Sól to najpopularniejsza ze wszystkich znanych przypraw – przynajmniej w naszym kraju. Z badań wynika, że Polacy spożywają aż o 200% więcej soli niż zalecana dobowa norma. Choć powszechnie wiadomo, że sól jest potrzebna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, warto pamiętać, iż jej nadmiar poważnie szkodzi zdrowiu.
Sól jest niezbędna, ale w małych ilościach
Sól kuchenna to nic innego jak chlorek sodu – związek, którego nie może zabraknąć w diecie, gdyż wchodzi w skład płynów komórkowych i tkankowych i bierze udział w wielu ważnych procesach, m.in.:
- trawieniu,
- utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej,
- regulacji poziomu wody w organizmie,
- pracy mięśni,
- przewodzeniu impulsów nerwowych.
Zalecana dawca soli to 5 g (płaska łyżeczka) na dobę. Nie oznacza to jednak, że dokładnie tyle możemy bezpiecznie dodać do porcji zupy czy sałatki. Sól występuje w niemal każdym produkcie, który kupujemy w sklepie – ma bowiem funkcje konserwujące i poprawiające smak. Najwięcej znajdziemy jej w słonych przekąskach (np. chipsach, krakersach, paluszkach) i żywności przetworzonej (gotowych sosach, daniach mrożonych, ketchupach czy zupkach instant), ale także w wędlinach, serach, konserwach, pieczywie i kiszonkach. Ponadto należy pamiętać, że zapotrzebowanie na sód zależy również od wieku – jest niższe u dzieci oraz u osób starszych.
Nadmiar soli w diecie – czym grozi?
Kontrolowanie soli w diecie nie jest łatwe i w istocie mało kto to robi. Jeżeli lubimy słone potrawy, mamy nawyk dosalania jedzenia, kupujemy przetworzone produkty i nie czytamy etykiet, prawdopodobnie spożywamy za dużo soli. Może to mieć poważne konsekwencje zdrowotne, takie jak:
- nadciśnienie,
- miażdżyca,
- udar mózgu,
- osteoporoza,
- otyłość,
- cukrzyca typu II,
- obciążenie nerek,
- rak żołądka.
Przede wszystkim sól zatrzymuje wodę w organizmie, co prowadzi nie tylko do nadwagi, ale też powoduje wypełnienie tętnic i wzrost ciśnienia, a to skutkuje chorobami sercowo-naczyniowymi. Wypłukuje również wapń z organizmu, stąd większe ryzyko zachorowania na osteoporozę.
Jak ograniczyć spożycie soli?
Jeśli chcemy ograniczyć sól i kontrolować jej ilość w codziennym menu, musimy przede wszystkim zachować umiar i rozsądek oraz przestrzegać ogólnych zasad zdrowego odżywiania. Jeśli wyrobimy sobie dobre nawyki i będziemy się trzymać poniższych zasad, okaże się, że monitorowanie ilości soli w diecie, jest jak najbardziej możliwe:
- najpierw spróbujmy potrawy zanim ją odruchowo dosolimy,
- starajmy się zastąpić sól innymi przyprawami,
- wybierajmy sól morską zamiast kuchennej,
- unikajmy fast foodów i słonych przekąsek
- ograniczmy spożycie gotowych produktów (także pieczywa, wędlin i serów),
- czytajmy skład produktów (zwracajmy uwagę na ilość sodu w 100 g produktu; przyjmuje się, że 1 g sodu to ok. 2,5 g soli),
- unikajmy też słodyczy – wbrew pozorom zawierają sól, która podkreśla słodycz,
- jedzmy dużo owoców warzyw (ale ograniczmy kiszonki),
- starajmy się gotować samodzielnie,
- wybierajmy niskosodową wodę mineralną.
