Kiła (syfilis) – jak rozpoznać? Przyczyny, objawy i leczenie

Seks już dawno przestał być tabu, a od pewnego czasu świadomość ciała i potrzeb z nim związanych w wielu grupach społecznych stale rośnie. Swoboda przemieszczania się i popularyzacja różnych usług internetowych związanych z komunikacją sprawiają, że częściej łączymy się w pary, także te krótkoterminowe. Niestety nie oznacza to, że taki model życia jest całkowicie wolny od zagrożeń. Wręcz przeciwnie – trzeba uważać nie tylko na aspekty psychologiczne swoich poczynań, ale także te związane z bezpieczeństwem płciowym. Kiła, popularnie zwana też syfilisem, to dalej istotne zagrożenie. Przetrwała od czasów renesansu aż do dziś, dlatego warto zdawać sobie sprawę z tego, jak ją rozpoznać, leczyć i jakie działania profilaktyczne stosować.

Czym jest Kiła (syfilis)? — choroba przenoszona drogą płciową

Co to właściwie jest kiła? Choroba ta rozwija się na podłożu bakteryjnym, a do zakażenia dochodzi drogą płciową. W dodatku dość ciężko się przed nią chronić przy preferencjach związanych z dość dynamicznym życiem seksualnym. Oczywiście najlepszą metodą jest partnerska wierność i brak przypadkowego seksu.

Objawy kiły bardzo często – szczególnie w początkowej fazie – są dość ciężkie do jednoznacznego sklasyfikowania. Najczęściej są to zmiany skórne, ale często mylone z innymi, mniej poważnymi chorobami. W dodatku pojawiają się około trzech tygodni po stosunku płciowym, co dodatkowo utrudnia powiązanie pewnych faktów. Niestety, nieleczona kiła może w kolejnych miesiącach prowadzić do wielu poważnych powikłań, łącznie ze śmiercią pacjenta. Co ciekawe, chorować można nawet przez 30 lat.

Jakie są przyczyny kiły?

Bezpośrednią przyczyną zarażenia się kiłą jest najczęściej stosunek płciowy odbyty z inną osobą, która jest nosicielem. Mowa tu zarówno o seksie waginalnym, analnym, jak i oralnym.

Warto wspomnieć też o tym, jak rozpoznawać chorobę taką jak kiła – objawy mogą być różne i obserwowane są od tygodnia do nawet 90 dni po zakażeniu. Zmiany skórne w postaci lekkich owrzodzeń pojawiają się u kobiet na szyjce macicy i wargach sromowych, a czasem także na języku oraz w gardle. Mężczyźni ten sam objaw kiły obserwują w okolicach odbytu lub na żołędziu prącia. Wszystkiemu towarzyszyć może również powiększenie węzłów chłonnych.

Jeśli zaobserwowane zostaną takie zmiany, warto sprawdzić, jak u innych wyglądała kiła – zdjęcia wysypki są dostępne na wielu materiałach szkoleniowych związanych z tą chorobą. I chociaż owrzodzenia znikają po mniej więcej czterech tygodniach od pojawienia się, to nie należy tych objawów bagatelizować, jeśli istnieje choć cień szansy na to, że przyczyną może być kiła. Leczenie na początkowym etapie, oczywiście przeprowadzane pod pełną kontrolą lekarską, powinno się też wiązać z zawieszeniem aktywności seksualnej na jakiś czas, aby nie doprowadzić do kolejnych zakażeń.

Jakie są rodzaje kiły?

Jeśli pojawiają się przesłanki, że pacjenta mogła dotknąć kiła, badanie w tym kierunku powinno zostać zlecone natychmiast. W innym wypadku kolejnym stadium choroby są dalsze zmiany skórne, pojawiające się po kolejnych kilku tygodniach od ustąpienia pierwotnych owrzodzeń, mylonych często z opryszczką. Na twarzy pojawiają się czerwone grudki, a w miejscach wilgotnych, np. na sromie, uwidaczniają się kłykciny płaskie. Sączący się z nich płyn jest bardzo zakaźny – odwiedzenie lekarza to już konieczność, nie można tego bagatelizować. Ponadto należy wiedzieć, że kiła to choroba dość rozległa i ma wiele różnych odmian:

• kiła utajona, czyli taka, która nie daje żadnych objawów nawet przez dwa lata od momentu zakażenia,
• bezobjawowa i objawowa kiła układu nerwowego (oponowa, oponowo-naczyniowa, mózgowa) – atakuje najczęściej rdzeń kręgowy i mózg, powoduje porażenie nerwów i zapalenie naczyń,
• kiła sercowo-naczyniowa,
• kiła I, II i III-rzędowa, czyli podzielona na kolejne etapy, podczas których atakowane są różne narządy wewnętrzne,
• kiła wrodzona.

Warto pamiętać, że kiła niesie ze sobą wiele długoterminowych powikłań, od chorób psychicznych i utraty wzroku, przez zapalenie aorty i opon mózgowych wraz z porażeniem, aż po śmierć w wyniku licznych chorób.

Jakie są metody leczenia kiły?

Leczenie kiły jest prowadzone poprzez intensywną kurację antybiotykową. Najlepsze skutki odnotowuje się, jeśli choroba zostanie uchwycona w pierwotnym stadium. Niestety, na dalszych etapach, pewnych zmian chorobowych już nie sposób cofnąć.

Osoby często zmieniające partnerów seksualnych mogą zaopatrzyć się w test płytkowy do wykrywania kiły. Polega on na wykryciu przeciwciał, jakie są wytwarzane w organizmie po zakażeniu bakterią. Jego użyciem szczególnie powinny zainteresować się też kobiety w ciąży, ponieważ kiła może prowadzić do zaistnienia istotnych zmian płodowych.

Jak zapobiec kile? Ochrona przed zakażeniem

Niestety, nie istnieje żadna w 100% skuteczna linia ochrony. Przed rozpoczęciem współżycia partnerzy mogą zdecydować się na wykonanie badania na kiłę, podobnie jak czasem wykonywany jest test na HIV. Fakt jest jednak taki, że najczęściej stosunek płciowy odbywany jest w porywie emocji, z potrzeby chwili, bez myślenia o jakichkolwiek badaniach.

Jak poważna jest kiła? Obrazy zmian skórnych dostępne w sieci nie są w stanie w pełni przekazać tego, co krętek blady może zrobić z organizmem. Dlatego w przygodnym seksie warto się zabezpieczać poprzez użycie prezerwatywy i rezygnację z zabaw oralnych, a następnie zadbać o higienę narządów płciowych już po odbyciu stosunku. Warto pamiętać, że lateks chroni nie tylko przed chorobami płciowymi, ale też przed niechcianą ciążą – wykonanie testu ciążowego po jednorazowym, niezobowiązującym spotkaniu, to przecież żadna przyjemność.

Wrodzona kiła – jak diagnozować?

Do zarażenia kiłą może dojść już w trakcie życia płodowego, w okolicach 5 miesiąca ciąży. Niestety fakt ten często bywa przyczyną urodzenia martwego płodu, czasem nawet poronienia. Dlatego ważne jest, żeby matka wykonała badanie na kiłę niezwłocznie po tym, jak pojawi się najmniejsza przesłanka ku temu.

Diagnostyka dziecka chorego zaczyna się najczęściej od obserwacji objawów kiły wrodzonej, m.in. charakterystycznych plamek i grudek, a także wielu innych problemów, jak szablaste podudzia, blizny Parrota, kwadratowa czaszka, zęby Hutchinsona etc.

Kiła to choroba, której nie można bagatelizować. W dodatku jest ona wysoce zakaźna, dlatego warto zachować dużą czujność szczególnie w przypadku częstych kontaktów płciowych z różnymi partnerami. Należy pamiętać o tym, żeby w ramach zabezpieczenia używać prezerwatywy. W razie podejrzeń można w aptece kupić specjalny test, który pomoże w rozpoznaniu kiły – pozytywny wynik oznacza konieczność umówienia jak najszybszej wizyty u lekarza.