Plastry antykoncepcyjne – jak działają i jaka jest ich skuteczność? Czy warto używać plastrów antykoncepcyjnych?

W poszukiwaniu idealnej metody antykoncepcji można trafić na plastry antykoncepcyjne, które oceniane są jako jedna z najskuteczniejszych, ale i najwygodniejszych metod zapobiegania ciąży. Jeden plaster zakładany raz w tygodniu gwarantuje komfort oraz spokojną głowę o metodę zabezpieczenia przed skutkami zbliżenia. Czy rozwiązanie to ma jakieś skutki uboczne, jak działa oraz jaka jest skuteczność wspomniany plastrów? Dowiesz się z naszego artykułu.

Antykoncepcja jest także możliwa dla męskiej części. Aby się z zapoznać z tymi metodami, przeczytaj także artykuł: Metody antykoncepcji dla mężczyzn.

Plastry antykoncepcyjne – podstawowe informacje

Plastry antykoncepcyjne uznawane są za metodę zapobiegania ciąży u kobiet, przy jednoczesnej ochronie wątroby, na którą wpływ mają stosowane tabletki. Metoda nazywana jest transdermalną i polega na przyklejeniu na skórę plastra zawierającego żeńskie hormony syntetyczne, które są odpowiednikami naturalnych żeńskich hormonów płciowych. Przenikają one przez skórę, zapobiegając ciąży.

Jakie są rodzaje plastrów antykoncepcyjnych?

Plastry antykoncepcyjne zawierają takie same hormony jak tabletka antykoncepcyjna. Różni je jedynie droga przenikania do organizmu. Typowy plaster antykoncepcyjny jest połączeniem dwóch składników, etynyloestradiolu, który jest odpowiednikiem estrogenu i norelgestrominu, który jest pochodną progesteronu. Jeszcze kilka lat temu w Polsce dostępna była antykoncepcja w formie plastrów nasączonych gestodenem, który był składową progestagenną. W tej chwili jednak dostępne są jedynie za granicą. 

W jaki sposób działają plastry antykoncepcyjne?

Mechanizm działania plastrów antykoncepcyjnych jest bardzo podobny do tabletek. Różni je jedynie droga podania. Plaster działa przez skórę, natomiast tabletki doustnie. Plaster przyklejony na skórę ma za zadanie stale uwalniać hormony, które są odpowiedzialne za procesy blokowania owulacji. Dzięki temu śluz zagęszcza się, tworząc czop zamykający szyjkę macicy, co zdecydowanie utrudnia plemnikom migrację i zagnieżdżanie się zarodka w macicy. 

Dzieje się to za pomocą blokowania skoku hormonu wydzielanego przez przysadkę mózgową nazywanego lutropiną. Odpowiada ona za pękanie pęcherzyka Graafa, czyli owulację. 

Jaka jest skuteczność plastrów antykoncepcyjnych?

Skuteczność każdej metody antykoncepcji określana jest przy pomocy wskaźnika Pearla, który ukazuje, ile kobiet spośród 100 zaszło w ciążę podczas stosowania danej metody antykoncepcji. Przy idealnym stosowaniu plastrówich skuteczność na podstawie wspomnianego wskaźnika wynosi od 0,4 do 0,7. W praktyce oznacza to, że maksymalnie 1 kobietę na 100 metoda ta nie uchroniła przed zajściem w ciążę. 

Plastry antykoncepcyjne mają dość zróżnicowane opinie. Jednak badania wyraźnie wskazują, że jest to jedna z najskuteczniejszych metod, a brak konieczności ciągłego wymieniania plastrów jest niewątpliwym udogodnieniem. Prawidłowo przyklejony plaster działa nawet tydzień i jest skuteczną antykoncepcją. 

Jednakże, aby były skuteczne, muszą być przechowywane zgodnie z zaleceniami producenta. Odpowiednie miejsce powinno być suche i ciemne, a panować powinna w nim temperatura pokojowa. Wiele osób decyduje się na przechowywanie ich w łazience czy lodówce. To ogromny błąd ze względu na dużą wilgotność, która znacząco wpływa na jakość plastrów. 

Powinny być stosowane według zaleceń lekarza prowadzącego. Plastry antykoncepcyjne bez recepty nie są dostępne w Polsce. 

Plastry antykoncepcyjne i ranking, wyraźnie wskazują, że plastry Evra i skuteczność plasują się na poziomie 0,2 -0,8 według wskaźnika Pearla. Są wysoce skuteczną metodą zapobiegania ciąży i często polecaną przez ginekologów.

Czy są jakieś skutki uboczne plastrów antykoncepcyjnych?

Zarówno podczas przyjmowania antykoncepcji doustnej, jak i plastrów mogą pojawić się skutki uboczne, takie jak:

• wzrost masy ciała,
• trądzik hormonalny,
• wahania nastroju,
• spadek libido,
• nudności i wymioty,
• plamienia podczas trwania cyklu, 
• bóle głowy,
• bóle brzucha i biegunki,
• tkliwość piersi. 

Najczęściej wymienione skutki uboczne występują w pierwszych trzech cyklach, po których ustępują. 

Warto pamiętać, że długotrwałe stosowanie antykoncepcji hormonalnej może zwiększać ryzyko choroby żylnej zakrzepowo-zatorowej. Jednak plastry czy tabletki to dużo lepsze rozwiązanie niż pigułka dzień po. 

Jaki jest koszt plastrów antykoncepcyjnych?

Bardzo często zdarza się, że kobiety rezygnują z plastrów antykoncepcyjnych, które okazują się droższą kuracją niżtabletki antykoncepcyjne. Miesięczny koszt kuracji za pomocą plastrów wynosi około 50 zł, natomiast środki doustne w kuracji miesięcznej kosztują około 10-40 zł. Stojąc przed wyborem tabletki czy plastry antykoncepcyjne, warto przeanalizować wszystkie za i przeciw. Obie metody są skuteczne, jednak plaster jest dużo wygodniejszą formą antykoncepcji, która nie obciąża wątroby. 

Gdzie przykleić plaster antykoncepcyjny? 

Kobiety przed przystąpieniem do antykoncepcji za pomocą plastrów często zastanawiają się, jak działają plastry antykoncepcyjne oraz gdzie przykleić plaster antykoncepcyjny. Najlepiej zrobić to w takich miejscach jak:

• pośladek,
• górna część pleców,
• ramię,
• brzuch,
• okolice bikini. 

Ważne! Nie wolno przyklejać plastra na piersiach! Należy także unikać miejsc narażonych na obcieranie przez ubrania. Przy każdej wymianie plastra należy zmieniać miejsce jego przyklejenia, w celu uniknięcia podrażnień.  

Sam proces przyklejenia plastra jest niezwykle prosty. Najlepiej zrobić to zgodnie z instrukcją producenta dołączoną do opakowania. Najczęściej zaleca się przytrzymać go ciepłą oraz suchą dłonią przez 30 sekund w odpowiednim miejscu. 

Codziennie należy sprawdzać, czy plaster znajduje się na swoim miejscu oraz czy mocno przylega do skóry. Koniecznie należy zwrócić na niego uwagę po kąpieli, wysiłku fizycznym, saunie czy basenie. 

Stosowanie plastrów antykoncepcyjnych:

• pierwszy plaster powinien być przyklejony w ciągu 24 godzin od rozpoczęcia się krwawienia (należy zapamiętać godzinę naklejenia plastra);
• ósmego dnia, o tej samej porze należy odkleić stary plaster i nakleić nowy,
• piętnastego dnia cyklu, należy nakleić kolejny plaster, a za 7 dni należy go odkleić;
• po odklejeniu plastra trzeciego w ciągu tygodnia powinna pojawić się menstruacja,
• proces należy zacząć od nowa, tak jak wskazano w punkcie 1.

Plaster powinien być zmieniany zawsze o tej samej porze i tego samego dnia tygodnia. Na jeden cykl przypadają 3 plastry, a przez 7 dni nie ma potrzeby jego aplikowania, gdyż hormony zdążyły wniknąć do organizmu i skutecznie chronią przed zajściem w ciążę. Nie ma konieczności stosowania dodatkowo innych zabezpieczeń np. prezerwatyw. 

Pominięcie jednego plastra może zwiększyć ryzyko zajścia w ciążę, dlatego bezwzględnie należy przestrzegać terminów ich naklejania. Osoby o masie ciała wyższej niż 90 kg mogą spotkać się z mniejszą skutecznością plastrów. 

Pomimo wielu zalet stosowania tej metody antykoncepcji, warto rozważyć wszystkie za i przeciw. Dla każdego inna z dostępnych metod może okazać się lepsza i bezpieczniejsza, dlatego koniecznie należy poradzić się swojego lekarza.