Jak dbać o wzrok i kręgosłup podczas pracy przy komputerze?

Organizm osoby powracającej z urlopu potrzebuje nawet dwóch tygodni na to, aby na nowo wdrożyć się w obowiązki i przyzwyczaić do warunków otoczenia. Właśnie te 14 dni to najlepszy okres na to, by zmienić swoje przyzwyczajenia związane z pracą i wykształcić nowe nawyki w pracy przy komputerze.

Najczęstsze dolegliwości związane z pracą przy komputerze

Codzienna praca przy komputerze jest niebezpieczna przede wszystkim dla kręgosłupa i oczu. Pozostawanie przez dłuższy czas w jednej pozycji oraz wpływ promieniowania monitora nigdy nie będą obojętne dla zdrowia. Do najczęstszych dolegliwości, na które skarżą się osoby pracujące przed komputerem zalicza się:

• bóle oczu
• uczucie wysuszenia lub łzawienie oczu
• bóle głowy
• bóle kręgosłupa
• bóle szyi i barków
• bóle rąk
• uczucie senności i zmęczenia

Wymienionych dolegliwości można uniknąć, a przynajmniej skutecznie zminimalizować ryzyko ich wystąpienia, jeżeli zastosuje się kilka podstawowych zasad.

Krzesło, biurko i monitor – ergonomia ustawienia

O niektóre aspekty związane z bezpieczeństwem pracy przy komputerze powinien zadbać pracodawca. Przede wszystkim musi on zapewnić pracownikom ruchomą klawiaturę i monitor, który można obrócić dookoła własnej osi i ustawić pod odpowiednim kątem. Oprócz tego pracodawca dba o krzesło i biurko, z których korzysta pracownik. Krzesło musi posiadać oparcie, podłokietniki i kółka, a także możliwość regulacji wysokości, dzięki czemu z łatwością dostosuje się do wzrostu pracownika i wysokości biurka. Ustawiając monitor na biurku należy zadbać, by odległość między ekranem a oczami była nie mniejsza niż 40 cm. Pod żadnym warunkiem nie należy stawiać go tyłem do okna – pokusa podziwiania widoków podczas pracy jest kusząca, ale promienie słońca są niebezpieczne dla wzroku. Nie ma natomiast przeszkód, by okno znalazło się z boku.

Prawidłowa postawa ciała

O odpowiedniej postawie ciała w czasie pracy można mówić, kiedy łydki i uda tworzą kąt prosty, siedzisko nie uciska pośladków, a stopy swobodnie opierają się o podłogę. Krzesło należy odsunąć od biurka na taką odległość, aby klawiatura była odsunięta o ok. 30 cm od tułowia. Należy siedzieć w pozycji wyprostowanej, opierając się plecami o krzesło. Podczas pracy należy dbać o podpieranie łokci i utrzymywanie dłoni w powietrzu (nie należy opierać ich na klawiaturze) – pozwoli to uniknąć bólu barków oraz zminimalizuje ryzyko wystąpienia tzw. zespołu cieśni nadgarstka (drętwienie, ból i mrowienie rąk od nadgarstka po czubki palców).

Jak pomóc zmęczonym oczom?

Podstawową zasadą profilaktyki wzroku podczas pracy z komputerem jest zapewnienie odpowiedniego światła – najlepszym oświetleniem jest naturalne światło dzienne. Jesienią i zimą możemy zastępować je światłem emitowanym przez lampy stojące, skierowane ku sufitowi. Pod żadnym warunkiem pomieszczenia nie można oświetlać zainstalowanymi na suficie lampami jarzeniowymi. W trakcie pracy należy stosować proste metody, dzięki którym wzrok męczy się wolniej. Do najważniejszych z nich należą:

• cogodzinne, co najmniej 5-minutowe przerwy od patrzenia w monitor
• niekoncentrowanie wzroku wyłącznie na monitorze (tzw. widzenie obwodowe)
• częste mruganie powiekami w celu rozluźnienia mięśni twarzy
• przemywanie oczu kroplami imitującymi łzy (tzw. sztuczne łzy)

Oprócz tego w trosce o wzrok należy przynajmniej dwa razy dziennie wykonywać proste ćwiczenia wzmacniające i relaksujące oczy. Ćwiczenie wzmacniające wzrok: usiądź wygodnie i zamknij powieki. Powoli przesuwaj gałki oczne w lewo i prawo tak długo, aż poczujesz napinanie się mięśni gałki ocznej, staraj się utrzymać to napięcie przez kilka sekund. Powtórzy ćwiczenie pięć razy. Ćwiczenie relaksujące oczy: na niebieskiej kartce formatu A4  lub większej narysuj nierówną elipsę, następnie wytnij ją i umieść na ścianie znajdującej się za monitorem. Za każdym razem, gdy zaczniesz odczuwać zmęczenie, pieczenie lub łzawienie oczu, spójrz na elipsę i „objedź” wzrokiem jej brzeg bez ruszania głową. Ćwiczenie warto powtarzać co godzinę.

Ćwiczenia rozluźniające mięśnie i kręgosłup

Przerwy na krótką gimnastykę większości kojarzą się z zakładami przemysłowymi funkcjonującymi w poprzedniej epoce, tymczasem ortopedzi apelują – przeciąganie się, gimnastyka i ćwiczenia rozluźniające zapobiegają pojawianiu się bólu. Ćwiczenie oddechowe: usiądź wygodnie na krześle – uważaj, aby nie krzyżować nóg i rąk. Zamknij oczy i oddychaj głęboko trzymając rękę na brzuchu.  Powtarzaj ćwiczenie przez dwie minuty. Ćwiczenie rozluźniające ramiona: wstań i opuść ręce wzdłuż ciała, weź głęboki wdech i unieś ramiona w górę zatrzymując na kilka sekund, następnie szybko wypuść powietrze z płuc i energicznie opuść ramiona. Powtórz ćwiczenie pięć razy.

Po pracy – dużo aktywności fizycznej

Osoby wykonujące pracę wymagającą wielogodzinnego korzystania z komputera w pozycji siedzącej, powinny pamiętać o zapewnieniu organizmowi odpowiedniej dawki aktywności fizycznej. Najbardziej zalecane jest oczywiście regularne uprawianie sportu, ale jeżeli z jakiegoś powodu nie jest to możliwe – warto zrezygnować z windy i wybrać schody, a w weekendy znaleźć czas na spacery albo wycieczki rowerowe.