Biegunka tłuszczowa – przyczyny, objawy, leczenie

Biegunka tłuszczowa polega na oddawaniu przez chorego stolca częściej niż trzy razy na dobę, a czas jej trwania przekracza cztery tygodnie. Istotne jest to, że stolec tłuszczowy nie stanowi choroby, a jest jedynie jej objawem. Należy podkreślić, że przyczyną biegunki tłuszczowej mogą być poważne schorzenia układu pokarmowego, dlatego też nie można jej bagatelizować. Czym zatem jest biegunka tłuszczowa? Jak wygląda stolec tłuszczowy? Jak leczyć biegunkę tłuszczową?

Co to jest i jak rozpoznać biegunkę tłuszczową oraz stolec tłuszczowy?

Biegunka tłuszczowa (łac. steatorrhoea) stanowi rodzaj biegunki przewlekłej, czyli takiej która trwa dłużej niż 4 tygodnie. Związana jest z upośledzeniem trawienia lub wchłaniania tłuszczów w przewodzie pokarmowym. Stolce podczas biegunki tłuszczowej zawierają duże ilości niestrawionego tłuszczu, które wielokrotnie przekraczają normę. Rozpoznanie biegunki tłuszczowej nie jest łatwe. Podobnie jak w przypadku innej, przewlekłej biegunki stolce oddawane są często – więcej niż trzy razy na dobę – oraz mają luźną, płynną lub półpłynną, konsystencję. Jaki zatem wygląd mają stolce tłuszczowe? Charakterystyczną cechą stolca tłuszczowego jest jego jasny, żółty lub pomarańczowy kolor, oraz połyskująca powierzchnia. Ponadto, biegunka tłuszczowa ma przykry, gnilny zapach oraz tłustą – kleistą, oleistą – konsystencję, a kał trudno spuścić w toalecie. Stolcom towarzyszą nierzadko ból brzucha, skurcze jelit, wzdęcia oraz utrata wagi.

Jak wygląda stolec tłuszczowy? Zdjęcie

Stolec tłuszczowy, zwany również steatoreą, ma charakterystyczny wygląd, który może sugerować problemy z trawieniem tłuszczów w organizmie. Jest to stolce, które są jasnożółte, tłuste i mają nieprzyjemny, ciężki zapach. Często są również bardziej obfite, błyszczące i mogą unosić się na powierzchni wody w toalecie. Tego typu stolec może być wynikiem zaburzeń wchłaniania tłuszczów, takich jak choroby trzustki, celiakia czy inne problemy z układem pokarmowym. Zdecydowanie warto skonsultować się z lekarzem, jeśli zauważymy tego rodzaju zmiany w wyglądzie stolca, aby zdiagnozować ewentualne problemy zdrowotne. 

Zdjęcie:

Żółto-pomarańczowa wydzielina z odbytu – czy to biegunka tłuszczowa?

Żółto-pomarańczowa wydzielina z odbytu może być objawem różnych problemów zdrowotnych, w tym biegunki tłuszczowej, zwłaszcza jeśli wydzielina zawiera niestrawione resztki tłuszczu. Biegunka tłuszczowa charakteryzuje się obecnością dużej ilości tłuszczu w kale, który może mieć taki właśnie kolor i konsystencję. Tego rodzaju wydzielina może również wskazywać na zaburzenia wchłaniania tłuszczu, które występują w przypadku chorób trzustki, problemów z drogami żółciowymi czy innych schorzeń przewodu pokarmowego. W takim przypadku, oprócz zmiany koloru stolca, mogą występować inne objawy, takie jak bóle brzucha, wzdęcia i uczucie osłabienia. Jeśli zauważymy żółto-pomarańczową wydzielinę z odbytu, warto skonsultować się z lekarzem, aby przeprowadzić odpowiednie badania i ustalić przyczynę problemu.

Stolce tłuszczowe – przyczyny

Biegunka tłuszczowa to rodzaj przewlekłej biegunki, która charakteryzuje się obecnością dużej ilości niestrawionego tłuszczu w stolcu. Może być wynikiem zaburzeń trawiennych oraz problemów z wchłanianiem tłuszczów, co prowadzi do ich nadmiernej obecności w kale. Tego rodzaju stolec jest zwykle tłusty, jasny i ma nieprzyjemny zapach. Biegunka tłuszczowa może być spowodowana przez różne schorzenia, w tym choroby trzustki, problemy z drogami żółciowymi, a także choroby jelit.

Przyczyny biegunki tłuszczowej:

• Choroby trzustki – wrodzony niedobór lipaz trzustkowych, przewlekłe zapalenie trzustki, mukowiscydoza, pankreatektomia (usunięcie trzustki).
  
• Choroby dróg żółciowych – kamica, atrezja, nowotwory, choleostaza (zaburzenie wydzielania żółci).
  
• Choroby jelit – celiakia, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniewskiego-Crohna.
  
• Zakażenia przewodu pokarmowego – mogą prowadzić do zaburzeń w trawieniu i wchłanianiu tłuszczów.
  
• Zaburzenia flory bakteryjnej – przerost flory bakteryjnej jelita cienkiego u osób starszych.
  

Biegunka tłuszczowa może prowadzić do utraty składników odżywczych, dlatego ważne jest zdiagnozowanie przyczyny jej wystąpienia i odpowiednie leczenie.

Objawy biegunki tłuszczowej

Charakterystycznym objawem biegunki tłuszczowej jest oddawanie stolca o wysokiej zawartości tłuszczu. Kał natomiast ma jasną barwę i specyficzną woń o gnilnym charakterze. Ponadto biegunce tłuszczowej mogą towarzyszyć symptomy w postaci:

• ostrego bólu brzucha i wzdęć,
• nudności, a nawet wymiotów,
• żółtaczki,
• świądu skóry wywołanego choleostazą,
• spadku wagi,
• krwi w stolcu, zarówno świeżej (jasnoczerwonej, jak i czarnej (smolistej, która występuje np. w celiakii czy zapaleniu jelit), a także śluzu w kale,
• kaszlu i częstych infekcji,
• ciemnego zabarwienia moczu, które jest wynikiem przedostawaniem się do moczu bilirubiny, produkowanej przez wątrobę.

Diagnostyka i leczenie biegunki tłuszczowej oraz stolca tłuszczowego

Przewlekłe biegunki mogą być wywołane przez wiele chorób jelita grubego lub cienkiego, trzustki czy wątroby. Dlatego też, diagnoza możliwa jest po dokładnym wywiadzie lekarskim i wykonaniu odpowiednich badań. Istnieje wiele testów umożliwiających zbadanie zawartości tłuszczu w kale. Co ważne, nie wiążą się one z jakimkolwiek ryzykiem dla pacjenta. Polegają one na przeprowadzeniu badań:

• jakościowych, których celem jest stwierdzenie obecności tłuszczu w stolcu, polegają one na ocenie ilości kulek i kropli tłuszczu, które można zaobserwować pod mikroskopem; testy te wymagają zazwyczaj kilku próbek kału, które zbierane są przez okres 2-4 dni,
• ilościowych, które służą określeniu zawartości tłuszczu w kale, stosowaną w nich jednostką są gramy na dobę; dla dorosłych normą są 2-7g/24 h w sytuacji, kiedy tłuszcz stanowi mniej niż 20% próbki.

Badania te mogą potwierdzić nieprawidłowość we wchłanianiu tłuszczów, jednak nie są wystarczające do określenia przyczyny biegunki tłuszczowej. Dlatego też, celem ustalenia czy stolec tłuszczowy spowodowany jest infekcją, chorobą jelit, schorzeniem trzustki czy dróg żółciowych, przeprowadzanych jest szereg dodatkowych badań. Najczęściej wykonywanymi badaniami jest morfologia krwi obwodowej, stężenie potasu i sodu, enzymy trzustkowe, posiew stolca, markery zastoju żółci i próby wątrobowe.

Ponadto, ustalenie powodu występowania biegunki tłuszczowej umożliwia USG jamy brzusznej,  tomografia komputerowa (zdjęcia wykonane przy użyciu promieni rentgenowskich), badania genetyczne i endoskopowe oraz testy na obecność przeciwciał np. celiakii. Należy podkreślić, że biegunka tłuszczowa nie jest chorobą, a jedynie jej objawem. Dlatego też, jej ustalenie jest konieczne dla ustalenia właściwego leczenia.

Leczenie biegunki tłuszczowej uzależnione jest od diagnozy podstawowej choroby, która ją spowodowała. Z tego powodu, leczenie stolca tłuszczowego różnić się będzie od przyczyny. Przewlekła biegunka wiąże się z odwodnieniem i utratą elektrolitów. Z tego powodu, prawidłowe nawodnienie oraz uzupełnianie niedoborów elektrolitów stanowi podstawę każdego leczenia.

Powikłania biegunki tłuszczowej i stolca tłuszczowego

Nierozpoznana i nieleczona biegunka tłuszczowa może skutkować licznymi powikłaniami. Najczęściej konsekwencją tłuszczowych stolców są zaburzenia wzrostu i rozwoju u dzieci. Ponadto, pojawić się może anemia i niedożywienie. Przewlekłe biegunki tłuszczowe prowadzą do częstych infekcji oraz mogą spowodować niedrożność i perforację jelita, czyli pęknięcie jego ściany. Stolce tłuszczowe mogą przyczynić się do dalszego rozwoju nowotworu lub infekcji, doprowadzając do konieczności usunięcia chorych części jelita.