Chlamydia trachomatis należy do jednej z najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową. Stanowi przede wszystkim poważne zagrożenie dla osób młodych, prowadzących aktywne użycie seksualne z przygodnymi partnerami i bez stosowania prezerwatyw. Jest bardzo podstępnym schorzeniem, ponieważ może przez wiele lat nie dawać żadnych objawów, przez co osoba chora nieświadomie zaraża kolejnych partnerów. Szacuje się, że około 80% kobiet nie wie o infekcji i dowiaduje się o niej dopiero w momencie, kiedy dochodzi do przykrych powikłań.
Czym są chlamydiozy?
Chlamydiozy są chorobami wywoływanymi przez grupę bakterii o nazwie chlamydia. Należą do nich dwa szczególnie niebezpieczne szczepy: chlamydia trachomatis, rozprzestrzeniający się głównie drogą płciową oraz chlamydia peumoniae igg, przenoszony drogą kropelkową; a także chlamydia psittaci, przenoszony przez ptaki. Najbardziej rozpowszechnionym gatunkiem chlamydii jest trachomatis, który według danych publikowanych przez WHO corocznie wywołuje około 90 milionów przypadków nowych zachorowań na całym świecie. Bakteria obejmuje dwa biotypy: trachoma oraz LGV, wśród których wyodrębniono jeszcze 15 serotypów. W zależności od rodzaju stanowią one przyczynę różnych schorzeń. Przykładowo serotypy A, B, Ba i C wywołują jaglicę, D-K powodują zapalenie cewki moczowej, śluzowo-ropne zapalenie szyjki macicy, zapalenie spojówek oraz zapalenie płuc u noworodków, a LGV (obejmujące serotypy L1, L2 i L3) stanowią przyczynę powstawania ziarniaka wenerycznego. Równie niebezpieczną bakterią jest chlamydia pneumoniae. Objawy zakażenia to w tym przypadku zapalenie płuc, astma, zapalenie zatok, zapalenie gardła. Bakteria ta przyczynia się do uszkodzenia śródbłonka naczyń krwionośnych i tworzenia blaszek miażdżycowych, co może doprowadzić do niebezpiecznych zakrzepów oraz chorób układu krwionośnego.
Jakie są objawy chlamydii?
Choroba najczęściej przebiega bezobjawowo (u około 75% kobiet i 50% mężczyzn) i diagnozowana jest dopiero wtedy, gdy dojdzie do powikłań (zazwyczaj jest to zapalenie jajników u kobiet i zapalenie najądrza u mężczyzn oraz niepłodność). Przeprowadzone wówczas badania diagnostyczne wykrywają obecność bakterii chlamydia. Objawy choroby u kobiet, jeśli występują, są typowe dla infekcji układu moczowo-płciowego. Należą do nich: upławy, ból, swędzenie i pieczenie podczas oddawania moczu oraz krwawienie z pochwy (szczególnie po stosunku). Jeśli infekcja przeniesie się na przydatki, towarzyszą jej bóle w podbrzuszu i krwawienie między miesiączkami. Jakie jeszcze symptomy daje chlamydia? Objawy u mężczyzn to przede wszystkim: pieczenie podczas oddawania moczu, obrzęk i ból jąder. Zdarza się też, że występują oznaki przypominające reumatoidalne zapalenie stawów.
Jak można zakazić się chlamydią?
Do zakażenia chlamydią najczęściej dochodzi podczas uprawiania seksu, również oralnego lub analnego. Zdarza się także, że choroba przenoszona jest na noworodka podczas porodu przez zainfekowaną matkę. Jest to bardzo niebezpieczne, ponieważ może wywołać u niemowlęcia jaglicę oraz zapalenie płuc. Do czynników zwiększających ryzyko powstania chlamydiozy lekarze zaliczają: współżycie bez użycia prezerwatywy, dużą liczbę partnerów seksualnych, wiek do 25 roku życia oraz przebycie w przeszłości choroby wenerycznej. Choroba może zaatakować gardło podczas uprawiania seksu oralnego. Bakterie chlamydia trachomatis przenikają wówczas przez błony śluzowe i uszkodzoną skórę. Mogą też, co zdarza się rzadziej, zostać przeniesione na rękach, którymi dotykano narządów płciowych zakażonego partnera, w inne partie ciała (np. do oka).
Jak leczyć chlamydię?
Z uwagi na niebezpieczne powikłania, każda kobieta aktywna seksualnie, powinna raz w roku poddać się testowi na obecność bakterii chlamydia. Leczenie chlamydiozy nie jest łatwe, ponieważ większość szczepów bakterii jest odporna na antybiotyki na bazie penicyliny i cefalosporyny. O chorobie należy bezwzględnie poinformować byłych i obecnych partnerów seksualnych, ponieważ łatwo może dojść do powtórnego zakażenia. Najlepiej, jeśli terapię przechodzą równocześnie wszyscy partnerzy osoby chorej. Podstawę skutecznego leczenia powinien stanowić antybiogram, dzięki czemu eliminuje się niebezpieczeństwo wystąpienia nawrotów. Wczesne wykrycie choroby jest szczególnie ważne, jeśli kobieta planuje poczęcie lub jest już w ciąży, ponieważ choroba zwiększa ryzyko wystąpienia ciąży pozamacicznej i przedwczesnego porodu. Najczęściej zakażenie bakteriami chlamydia trachomatis leczy się za pomocą doksycykliny, azytromycyny lub erytromycyny. Badania wykazały, że największą skuteczność wykazują: klindamycyna, ryfampicyna oraz antybiotyki z grupy tetracyklin i makrolitów. Terapia trwa około 7-14 dni, podczas których należy powstrzymać się od współżycia, aż do momentu całkowitego wyleczenia, ponieważ osoba będąca nosicielem może zakażać inne osoby. W przypadku zapalenia spojówek zarówno u osób dorosłych, jak i u noworodków stosuje się miejscowo tetracyklinę lub erytromycynę przez okres 2-3 tygodni. Niestety, przebycie chlamydiozy nie daje odporności na przyszłość.
Jakie mogą wystąpić powikłania przy infekcji chlamydią?
Bakterie chlamydia trachomatis mogą wywołać groźne stany zapalne i niedrożność jajowodów, co stanowi częstą przyczynę niepłodności i powikłań ciąży. Dlatego też lekarze zalecają przeprowadzanie testu u kobiet planujących potomstwo na obecność chlamydia. Badanie to, wykonane odpowiednio wcześnie, oszczędziło wielu przyszłym matkom niepotrzebnych, poważnych komplikacji związanych z poczęciem. Test polega na oznaczeniu poziomu immunoglobulin IgM i IgG we krwi oraz wykryciu bakterii w wymazie ze sromu, szyjki macicy lub ujścia cewki moczowej. Nieleczona chlamydioza może doprowadzić do poważnych powikłań. Należą do nich między innymi:
- infekcje w okolicy jajowodów lub macicy, doprowadzające do ich dysfunkcji, objawiające się wysoką gorączką i bólem,
- śluzowo-ropne zapalenie jajników i szyjki macicy oraz nadżerki szyjki macicy, które często rozprzestrzeniają się na sąsiednie tkanki i narządy, wywołując zapalenie otrzewnej,
- ropień okołojelitowy lub ropień wątrobowy,
- zapalenia najądrza, które często doprowadzają do zapalenia gruczołu krokowego i niepłodności, objawiające się wysoką temperaturą, opuchlizną i bólem,
- zapalenie odbytnicy i okrężnicy u homoseksualnych mężczyzn,
- zakażenie noworodka podczas porodu, wywołujące zapalenie płuc i wtrętowe zapalenie spojówek,
- bóle i zapalenia stawów,
- jaglica, czyli przewlekłe zapalenie spojówek i rogówki, prowadzące do powstawania blizn na ich powierzchni i w konsekwencji utraty wzroku,
- zapalenie cewki moczowej,
- ziarniak weneryczny, inaczej ziarnica weneryczna pachwin, mogąca również objąć wiele innych narządów,
- zmiany w układzie nerwowym,
- zapalenia okołowątrobowe, zapalenie pęcherzyka żółciowego i trzustki, objawiające się bólami brzucha,
- spadek odporności,
- astma
- schorzenia naczyń, zapalenie wsierdzia, zapalenie mięśnia sercowego i opon mózgowo-rdzeniowych, które na szczęście zdarzają się rzadko.
Chlamydioza a stosunki seksualne
Chlamydioza bardzo szybko rozprzestrzenia się drogą płciową. Nieleczona Chlamydia u mężczyzn jest równie niebezpieczna, jak u kobiet. Dlatego też należy bezwzględnie stosować prezerwatywy podczas współżycia z przygodnymi osobami. Podczas leczenia choroby trzeba również unikać stosunków seksualnych, ponieważ aż do momentu pełnego wyleczenia można zarazić partnera.
Jak uniknąć chlamydiozy?
W profilaktyce chlamydiozy bardzo ważne jest ograniczenie liczby partnerów seksualnych, stosowanie podczas współżycia prezerwatyw oraz unikanie przygodnych kontaktów seksualnych. Bardzo ważne jest powstrzymanie się od współżycia w przypadku podejrzenia choroby i szybkie zgłoszenie się do ginekologa. Aby uniknąć przykrych komplikacji związanych z zakażeniem, lekarze zalecają przeprowadzanie regularnych badań przesiewowych, w szczególności przy współżyciu z wieloma partnerami seksualnymi. Badanie moczu na obecność bakterii chlamydia trachomatis wykonuje się zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. W profilaktyce chlamydiozy u kobiet nie zaleca się płukania pochwy, ponieważ zabieg ten zaburza naturalną florę bakteryjną i zwiększa ryzyko infekcji.
Zobacz także:
