Przyjęło się, że antykoncepcja, czyli sposoby umożliwiające uniknięcie ciąży, to domena głównie kobiet. Tymczasem istnieją również skuteczne metody zapobiegania zapłodnienia dedykowane dla mężczyzn. Od pewnego czasu można zauważyć zwiększone zainteresowanie sposobami planowania rodziny wśród panów. Antykoncepcja dla mężczyzn bazuje przede wszytskim na dwóch metodach – mechanicznej lub chirurgicznej. Większość panów decyduje się na antykoncepcję mechaniczną, czyli prezerwatywy. Niemniej jednak warto poznać inne sposoby antykoncepcji oraz ich wady i zalety. Jakie zatem metody są dostępne dla mężczyzn? Jaka antykoncepcja jest skuteczna?

Męska antykoncepcja – prezerwatywy

Najpopularniejszą metodą antykoncepcyjną wśród mężczyzn są prezerwatywy. Zaletą tej metody jest to, że zabezpiecza dodatkowo przed groźnymi chorobami i wirusami (np. HIV) przenoszonymi drogą płciową. Zaletą prezerwatyw jest również łatwa dostępność – można je kupić zarówno w aptece, jak i niemal każdym sklepie. Ponadto, występują w różnych wersjach, m.in. z wypustkami czy lubrykantem przedłużającym stosunek, są cienkie, dzięki czemu niemal niewyczuwalne dla partnerów. Należy jednak wskazać, że prezerwatywy nie zapewniają 100% skuteczności i nierzadko są źródłem dyskomfortu, ze względu konieczności założenia ich podczas stosunku. Dodatkowo, można je łatwo uszkodzić, co przekłada się na obniżenie skuteczności tej metody antykoncepcyjnej. Z tego powodu warto stosować dodatkowe zabezpieczenia, np. żel, który zawiera środek plemnikobójczy bądź dodatkową antykoncepcję stosowaną przez kobiety – tabletki hormonalne lub globulki dopochwowe. 

Antykoncepcja dla mężczyzn – wazektomia

Najskuteczniejszą metodą antykoncepcyjną dla mężczyzn jest zabieg wazektomii. Celem mikrochirurgicznego zabiegu jest doprowadzenie do okresowej niepłodności. Co ważne, mikrochirurgiczny zabieg nie stanowi inwazyjnej metody i charakteryzuje się niskim wskaźnikiem powikłań. Ma wiele zalet – metoda jest prosta, bezpieczna i charakteryzuje się bardzo dużą skutecznością (99,9%). Wazektomia nie wpływa na zmniejszenie odczuwania przyjemności ze stosunku – nadal dochodzi do orgazmu i wytrysku, niemniej jednak nasienie nie zawiera już plemników. Należy wskazać, że zabieg wazektomii, czyli przecięcia lub podwiązania nasieniowodów, jest odwracalny. Niemniej jednak sposób ten polecany jest mężczyznom, którzy nie planują już potomstwa, gdyż w praktyce zabieg często bywa trudny do odwrócenia.

Antykoncepcja dla mężczyzn – zastrzyk antykoncepcyjny

Nowoczesną metodą antykoncepcyjną jest hormonalny zastrzyk. Zawiera on 200 mg jednej z odmian testosteronu, a jego działanie prowadzi do zaniku plemników w ejakulacie (nasieniu). Co ważne, aby zastrzyk był skuteczny, konieczne jest jego comiesięczne stosowanie. Metoda nie wpływa na obniżenie libido czy spadek sprawności seksualnej. Niemniej jednak ten sposób antykoncepcji ma słabe strony. Największym problemem są zmiany w obrazie i składzie biochemicznym krwi obwodowej. Dodatkowo, stosowanie zastrzyków powoduje również rozrost gruczołu krokowego. Warto też wspomnieć o skutkach ubocznych tej metody. Dostarczanie testosteronu z zewnątrz wpływa na naturalną produkcję tego hormonu przez organizm, przez co powoduje spadek popędu seksualnego. Należy wskazać, że metoda ta może zostać udostępniona panom w przyszłości, gdyż nadal trwają badania nad zastrzykiem antykoncepcyjnym.

Antykoncepcja dla mężczyzn – tabletki hormonalne

Tabletki hormonalne to powszechna metoda antykoncepcyjna stosowna przez kobiety. Warto jednak wskazać, że lekarze pracują nad pigułkami antykoncepcyjnymi dla mężczyzn. Hormony – progesteron i testosteron – przyjęte w odpowiedniej dawce wykazują działanie polegające na zahamowaniu produkcji spermy. Co ważne, zahamowanie produkcji spermy może być całkowite bądź częściowe, ale wystarczające dla zapewnienia antykoncepcji. Środki hormonalne w tym przypadku powodują spadek liczby plemników – poniżej 3 milionów na mililitr, podczas gdy płodność gwarantuje 20 milionów plemników. Skuteczność tej metody potwierdziły badania, które wskazują, że sposób ten uniemożliwia zapłodnienie. Antykoncepcja ta jest skuteczna w 97 do 100%. Należy wskazać, że ta forma zabezpieczenia przed ciążą jest w pełni odwracalna. U mężczyzn zdolność do zapłodnienia po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej powraca średnio po około 3-4 miesiącach od momentu odstawienia pigułek. Niemniej jednak u niektórych mężczyzn 100% zdolność do prokreacji może pojawić się nawet po dwóch latach. Warto podkreślić, że na szybkość odzyskania płodności mogą wpływać niektóre czynniki, należą do nich mi.in. wiek, czas stosowania antykoncepcji hormonalnej czy początkowa ilość plemników w ejakulacie. Należy jednak wskazać, że tabletki antykoncepcyjne dla mężczyzn nadal są w fazie testów. Niemniej jednak, pozytywne wyniki skłaniają do wprowadzenia metody na rynek.

Inną metodą antykoncepcji jest wstrzemięźliwość seksualna, czyli powstrzymywanie się od stosunków seksualnych. Niektóre pary decydują się też na przerywany stosunek seksualny jako formę antykoncepcji. Warto jednak podkreślić, że sposób ten charakteryzuje się niezwykle małą skutecznością.