Bilirubina całkowita jest barwnikiem żółciowym, który powstaje w wyniku rozpadu hemu, czyli głównego składnika hemoglobiny. Za pomocą badania, którego zadaniem jest stwierdzenie jej poziomu we krwi, można zdiagnozować wiele chorób układu pokarmowego i ocenić stan wątroby człowieka. Podwyższony poziom bilirubiny całkowitej związany jest z uszkodzeniem wątroby lub trzustki, kamieniami żółciowymi, zatruciem grzybami, lekami czy narkotykami, ale także występuje w wielu chorobach np. Zespole Gilberta. Objawia się głównie zażółceniem oczu i skóry.
Z naszego artykułu dowiesz się:
- czym jest bilirubina całkowita,
- jakie są jej normy,
- kiedy warto wykonać badanie stężenia bilirubiny,
- jaka jest różnica między bilirubiną pośrednią a bezpośrednią,
- co oznacza jej podwyższony poziom,
- w jaki sposób można obniżyć poziom bilirubiny.
Zobacz także artykuł: Czym jest badanie krwi – ALT. Diagnoza uszkodzeń wątroby. Norma i wyniki
#BBD0E0»Bilirubina całkowita - co to jest?
Bilirubina całkowita powstaje z połączenia bilirubiny bezpośredniej i pośredniej. Jest to żółty barwnik, który jest produktem rozpadu krwinek czerwonych, a dokładnie hemu, będącego składnikiem hemoglobiny. Bilirubina gdzie powstaje? Hem przedostaje się do osocza, skąd przechodzi do wątroby, w której zachodzą różnorodne przemiany metaboliczne. Z wątroby bilirubina trafia do pęcherzyka żółciowego. Rozkłada się w wątrobie i śledzionie.
Co to jest za badanie bilirubina całkowita?
Badanie bilirubiny całkowitej jest powszechnie znanym i wykonywanym pomiarem laboratoryjnym. Wykonywane jest najczęściej na zlecenie lekarza podczas diagnozowania chorób w celu oceny funkcjonowania wątroby. Pomaga w zdiagnozowaniu żółtaczki i kamieni żółciowych, ale także wirusowego zapalenia wątroby, zatrucia grzybami, lekami, narkotykami czy alkoholem. Każdy zdrowy człowiek produkuje około 200 do 350 mg bilirubiny, a jej większe ilości diagnozuje się u noworodków. Badanie polega na pobraniu krwi żylnej i należy je przeprowadzać na czczo.
Bilirubina całkowita, czyli pośrednia i bezpośrednia
Co to jest bilirubina? Tak, jak już zostało wcześniej wspomniane, bilirubina całkowita jest połączeniem dwóch frakcji - bilirubiny pośredniej określanej jako wolna i niesprzężona, oraz bilirubiny bezpośredniej nazywanej związana i sprzężoną. Niesprzężona bilirubina (bezpośrednia) jest nierozpuszczalna w wodzie, łączy się z albuminami w osoczu, gdzie powstaje bilirubina sprzężona (pośrednia), która rozpuszcza się w wodzie, dzięki temu jest wydalana z organizmu człowieka wraz z żółcią.
Jakie są wskazania do badania bilirubiny całkowitej?
Badanie poziomu bilirubiny całkowitej jest wykonywane w sytuacji:
- zażółcenia skóry i oczu w celu zdiagnozowania żółtaczki i określeniu jej rodzaju;
- podejrzenia wirusowego zapalenia wątroby;
- podejrzenia zaburzeń funkcjonowania wątroby i trzustki,
- podejrzenia zatrucia grzybami, lekami, narkotykami czy alkoholem,
- podejrzenia chorób pęcherzyka żółciowego i kolki żółciowej.
Bilirubina całkowita – norma w badaniu
Podwyższony poziom bilirubiny występuje u noworodków i kobiet w ciąży, ze względu na zachodzące zmiany hormonalne w organizmie. Nie jest to powód do niepokoju, jest to całkowicie naturalny stan.
Bilirubina całkowita dla dzieci i dorosłych oprócz noworodków powinna wynosić od 0,2 mg/dl do 1,1 mg/dl.
Ile powinna wynosić bilirubina u noworodka?
- w 1 dniu życia - do 4 mg/dl,
- w 3 dniu życia - do 10 mg/dl,
- w 1 miesiącu życia - do 1 mg/dl.
U dorosłych:
Bilirubina pośrednia może wynosić od 0,2 mg/dl do 0,7 mg/dl.
Bilirubina bezpośrednia może wynosić od 0,1 mg/dl do 0,3 mg/dl.
Oznaczanie bilirubiny - kiedy wykonać badanie?
Badanie należy wykonać na czczo najlepiej 8-12 godzin po ostatnim posiłku. Przed badaniem można wypić niewielką ilość wody. Krew żylna potrzebna do oznaczenia poziomu bilirubiny całkowitej powinna być pobrana w godzinach porannych między 7.00 a godziną 10.00. Ważne, aby dzień przed planowanym badaniem unikać jedzenia tłustych potraw i dużych ilości cukru. Przed badaniem wskazany jest kilkuminutowy odpoczynek.
Jaki poziom bilirubiny jest niepokojący u dorosłych?
Za wysoka bilirubina całkowita zawsze jest niepokojącym objawem, którego nie należy lekceważyć. Bilirubina za wysoka diagnozowana jest u kobiet w ciąży, gdzie jest to normalny stan, który nie wymaga interwencji lekarskiej. U dorosłych bilirubina całkowita powinna mieścić się w normach od 0,2 mg/dl do 1,1 mg/dl. Kiedy jest ona nawet nieznaczenie podwyższona, warto udać się do lekarza prowadzącego w celu rozszerzenia diagnostyki. Bardzo często oznacza się dodatkowo poziom:
- bilirubiny sprzężonej i niesprzężonej,
- ALP - fosfataza alkaliczna,
- AIAT - aminotransferaza alaninowa,
- AspAT -aminotransferaza aspargninianowa,
- GGTP -gammaglutamylotransferaza.
Lekarz może również zlecić wykonanie badania USG w celu sprawdzenia funkcjonowania wątroby, trzustki i pęcherzyka żółciowego, w którym mogą wytworzyć się złogi prowadzące do podwyższenia poziomu bilirubiny.
Co oznacza podwyższona bilirubina?
Okazuje się, że podwyższony poziom bilirubiny całkowitej może być związany z występowaniem wielu chorób, takich jak:
- Zespół Gilberta jest to choroba metaboliczna i genetyczna, gdzie bilirubina podwyższona nie wymaga leczenia.
- Hemoliza, czyli choroba polegająca na niszczeniu krwinek czerwonych.
- Marskość wątroby.
- Zespół Criglera-Najjara, gdzie brakuje w organizmie enzymu odpowiedzialnego za wydalanie bilirubiny.
- Zespół Dubina-Jonsona zaburzenie związane z wydalaniem sprzężonej bilirubiny z hepatocytów.
Niski poziom bilirubiny całkowitej a podejrzenie sarkoidozy
Niska bilirubina co oznacza? Bilirubina całkowita poniżej normy nie ma znaczenia klinicznego i występuje bardzo rzadko. W chorobie układu odpornościowego sarkoidozie może występować zażółcenie skóry i oczu oraz inne objawy charakterystyczne dla żółtaczki, jednak nie są one związane z występowaniem podwyższonego poziomu bilirubiny całkowitej we krwi.
Metoda przeprowadzenia badania
Poziom bilirubiny całkowitej oznaczany jest za pomocą pobranej krwi żylnej metodą analityczną chromatografią cieczową, która cechuje się ogromną dokładnością analizy próbek krwi. Badanie bilirubiny wykonywane jest także z pobranej próbki moczu porannego.
Podwyższona bilirubina w moczu co oznacza? Jej podwyższony poziom może wskazywać na choroby wątroby, trzustki i pęcherzyka żółciowego.
Bilirubina w moczu 1+ co oznacza? Wskazuje na podwyższony poziom bilirubiny w moczu, gdyż norma wynosić do 1,1 mg/dl.
Bilirubina w moczu negatywna co oznacza? Wskazuje na prawidłowy wynik badania.
Jak obniżyć podwyższoną bilirubinę - nasze porady
Wielu ludzi szuka sposobów, gdy bilirubina podwyższona jak ją obniżyć. Postaramy się odpowiedzieć na to pytanie.
Bardzo często podwyższona bilirubina występuje u noworodków, gdzie jest to stan fizjologiczny i przejściowy. Bilirubina jak obniżyć u noworodka? Polecane jest nawadnianie dziecka, czyli częste karmienie piersią, ale także w szpitalach stosowane są leki i fototerapia. Jak szybko spada bilirubina po fototerapii? Okazuje się, że fototerapia jest bardzo skuteczną metodą zwalczania żółtaczki fizjologicznej u dzieci, jednak spadek poziomu bilirubiny jest zależny od funkcji organizmu i wielu innych czynników.
Bilirubina w moczu jak zbić? Konieczna jest zmiana nawyków żywieniowych. Należy zadbać o prawidłowe nawadnianie około 2 litrów wody dziennie oraz stosować lekkostrawną dietę złożoną z gotowanych warzyw i chudego mięsa. Warto wystrzegać się smażonych i tłustych potraw oraz cukru, które nadmiernie obciążają układ pokarmowy.
Wysoka bilirubina jak obniżyć? Tak, jak zostało wspomniane, konieczna jest zmiana diety i wprowadzenie stałych posiłków. Kluczowa okazuje się również aktywność fizyczna. Można wspomóc się herbatkami ziołowymi, jak mięta, rumianek czy ostropest oraz suplementować witaminy, szczególnie magnez i witaminy z grupy B.
Jak szybko spada bilirubina? Okazuje się, że każdy organizm jest inny, dlatego tempo wydalania nadmiaru żółtego barwnika jest u każdego człowieka inne.
