Antybiotyki znane są ludzkości od niedawna i choć trudno w to uwierzyć, to jeszcze dziewięćdziesiąt lat temu umierano na choroby, które dziś z łatwością można wyleczyć. Przełomowym dla medycyny okazało się odkrycie sir Alexandra Fleminga, który zauważył, że pleśń Penicillinum notatum zapobiega rozmnażaniu się bakterii. Gdy po 11 latach (w 1939 roku) powstała pierwsza na świecie fabryka penicyliny wszystko się zmieniło.
Nadużywanie antybiotyków
Po 65 latach od pojawienia się w aptekach pierwszego polskiego antybiotyku nasz kraj znajduje się w dziesiątce krajów europejskich, w których zażywa się najwięcej antybiotyków. Według European Surveillance of Antimicrobial Consumption w Polsce w sezonie jesienno-zimowym antybiotykoterapię stosuje około miliona chorych. W Polsce dalej pokutuje przekonanie, że w przypadku kataru, kaszlu, podwyższonej temperatury oraz ogólnego osłabienia konieczne jest zastosowanie antybiotyku. Tymczasem w ponad 90 proc. przypadków są to objawy chorób wirusowych, a nie bakteryjnych. A antybiotyk jest wirusom totalnie obojętny.
Jak stosować antybiotyki?
Od lat Ministerstwo Zdrowia prowadzi kampanię „Narodowy Program Ochrony Antybiotyków”, którego celem jest uświadomienie Polakom zagrożeń wynikających z niewłaściwego stosowania antybiotyków. Antybiotykoterapia jest skuteczna tylko wówczas, gdy podczas leczenia chory stosuje się do kilku zasad. Kluczową rolę odgrywa regularne przyjmowanie leku. By utrzymać w organizmie stały poziom działającego bakteriobójczo antybiotyku niezwykle istotne jest zażywanie leku zgodnie z zaleceniami lekarskimi (zazwyczaj w odstępach 8 lub 12 godzinnych) godzinę przed lub dwie po posiłku. Nie bez znaczenia jest też płyn, którym popija się tabletkę. Cytrusy i wapń znacznie upośledzają wchłanianie leku dlatego bezpośrednio po zażyciu antybiotyku należy zapomnieć o sokach z cytrusów i napojach mlecznych. Błędem jest także przyjmowanie preparatów witaminowych, gdyż te są świetną pożywką dla wywołujących chorobę bakterii. Podczas antybiotykoterapii koniecznie należy pamiętać o stosowaniu probiotyków. Łykane 2-3 godziny po przyjęciu lekarstwa probiotyki i prebiotyki pomogą odbudować zniszczoną przez antybiotyk pożyteczną florę bakteryjną i zmniejszą ryzyko wystąpienia skutków ubocznych ze strony układu pokarmowego. Niewybaczalnym błędem jest też przedwczesne odstawienie leku. Antybiotyk należy brać jeszcze kilka dni po ustąpieniu objawów. Przerwana za wcześnie antybiotykoterapia nie przynosi oczekiwanych skutków, w większości przypadków choroba powraca, a chorobotwórcze bakterie uodporniają się na działanie leków. Z antybiotykami nie ma żartów. To silne preparaty, które podane bez wyraźnych wskazań lub źle stosowane mogą wywołać więcej szkód niż pożytku. Czy zatem przyjmować antybiotyki? Tak, ale tylko wówczas, gdy jest to naprawdę niezbędne i zawsze ściśle według zaleceń lekarskich.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
