice starannie przygotowują się do swojej roli. Kompletowanie wyprawki i niezbędnych artykułów higienicznych pozwala już od pierwszego dnia życia maluszka troszczyć się o jego potrzeby i prawidłowy rozwój. Każdy płacz niemowlaka sprawia, że rodzice starają się zaspokajać pragnienia dziecka tak, aby zapewnić mu spokój i poczucie bezpieczeństwa. Jednym z objawów, który szczególnie niepokoi rodziców, jest napadowy, silny do ukojenia płacz oraz towarzyszące mu podkurczanie nóżek i prężenie małego ciała. Wiele świeżo upieczonych mam zastanawia się, jakie przyczyny prowadzą do wywołania tak silnej reakcji u dziecka. Takie objawy mogą świadczyć o pojawieniu się kolki u niemowlaka, która jest bardzo bolesna i nieprzyjemna dla dziecka.
Zobacz też artykuł: Wyprawka dla mamy i niemowlaka - co koniecznie powinno się w niej znaleźć?
Z artykułu dowiesz się:
- czym jest kolka u niemowlaka?
- jakie są przyczyny jej wystąpienia?
- jakie są sprawdzone sposoby radzenia sobie z kolka?
- czy istnieją sposoby na zapobieganie kolce?
- kiedy udać się po pomoc do lekarza?
Czym tak właściwie jest kolka u niemowlaka?
Kolki noworodkowe należą do zaburzeń behawioralnych, których przebieg nie jest niebezpieczny dla zdrowia maluszka. Choć przyczyny pojawienia się kolki nie są do końca zdiagnozowane, a specjaliści nie określają jednej etiologii rozwoju dolegliwości, najczęstszą przyczyną zaburzenia są zaburzenia ze strony układu pokarmowego. Mimo, że kolka objawia się silnym płaczem, który charakteryzuje się długotrwałością, niemożnością ukojenia bólu dziecka oraz regularnym pojawianie się, do rozwoju zaburzenia nie przyczyniają się dysfunkcje anatomiczne i fizjologiczne dziecka, które mogłyby świadczyć o rozwoju przewlekłej choroby ogólnoustrojowej. Jej najważniejszą cechą charakterystyczną jest pojawienie się nagłego, gwałtownego płaczu, który nie jest poprzedzony konkretnym zdarzeniem. Dodatkowo, można zauważyć wzdęty brzuszek, prężenie się, wyginanie plecków na kształt litery C oraz podkurczanie nóżek, które świadczą o silnym, narastającym bólu.
Kolka u niemowlaka jest bardzo często pojawiającą się dolegliwością, a jej trudność wynika z silnego bólu, który towarzyszy maluszkowi. Wiele rodziców zadaje sobie pytanie: od kiedy kolki u noworodków mogą się pojawiać? Specjaliści i przeprowadzone badania pokazują, że kolka u dzieci najczęściej występuje po ukończeniu 4-6 tygodnia życia, a najczęściej samoistnie znika po ukończeniu pierwszego półrocza życia niemowlaka.
Jakie są objawy kolki u niemowląt i kryteria rozpoznania dolegliwości?
Rodzice, nie znając przyczyny nagłego bólu i płaczu u swojej pociechy, najczęściej decydują się na wizytę lekarską. Lekarz - pediatra kieruje się trzema kryteriami, które pozwalają na rozpoznanie kolki u niemowlaka.
- Główną dolegliwością jest nawracający płacz dziecka, który jest gwałtowny oraz towarzyszy mu drażliwość i grymaszenie. Dodatkowo, ataki płaczu pojawiają się cyklicznie, regularnie, nie krócej niż trzy tygodnie i nie mniej niż trzy razy w ciągu siedmiu dni. Ponadto, objawom towarzyszy niemożność ukojenia bólu dziecka oraz silne prężenie ciała, które świadczy u narastającym bólu.
- Dokuczliwe objawy pojawiają się u dziecka nagle, po ukończeniu około 4 tygodnia życia,
- Poza epizodami z napadowym płaczem, niemowlę jest zdrowe, jego rozwój przebiega prawidłowo, nie pojawiają się dodatkowe dolegliwości, jak gorączka, nieregularny oddech oraz krwiomocz.
Jakie mogą być przyczyny kolki u niemowlaka?
Przyczyny pojawienia się kolek noworodkowych nie zostały jednoznacznie określone przez lekarzy. Silny ból i wzdęcia u niemowlaka najczęściej pojawiają się na skutek gromadzenia się pęcherzyków powietrza, które z żołądka przedostają się do jelit dziecka. Ich skumulowanie w jelitach prowadzi do pojawienia się bardzo silnych skurczy oraz wzdęć, które odbierane są przez receptory bólowe, przez co maluch odczuwa bardzo silne dolegliwości bólowe.
Jedną z przyczyn pojawienia się ataku kolki jest niedojrzałość układu pokarmowego malucha, a reakcja bólowa uaktywnia się poprzez taką reakcję jego poszczególnych elementów na przyjmowany pokarm. Innym źródłem rozwoju kolki może być nierozpoznana alergia na białko mleka krowiego, które jest regularnie przyjmowane przez mamę, która karmi piersią. Inną substancją uczulającą może być laktaza, czyli enzym, który odpowiada za trawienie mleka. Substancja jest zawarta zarówno w mleku modyfikowanym, jak i naturalnym, dlatego też sposób karmienia niemowlaka nie ma znaczenia.
Wielu lekarzy uważa, że za kolkę u dziecka może odpowiadać zbyt duża ilość powietrza, która jest połykania przez malucha podczas karmienia. Do wystąpienia objawów wzdęcia brzucha oraz bólu może dojść, gdy dziecko:
- ssie pierś zbyt łapczywie,
- jest przykładanie do piersi lub butelki w nieodpowiedniej pozycji,
- posiada zaburzoną budowę jamy ustnej, na przykład zbyt krótkie wędzidełko,
- smoczek butelki posiada nieodpowiednią wielkość, co uniemożliwia jego całkowite wypełnienie mlekiem w trakcie karmienia.
Dodatkowymi czynnikami, które przyczyniają się do rozwoju kolki i dolegliwości bólowych u malca są:
- nieodpowiednia, uboga w składniki odżywcze dieta matki karmiącej piersią,
- palenie papierosów i spożywanie alkoholu przez matkę,
- zła kondycja psychiczna matki: narażenie na permanentny stres, nerwowość, częste rozdrażnienie,
- przemęczenie i przebodźcowanie malucha.
Jak radzić sobie z kolką u niemowlaka?
Wiele rodziców szuka sposobu na kolkę u dzieci. W pierwszej kolejności warto znaleźć sposób, który ukoi ból maluszka oraz wpłynie na wzrost jego poczucia bezpieczeństwa. Doskonałym pomysłem jest zastosowanie domowych metod na uspokojenie dziecka, takich jak:
- kołysanie i tulenie,
- układanie na brzuchu, co pomaga w usuwaniu i odprowadzaniu pęcherzyków powietrza z jelit,
- układanie na brzuszku rozgrzewających okładów, na przykład z ciepłej pieluszki lub termoforu z pestek wiśni,
- delikatne masowanie brzucha maluszka,
- włączenie białego szumu, który uspokaja dziecko.
Typowa kolka u niemowlaka ustępuje samoistnie po ukończeniu pierwszego półrocza życia dziecka. Ze względu na silny ból u malucha rodzice często decydują się na podanie mu środków farmakologicznych, najczęściej w postaci kropli na kolkę lub proszku do rozpuszczania. To suplementy diety, które zawierają substancję czynną o nazwie symetykon, która pozwala na zmniejszenie napięcia powierzchniowego zalegających pęcherzyków gazu. Takie działanie pozwala na ich szybkie wydalenie, co przynosi niemal natychmiastową ulgę u niemowlaka.
Czy da się zapobiegać kolce niemowlaka?
Wiele rodziców spotykających się z kolką u niemowlaka zastanawia się, jak zapobiegać nawrotom ataków bólu. Wieloletnie obserwacje zachowania maluchów pozwoliły na określenie zaleceń, których celem jest zapobieganie nawrotom ataku kolki u dziecka. Należą do nich:
- właściwa technika karmienia dziecka,
- dieta matki karmiącej, która wyklucza produkty wzdymające oraz ewentualne alergeny,
- podawanie dziecku dużej ilości płynu, na przykład naparu z rumianku i kopru włoskiego,
- częste układanie malucha na brzuszku,
- korzystanie z antykolkowych smoczków do butelki,
- odbijanie nadmiaru cząsteczek powietrza po posiłku dziecka.
Jednym z najlepszych sposobów na zmniejszenie częstotliwości pojawienia się kolki jest układanie dziecka na brzuszku. Ta technika pozwala na zmniejszanie ilości gazów w jelitach, czego efektem jest zmniejszenie ilości ataków bólu.
Gdzie udać się z częstymi kolkami niemowlaka?
Częste, nawracające i silne kolki niemowlęce często wywołują niepokój u rodziców, nawet po rozpoznaniu dolegliwości. Wiele rodziców decyduje się na wizytę w poradni pediatrycznej i konsultację dolegliwości z lekarzem pierwszego kontaktu.
Pediatra, po wstępnie przeprowadzonym wywiadzie i rozpoznaniu trzech kryteriów, które świadczących o pojawieniu się kolki u dziecka zazwyczaj zaleca podawanie maluchowi kropelek z symetikonem, których celem jest zmniejszenie nagromadzenia się pęcherzyków gazów, które są odpowiedzialne za wywołanie bólu u malucha. Dodatkowo, jeśli kolka u dziecka trwa dłużej niż sześć miesięcy, lekarz może zalecić dodatkowe badania, na przykład USG brzucha lub diagnostykę w celu określenia alergii pokarmowej na białko mleka krowiego lub laktazę.
Leczenie kolki niemowlęcej
Kolka u dziecka nie jest chorobą ani też stanem patologicznym, dlatego nie wymaga leczenia środkami farmakologicznymi. Niemniej jednak, silne bóle brzucha mogą mieć różne podłoże, dlatego w szczególnie trudnych przypadkach warto skonsultować objawy malca z lekarzem - pediatrą.
Zwalczanie kolki polega na wykonywaniu zabiegów zapobiegawczych, które uniemożliwiają gromadzenie się gazów w układzie pokarmowym niemowlaka, jak masaż brzucha, czy też częste układanie dziecka na brzuchu. Dodatkowym wsparciem jest podawanie kropelek na kolkę oraz prebiotyków, które wspierają florę bakteryjną jelit, dzięki czemu znacznie poprawiają ich pracę.
Kolka u niemowlaka dla wielu rodziców jest trudną sytuacją, która prowadzi do stresu i obaw o zdrowie maluszka. Warto pamiętać o prawidłowej technice karmienia, układania malucha na brzuchu oraz zdrowej diecie w przypadku karmienia piersią, co pozwala na znacznie zmniejszenie intensywności bólu u dziecka.
