Depresja jest obecnie uważana za chorobę cywilizacyjną, która może dotyczyć osób w każdym wieku. Leczenie choroby jest złożone i długotrwałe. W terapii stosuje się metody niefarmakologiczne oraz farmakologiczne w postaci leków przeciwdepresyjnych. Antydepresanty to złożona grupa leków psychotropowych o różnej budowie i działaniu. Obecne w nich substancje wpływają na ośrodkowy układ nerwowy, łagodząc objawy depresji. Jakie są rodzaje leków przeciwdepresyjnych oraz w jaki sposób działają?
Czego dowiesz się z poniższego artykułu?
- Jakie są objawy depresji?
- Jak powinno przebiegać leczenie depresji?
- Jak działają antydepresanty?
- Jakie są rodzaje antydepresantów i jak je przyjmować?
- Kiedy możemy spodziewać się efektów leczenia?
- Antydepresanty - skutki uboczne
- Odstawienie antydepresantów - jakie objawy?
- Czy naturalne antydepresanty istnieją i gdzie je znaleźć?
Zobacz także artykuł: Skąd bierze się nerwica lękowa? Jak się objawia, jak długo może trwać i w jaki sposób z nią walczyć?
Różne twarze depresji – nie zawsze smutek jest jedną z nich
Statystyki jednoznacznie wskazują, że z roku na rok problem depresji narasta, a epizodu depresyjnego przynajmniej raz w życiu doświadczyło już 1,5 miliona Polaków. Odsetek ten może być jednak większy, ponieważ depresja wciąż pozostaje tematem tabu i nie wszyscy chorzy zgłaszają się do lekarza. Dzieje się tak również dlatego, że między depresją a obniżonym nastrojem istnieje cienka granica. Każda nieprzyjemna sytuacja która nas spotyka (np. kłótnia z bliską osobą, choroba) może wywoływać stres i negatywne emocje w postaci przygnębienia i smutku. Zazwyczaj jednak po jakimś czasie wszystko wraca do normy. W depresji obniżony nastrój utrzymuje się długotrwale (przynajmniej 2 tygodnie) i utrudnia codzienne funkcjonowanie.
Jednak nie tylko permanentny smutek może świadczyć o depresji. Bardzo często osoby chore doświadczają również:
- poczucia zmęczenia, braku energii i utraty zainteresowań,
- braku satysfakcji życia i odczuwania radości,
- problemów z pamięcią i koncentracją,
- zmniejszenie aktywności, apatia,
- ciągłego poczucia lęku, niepokoju i napięcia wewnętrznego,
- zmniejszenia lub zwiększenia apetytu,
- zaburzeń snu (bezsenność, nadmierna senność, wybudzanie w nocy),
- poczucie bezużyteczności, bezsensu, poczucie winy, niska samoocena,
- dolegliwości bólowe (głowy, brzucha, w klatce piersiowej, nerwobóle),
- myśli samobójczych.
Osoby chore na depresję na pierwszy rzut oka mogą nie dawać po sobie poznać, że chorują. Cierpią po cichu, w milczeniu. Często izolują się od znajomych i bliskich, a gdy przebywają w ich towarzystwie potrafią być uśmiechnięte i pełne życia. Bardzo często depresji towarzyszą również zaburzenia lękowe, w których lekiem pierwszego rzutu jest pregabalina.
Gdy terapia nie wystarcza – antydepresanty jako pomoc w zaburzeniach psychicznych
Leczenie depresji odbywa się zazwyczaj w warunkach ambulatoryjnych, co oznacza, że pacjent nie musi przebywać pod stałą opieką lekarzy a terapia odbywa się na cyklicznych wizytach. Wyjątkiem są sytuacje, gdy chorzy zagrażają swojemu życiu i zdrowiu, np. samookaleczając się, posiadając myśli a nawet skłonności samobójcze. Wówczas odpowiednim wyborem będzie leczenie w warunkach szpitalnych.
W zależności od rodzaju i nasilenia depresji stosuje się różne formy leczenia. Część osób decyduje się na samą terapię u psychoterapeuty, jednak w wielu wypadkach może się to okazać za mało. Objawy choroby (zwłaszcza jej ciężkie przypadki) mogą utrudniać normalne funkcjonowanie a regularne stawianie się na terapii staje się wówczas dużym obciążeniem i wyzwaniem. Dlatego za najlepszą formę leczenia uznaje się połączenie leków - antydepresantów oraz psychoterapii. Antydepresanty łagodzą objawy choroby umożliwiając podejmowanie aktywności życia codziennego. Zarówno tych prostych (wstawanie z łóżka, obowiązki domowe), jak i tych związanych z leczeniem (psychoterapia). Jak działają antydepresanty?
Jak działają antydepresanty?
Leki antydepresyjne stanowią grupę leków psychotropowych, które stosowane są w zaburzeniach psychicznych. Cechą charakterystyczną tej grupy leków jest przenikanie przez barierę krew - mózg, co umożliwia bezpośrednie działanie na ośrodkowy układ nerwowy. Wyrównują poziom neuroprzekaźników mózgowych, które odpowiadają za dobre samopoczucie i nastrój. Jak działają antydepresanty? Mechanizm działania leków polega na:
- blokowaniu wychwytu zwrotnego serotoniny lub innych substancji odpowiadających za dobry nastrój,
- oddziaływaniu na receptory synaptyczne,
- zablokowaniu degradacji neuroprzekaźników,
- wpływaniu na przekazywanie informacji wewnątrz neuronów.
Leki antydepresyjne: rodzaje, dawkowanie i czas leczenia
Aby wdrożyć odpowiednie leczenie należy wykonać odpowiednią diagnostykę oraz zrozumieć powody występowania choroby. Ze względu na mechanizm działania oraz budowę chemiczną antydepresantów wyróżnia się 4 podstawowe grupy leków:
- inhibitory wychwytu zwrotnego neuroprzekaźników (np. serotoniny, noradrenaliny, dopaminy),
Do tej grupy antydepresantów zaliczamy trój- oraz czteropierścieniowe leki przeciwdepresyjne, inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny, selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny.
- leki o receptorowych mechanizmach działania,
- inhibitory monoaminooksydazy,
- leki o innym mechanizmie działania (np. agoniści receptorów melatonergicznych, antagoniści receptorów serotoninowych, prekursor acetylocholiny).
Dawkowanie antydepresantów oraz czas trwania leczenia uzależniony uzależniony jest od stanu w jakim znajduje się pacjent. Skuteczność działania leków może być zmienna u poszczególnych osób. Czasami konieczna jest zmiana leku, zwiększenie dawki, włączenie terapii łączonej, więc trudno określić przewidywany czas trwania leczenia. Antydepresanty należą do grupy leków o spowolnionym czasie działania.
Kiedy możemy spodziewać się poprawy po antydepresantach?
Kiedy zauważalna jest poprawa po antydepresantach? Jak wiemy, leki jakimi są antydepresanty charakteryzują się spowolnionym czasem działania. Oznacza to, że zanim pojawią się pierwsze efekty ich działania bardzo często musi minąć 3-4 tygodnie. Jeżeli po tym czasie nie zauważymy żadnej poprawy po antydepresantach należy skonsultować się ze swoim lekarzem prowadzącym w celu zwiększenia dawki leku lub zmiany preparatu na inny.
Odstawienie antydepresantów i skutki uboczne – jak przejawia się zespół odstawienny?
Skutki uboczne antydepresantów są czymś czego obawiają się osoby przed rozpoczęciem leczenia. Wiele pacjentów zastanawia się również czy antydepresanty w ciąży nie są przeciwwskazane oraz czy można pić kawę przy antydepresantach. Antydepresanty jak każdy inny środek medyczny niosą za sobą możliwe niepożądane skutki uboczne. W przypadku leków przeciwdepresyjnych są one zazwyczaj lekkie, przemijające i występują na początku farmakoterapii. Może występować np. okresowe pogorszenie samopoczucia, wysychanie skóry, obniżone libido, zwiększenie lub zmniejszenie apetytu, nudności. Nie jest to jednak regułą. Każdorazowo, gdy skutki uboczne antydepresantów będą utrzymywały się dłuższy czas lub będą wyjątkowo uciążliwe warto skonsultować je z lekarze. Czy można przyjmować antydepresanty w ciąży? Czy można pić kawę przy antydepresantach? Odpowiadamy.
Ciąża nie jest przeciwwskazaniem do przyjmowania leków. Antydepresanty w ciąży są w pełni bezpieczne, jednak każdorazowo leczenie powinno odbywać się pod opieką lekarza psychiatry.
Wiele osób podczas leczenia zastanawia się czy można pić kawę przy antydepresantach. Oficjalne stanowiska lekarzy nie wykluczają spożycia kawy na czas leczenia.
Odstawienie antydepresantów może wiązać się z wystąpieniem zespołu odstawienia. Mogą utrzymywać się one od początku zmniejszenia dawki leki i utrzymywać się do 3 tygodni. Charakterystycznymi objawami odstawienia antydepresantów są zawroty głowy, uczucie przechodzenia prądu elektrycznego, parestezje - nieprawidłowe odczucia w obrębie skóry.
Naturalne antydepresanty – lista naturalnych składników diety, po które warto sięgać przy obniżonym nastroju
Za naturalne antydepresanty uznaje się substancje, które wpływają na poprawę koncentracji, ułatwiają zasypianie oraz obniżają poziom stresu. Naturalne antydepresanty są dostępne bez recepty i mają postać kapsułek, syropów, ziół do zaparzania czy tabletek. W swoim składzie zawierają naturalne, roślinne ekstrakty i wyciągi oraz sproszkowane zioła. Naturalne antydepresanty zawierają przede wszystkim:
- melisę lekarską,
- walerianę - kozłek lekarski,
- dziurawiec,
- szyszki chmielu.
Należy jednak podkreślić, że podstawą leczenia depresji są środki farmakologiczne dostępne na receptę - antydepresanty oraz psychoterapia. Naturalne antydepresanty mogą stanowić uzupełnienie leczenia, jednak nie należy opierać na nich całej terapii.
