Dezynfekcja – jakie są rodzaje, metody oraz polecane preparaty? Jak bezpiecznie usunąć bakterie, wirusy i grzyby?

Dezynfekcja – jakie są rodzaje, metody oraz polecane preparaty? Jak bezpiecznie usunąć bakterie, wirusy i grzyby? - zdjęcie

Dezynfekcja pomieszczeń i sprzętu jest niezwykle ważna nie tylko podczas chorób zakaźnych czy epidemii, ale również w życiu codziennym. Regularnie stosowana może ustrzec przed wieloma niepotrzebnymi komplikacjami zdrowotnymi.

Dezynfekcja – podstawowe informacje

Dezynfekcja, jak mylnie sądzi wiele osób, nie polega na całkowitej eliminacji wszystkich mikroorganizmów, tylko na znacznym ograniczeniu ich ilości – w takim stopniu, aby zapewnić bezpieczeństwo dla zdrowia. Niszczy zatem za pomocą odpowiedniego środka dezynfekującego większość drobnoustrojów chorobotwórczych, takich jak bakterie, wirusy, grzyby i pasożyty znajdujące się na skórze, w pomieszczeniach, na powierzchniach oraz na przedmiotach, które mogły mieć z nimi kontakt. Najczęściej są to preparaty zawierające alkohol lub chlor. Podczas dezynfekcji nie zawsze udaje się usunąć formy przetrwalnikowe mikroorganizmów, np. jaja, cysty, zarodniki itp. Oznacza to, że dezynfekcja nie zapewnia wyjałowienia, czyli sterylizacji, co jest niezbędne np. w przypadku narzędzi chirurgicznych oraz stomatologicznych.

Jakie są rodzaje dezynfekcji?

Metody oraz środki używane w dezynfekcji zależą przede wszystkim od rodzaju powierzchni, która wymaga zdezynfekowania. Inne będą zastosowane do dezynfekcji rąk czy ran, a inne w przypadku urządzeń, narzędzi oraz pomieszczeń. Można wyróżnić trzy metody stosowane w dezynfekcji: fizyczną, chemiczną oraz termiczno-chemiczną.

Dezynfekcja fizyczna może odbywać się za pomocą:

  • Pary wodnej o temperaturze 100-105 stopni Celsjusza pod normalnym lub zwiększonym ciśnieniem. Używa się jej najczęściej do dezynfekcji sprzętu i wyposażenia sanitarnego,
  • Promieni UV (o długości 256 nm), które niszczą drobnoustroje znajdujące się w powietrzu oraz na powierzchniach.

W dezynfekcji chemicznej stosuje się wiele substancji i związków chemicznych o właściwościach bakteriobójczych, na przykład:

  • alkohole,
  • związki metali ciężkich (m.in. związki srebra, miedzi i rtęci),
  • aldehydy (np. formaldehyd czy aldehyd glutarowy),
  • fenole (np. krezol, rezorcynol, chlordeksydyna),
  • związki halogenoforowe (jodyna, chloramina i jodofory),
  • fiolet krystaliczny (barwnik),
  • pochodne etakrydyny (np. Rivanol),
  • utleniacze (woda utleniona),
  • nadmanganiany (nadmanganian potasu),
  • kwasy i zasady,
  • substancje powierzchniowo czynne (tenzydy) – na przykład popularne mydło, szampony, żele itp.

Metoda termiczno-chemiczna polega na zastosowaniu jednej z metod chemicznych w połączeniu z oddziaływaniem wysokiej temperatury (na przykład wygotowanie czy sparzenie wrzątkiem).

Dezynfekcja a odkażanie

Zasadnicza różnica pomiędzy dezynfekcją a odkażaniem polega na ilości zniszczonych drobnoustrojów w obu procesach. Dezynfekcja jest silniejsza i może wyeliminować nawet 100% bakterii, grzybów i wirusów, podczas gdy odkażanie zabija jedynie większość zarazków, z pominięciem wirusów.

Ponadto dezynfekcja może być ukierunkowana na określony rodzaj patogenów, jak np. wirus grypy. Dlatego w obszarach o wrażliwej populacji (np. szpitalach, poradniach, łaźniach, sanatoriach, basenach, stołówkach, centrach fitness), stosuje się wyłącznie dezynfekcję, natomiast w gospodarstwach domowych wystarczy odkażanie.

Dezynfekcję przeprowadza się nie tylko w przypadku, kiedy doszło do skażenia danego miejsca materiałem biologicznym (w którym obecne mogą być szkodliwe drobnoustroje), ale również zapobiegawczo (profilaktycznie) – na przykład w łaźniach, na basenach, na stołówkach czy domowej kuchni.

Dezynfekcja rąk i skóry

Dezynfekcję skóry wykonuje się zawsze przed zabiegami – w szczególności, gdy ma dojść do jej przecięcia, nakłucia lub innego uszkodzenia. Dezynfekcja rąk stosowana jest najczęściej ze względów higienicznych oraz profilaktycznych. Można używać do tego celu zwykłego mydła, płynu do dezynfekcji rąk, żeli do dezynfekcji rąk lub innego środka do dezynfekcji rąk. Należy stosować ją często, w szczególności w następujących przypadkach:

  • przed jedzeniem,
  • po skorzystaniu z toalety,
  • po sprzątaniu,
  • po kontakcie z krwią, wydalinami i wydzielinami,
  • przed każdym zabiegiem lekarskim,
  • przed i po założeniu rękawiczek medycznych,
  • po kontakcie z zanieczyszczonymi przyrządami lub sprzętem,
  • przed i po wizycie u osoby chorej.

Dezynfekcja chirurgiczna jest bardziej wymagająca i stosuje się ją przede wszystkim przed wykonaniem danego zabiegu.

Dezynfekcja ran

Do dezynfekcji ran i skaleczeń stosujemy specjalny płyn dezynfekujący, który powinien zapobiec możliwym zakażeniom mikroorganizmami chorobotwórczymi. Może to być woda utleniona, nadmanganian potasu, Rivanol, jodyna, spirytus etylowy lub salicylowy, a nawet zwykły alkohol.

W przypadku drobnego skaleczenia i braku wyżej wymienionych środków wystarczy dokładnie przemyć uszkodzone miejsce ciepłą wodą i mydłem. Głębsza rana wymaga szczególnej ostrożności – należy dokładnie zdezynfekować jej brzegi, a następnie przemyć ją wodą utlenioną lub zasypać Dermatolem (nie wolno używać alkoholu ani jodyny), po czym nałożyć jałowy opatrunek.

Jak poprawnie dezynfekować większe powierzchnie?

O ile małe powierzchnie łatwo zdezynfekować, stosując ściereczkę i płyn do dezynfekcji powierzchni, a nawet zwykły detergent, to w przypadku powierzchni o większych rozmiarach, np. podłogi hallu, garażu, ścian, sali gimnastycznej, hangaru, podjazdu itp., czynność ta pochłonęłaby mnóstwo energii i czasu. Dlatego w takich przypadkach stosuje się odpowiednie techniki i środki (chlorowe lub bezchlorowe). Produkty na bazie aktywnego chloru mają szersze spektrum działania, np. niszczą spory (formy przetrwalnikowe) clostridium difficile – bakterii atakującej jelito grube. Niestety, niektóre powierzchnie nie nadają się do kontaktu z chlorem. Do dezynfekcji dużych obszarów można stosować parę wodną pod zwiększonym ciśnieniem, promienie UV oraz rozpylać środki dezynfekcyjne za pomocą odpowiednich urządzeń, które są w takich przypadkach niezastąpione.

Dezynfekcja w domu – co warto wiedzieć?

Dezynfekcja mieszkań sprowadza się do trzech zasad:

  1. Regularnej dezynfekcji podlegają wszystkie urządzenia i przedmioty używane w celach higienicznych (umywalki, wanny, deski sedesowe, klozety, pojemniki na brudną odzież, szczoteczki do zębów, rąk itd.).
  2. Wszystkie przedmioty mające kontakt z żywnością, a więc naczynia i garnki, deski do krojenia, blaty kuchenne, urządzenia kuchenne itd., muszą być utrzymane w idealnej czystości.
  3. Należy również ogólnie dbać o czystość, regularnie myć podłogi stosując płyn do dezynfekcji podłogi i odkurzać dywany, ponieważ mogą znajdować się w nich jaja oraz formy przetrwalnikowe wielu pasożytów i mikroorganizmów.

Dezynfekcję należy zastosować także w pomieszczeniach, w których przebywała osoba chora – trzeba zdezynfekować naczynia i inne sprzęty, których używała, aby uchronić przed zarażeniem innych domowników, a także, by nie doszło do wtórnego zakażenia drobnoustrojami chorobotwórczymi. Należy wyprać w odpowiednim środku i w wysokiej temperaturze odzież, ręczniki i pościel z łóżka chorego (niezbędna jest również dezynfekcja butów) oraz utylizować wszystkie odpady (na przykład opatrunki, chusteczki higieniczne itp.).

Jakie preparaty najlepiej sprawdzają się podczas dezynfekcji?

Preparaty przeznaczone do dezynfekcji powinna charakteryzować skuteczność, łatwość i bezpieczeństwo w aplikacji. Podczas odkażania małych powierzchni lepiej sprawdzają się produkty gotowe do użycia bezpośrednio po ich otwarciu, jak np. spray’e i chusteczki do przecierania, natomiast przy powierzchniach dużych bardziej praktyczne i tańsze będą preparaty skoncentrowane, z których na bieżąco przygotowuje się roztwory robocze.

Należy pamiętać, że nie wszystkie preparaty nadają się do każdej powierzchni – należy wcześniej zapoznać się z ulotką dołączoną do opakowania. Dotyczy to zwłaszcza produktów zawierających alkohol i chlor.

Środki bezalkoholowe, chociaż są droższe, mają zazwyczaj dłuższy czas działania i przyjemniejszy zapach.

Wśród wielu preparatów służących do dezynfekcji szczególnie wyróżniają się:

  • spraye, żele, płyny i kremy do dezynfekcji rąk firmy Aquaselin Extreme,
  • płyny Octenisept o działaniu bakteriobójczym, grzybobójczym, drożdżakobójczym, pierwotniakobójczym i wirusobójczym do dezynfekcji skóry, błon śluzowych oraz ran,
  • Oxivir Plus, Chlor-clean, Desam Prim, Chloramin T, Quartamon Med, Terralin, Surfanios Premium oraz Taski Sprint Degerm do mycia powierzchni i wyposażenia,
  • środki dopuszczone do mycia powierzchni mające kontakt z żywnością: np. Virkon C.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Wybrane grupy produktowe:

Informacje dla pacjenta

Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie
Rumień zakaźny to choroba wywoływana przez wirusa. Dotyka najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, ale dorośli też mogą się nim zarazić. Najbardziej charakterystycznym objawem rumienia zakaźnego u dzieci jest wysypka na ...

Dieta i odchudzanie

Talerz zdrowego żywienia – 5 składników, które powinniśmy jeść codziennie
Nawet dziecko wie, że zdrowa dieta pozwala na zachowanie zdrowia, siły i zadowolenia na długie lata. Trzeba jednak być świadomym tego, że w dobie niekończącego się dostępu do informacji łatwo zgubić zdroworozsądkowy obraz odżywiania....

Odporność, wzmocnienie organizmu

Sok z brzozy – właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania. Jak dawkować sok z brzozy?
Sok z brzozy od dawna znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej jako środek na rozmaite dolegliwości. Jakie właściwości prozdrowotne wykazuje sok z brzozy i dlaczego warto włączyć go do diety?Co znajduje się w składzie soku z brzozy?Sok ...

Układ oddechowy

Krztusiec (koklusz) – jakie są objawy i jak leczyć?
Krztusiec jest ostrą w przebiegu chorobą zakaźną układu oddechowego wywoływaną przez bakterie. Głównym objawem klinicznym są nawracające napady silnego kaszlu, które prowadzą do utrudnienia oddychania.Czym jest krztusiec (koklusz)?Krztus...

Serce i układ krążenia

Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...

Choroby i dolegliwości

Jaki jest prawidłowy poziom cukru we krwi na czczo i po jedzeniu?
Cukier odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie. Należy do węglowodanów, które stanowią główne źródło energetyczne. Węglowodany ulegają rozłożeniu w procesie trawienia na cukier prosty – glukozę. Jej obecność jest niezbędna do pr...

Informacje dla pacjenta

Monocyty – o czym świadczą podwyższone monocyty?
Monocyty to komórki, które wchodzą w skład białych krwinek (leukocytów). Krążą one we krwi i w razie potrzeby wydostają się z naczyń krwionośnych do tkanek otaczających dane naczynie. W trakcie tego procesu przeistaczają się w makrofa...

Informacje dla pacjenta

Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o preparatach na uspokojenie to jednym z popularniejszych, wydawanych z przepi...

Informacje dla pacjenta

Czym jest badanie krwi – ALT. Diagnoza uszkodzeń wątroby norma i wyniki
Badanie ALT nazywane jest także ALAT oraz GPT. Nazwy te dotyczą tego samego testu aminotransferazy alaninowej, a więc enzymu wewnątrzkomórkowego, który znajduje się przede wszystkim w tkankach wątroby. Z tego względu badanie ALT służy mię...

Układ pokarmowy

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – objawy, przebieg choroby i leczenie
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego to choroba, która znacząco utrudnia codzienne funkcjonowanie. Jest również bardzo podstępna i niebezpieczna, dlatego nie należy lekceważyć jej objawów....

Układ pokarmowy

Rozszerzanie diety niemowląt krok po kroku. Jak i kiedy zacząć?
Rozszerzanie diety niemowląt jest naturalnym procesem i kolejnym krokiem w rozwoju dziecka. Warto wiedzieć, w jaki sposób i kiedy wprowadzić dziecku nowe produkty, przy czym znaczenie ma nie tylko ich ilość, ale też jakość....

Układ pokarmowy

Mykoterapia - prozdrowotne właściwości grzybów w leczeniu naturalnym
Grzyby charakteryzują się wieloma właściwościami leczniczymi, które zostały odkryte przez ludzi już setki lat temu. Mykoterapia (zwana też fungoterapią) jest dziedziną medycyny naturalnej, której podstawą jest profesjonalne leczenie grzyb...

Choroby skóry

Olej lniany – kosmetyczne właściwości w naturalnej pielęgnacji skóry i włosów
Olej lniany pozyskiwany jest w wyniku tłoczenia na zimno nasion lnu zwyczajnego. Olej ten ma szerokie zastosowanie i może być stosowany zarówno wewnętrznie (do spożycia), jak i zewnętrznie (na skórę). W kosmetyce olej lniany wyst...

Dieta i odchudzanie

Sok z selera naciowego – eliksir młodości, który odchudza, pomaga walczyć ze stresem i poprawia wygląd
Sok z selera naciowego zyskuje coraz większą popularność wśród osób dbających o zdrową dietę. Niesamowite właściwości tego napoju są wręcz owiane legendą. W mediach społecznościowych można natknąć się na niezliczone przepisy na soki warzy...

Dieta i odchudzanie

Por – właściwości i wartości odżywcze, przygotowanie. Jak wybrać pora?
Por - warzywo nierzadko traktowane po macoszemu, jego smak wzbogaca rosół, ale potencjał jest o wiele większy. Skrywa w sobie wiele substancji o pozytywnym wpływie na zdrowie. Ma wiele składników odżywczych, witamin i minerałów....

Choroby skóry

Kwas azelainowy – pogromca przebarwień i trądziku. Jak go stosować i z czym łączyć
Stosowanie kwasów w pielęgnacji twarzy stało się nieodłącznym elementem dbania o cerę. Coraz większa dostępność produktów kosmetycznych na rynku i pełen wachlarz możliwości pozwala na dobranie odpowiedniego kosmetyku do rod...

Układ nerwowy

Dieta MIND, czyli mądre odżywianie dla poprawy wydajności mózgu. Zasady, produkty i efekty
Dieta MIND (skrót od angielskiej frazy „Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay”) uznawana jest za jedną z najzdrowszych diet – zwłaszcza dla mózgu. Jej stosowanie poprawia funkcjonowanie tego najważn...

Dieta i odchudzanie

Kiwi – unikalne właściwości prozdrowotne. Dlaczego warto włączyć ten owoc do diety?
Aktinidia chińska, znana powszechnie jako kiwi, słynie ze swojego pozytywnego wpływu na zdrowie. Owoc wyróżnia się bogatą zawartością flawonoidów, karotenoidów i witamin, przez co stanowi istotne urozmaicenie codziennej diety....

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem