Legalna apteka
Narząd słuchu składa się z trzech elementów:
- ucha zewnętrznego – czyli małżowiny usznej i zewnętrznego przewodu słuchowego
- ucha środkowego – w którego skład wchodzi jama bębenkowa wraz z kosteczkami słuchowymi; od ucha zewnętrznego oddziela je błona bębenkowa, a trąbka słuchowa (trąbka Eustachiusza) łączy je z nosogardłem – połączenie to najczęściej powoduje zapalenie ucha środkowego, zwłaszcza w przypadku małych dzieci, u których trąbki słuchowe nie są jeszcze ostatecznie wykształcone
- ucha wewnętrznego – którego kluczowy fragment stanowi błędnik, składający się ze ślimaka, kanałów półkolistych i wewnętrznego przewodu słuchowego
Zapalenie ucha zewnętrznego
Choroba ta jest dość powszechna i występuje niezależnie od wieku. Stan zapalny dotyczy przede wszystkim zewnętrznego przewodu słuchowego, a jego przyczyną jest prawdopodobnie uszkodzenie gruczołów łojowych, które przestają produkować, mającą funkcję ochronną, woskowinę. Może do tego dojść w wyniku zbyt dużej wilgotności, uszkodzenia nabłonka lub zmiany pH w przewodzie słuchowym. Zapalenie ucha zewnętrznego może mieć rozmaite podłoże, także związane z naszym trybem życia. Schorzeniu sprzyja:- częsty kontakt z wodą (np. korzystanie z basenu, gdzie drobnoustroje łatwo się przemieszczają, a chlorowana woda dodatkowo zmiękcza naskórek)
- nieprawidłowe czyszczenie uszu (np. przy pomocy zapałki zamiast patyczków higienicznych lub specjalnego sprayu do higieny uszu)
- cukrzyca
- alergia
- bólem i obrzękiem skóry zewnętrznego przewodu słuchowego
- łuszczącym się naskórkiem zalegającym w przewodzie słuchowym
- wydzieliną o nieprzyjemnym zapachu
- bólem w stawie skroniowo-żuchwowym (występującym np. podczas jedzenia)
- powiększonymi i bolesnymi węzłami chłonnymi
- swędzeniem przewodu słuchowego
- osłabieniem, ogólnym złym samopoczuciem, czasem gorączką
- niekiedy niedosłuchem
Zapalenie ucha środkowego
Zapalenie ucha środkowego dotyczy przede wszystkim niemowląt i małych dzieci - blisko 90% maluchów chorowało przynajmniej raz w życiu, a większość z nich wielokrotnie. Tak wysoka zachorowalność związana jest ze specyficzną anatomią trąbki słuchowej dziecka (jest krótsza, szersza i umiejscowiona bardziej poziomo, co sprawia, że każda infekcja górnych dróg oddechowych z łatwością przechodzi z jamy nosowo-gardłowej do ucha). Stanom zapalnym ucha środkowego u dzieci dodatkowo sprzyjają alergie, polipy, przerost migdałka, zaburzenia odporności, refluks żołądkowo-przełykowy, a także bierne wdychanie dymu tytoniowego. W zależności od przebiegu choroby wyróżniamy 3 postaci zapalenia ucha środkowego:- ostre – obejmuje jamę bębenkową, ale ciągłość błony bębenkowej zostaje zachowana; stan zapalny występuje równolegle z infekcją górnych dróg oddechowych, a jego źródłem mogą być wirusy (np. grypy, adenowirusy) lub bakterie (np. pneumokoki). Objawia się silnym, tętniącym bólem ucha, szumami usznymi, a także gorączką, brakiem apetytu, złym samopoczuciem, bólem głowy i wymiotami. Może nastąpić pewne upośledzenie słuchu. Leczenie, oprócz antybiotyków, obejmuje leki podawanie leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych (np. Paracetamol, Ibuprofen, Pyralgina), a także zmniejszających obrzęk. Antybiotyk należy stosować przez 10 dni, a w przypadku zaburzeń odporności i u dzieci poniżej 2. roku życia nawet dłużej
- wysiękowe – wywołane przez bakterie lub wirusy; objawia się zaleganiem jałowego płynu w błonie bębenkowej oraz pogorszeniem słuchu; błona bębenkowa jest zachowana; nieleczone skutkuje nieodwracalnymi zmianami i trwałym uszkodzeniem słuchu. Terapia często polega na nacięciu błony bębenkowej i założeniu drenów odprowadzających wydzielinę
- przewlekłe – stan zapalny jest przewlekły, następuje ubytek błony bębenkowej; typowym objawem jest ropny lub surowiczy wyciek z ucha oraz pogorszenie słuchu; infekcję wywołują bakterie. W tym wypadku konieczne jest leczenie operacyjne
Zapalenie ucha wewnętrznego (błędnika)
Zapalenie błędnika najczęściej jest efektem nieleczonego stanu zapalnego w uchu środkowym, czyli powikłaniem po przewlekłym zapaleniu. W rzadkich przypadkach jest spowodowane przez uraz lub choroby autoimmunologiczne. Zapalenie ucha wewnętrznego może mieć postać ostrą lub przewlekłą. Charakterystyczne objawy to:- zaburzenia równowagi
- zawroty głowy
- nudności, wymioty
- oczopląs
- szumy w uszach
- niedosłuch lub głuchota
- zmęczenie i złe samopoczucie
