Nagły, silny ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa? To może być rwa kulszowa. Czym jest ta przypadłość? Co można zrobić, kiedy zaczyna nam dokuczać atak korzonków? Jak zapobiegać nawrotom choroby?
Co to jest rwa kulszowa?
Schorzenie, potocznie nazywane atakiem korzonków nerwowych, jest zespołem objawów związanych z uciskiem nerwu kulszowego – największego nerwu obwodowego, który znajduje się w ludzkim organizmie. Nerw kulszowy biegnie od tylnej części ciała poprzez goleń, aż do stopy. Charakterystyczne tej przypadłości są nagłe, niespodziewane i niezwykle dokuczliwe bóle w okolicy odcinka lędźwiowego, którym często towarzyszy drętwienie poszczególnych części kręgosłupa. Zazwyczaj ból pojawia się na skutek mechanicznego nacisku uszkodzonego krążka międzykręgowego (dysku) na korzenie nerwowe. Zwykle jest to spowodowane zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa, pojawiającymi się z wiekiem.
Rwa kulszowa – jakie są objawy?
Zdarza się, że wystarczy jeden gwałtowny ruch, np. przy wstawaniu, podnoszeniu czegoś ciężkiego lub nawet pochylaniu się, żeby pojawił się przeszywający ból w okolicy pleców. Rwa kulszowa definiowana jest jako ostry, rwący, piekący, a nawet kłujący ból kręgosłupa oddziałujący na lędźwie, udo aż do stopy. Jest to zależne od tego, jaka część nerwu kulszowego jest uciskana. Bywa, że chory podczas ataku rwy kulszowej jest jak sparaliżowany, ponieważ ból jest potęgowany przy nawet najmniejszym ruchu. Często osoba, której dotknęła rwa kulszowa, nie może wstać z łóżka i, co ważne, ból dotyczy tylko jednej strony ciała. W sytuacjach nagłego ataku korzonków nerwowych chory może mieć problem z czuciem. Niestety, dodatkowo pojawia się poczucie przemieszczającego się po nodze pieczenia lub mrowienia. Jakie jeszcze objawy rwy kulszowej można zaobserwować? Chociażby niedowład mięśniowy – np. bezwładnej przy chodzeniu stopy. Warto wiedzieć, że rwa kulszowa nasila się przy kaszlu, kichaniu i w trakcie śmiechu. Dlaczego tak się dzieje? Każda ta czynność powoduje zwiększenie się ciśnienia płynu mózgowo-rdzeniowego, co jest bezpośrednią przyczyną ucisku na korzenie nerwu kulszowego. Warto sprawdzić, czy dolegliwości, jakie nam towarzyszą, na pewno dotyczą rwy kulszowej. Powinniśmy sprawdzić tzw. objaw Lasegue’a. W tym celu należy położyć się na płaskiej powierzchni na plecach, a następnie unieść wyprostowaną nogę do góry. Jeżeli ćwiczenie zostaje przerwane przez nagły, uniemożliwiający dalsze ćwiczenie ból, oznacza to, że mamy do czynienia z gwałtownym atakiem korzonków nerwowych. W takiej sytuacji pomocne może okazać się skorzystanie z poduszki elektrycznej bądź termoforu, który załagodzi ból.
Jakie są przyczyny rwy kulszowej?
Warto wiedzieć, co powoduje rwę kulszową. Przyczyny są różne. Pomiędzy kręgami zlokalizowane są włóknisto-chrząstkowe krążki z galaretowatym jądrem, potocznie nazywane dyskami – zapewniają one amortyzację, sprężystość i wytrzymałość kręgosłupa. Rwa kulszowa powstaje w sytuacji, kiedy dyski zaczynają wystawać poza oś pionową i uciskają na korzonki nerwowe. Zwykle jest to konsekwencją chorób zwyrodnieniowych, dyskopatii bądź wypadania dysku. Drugą przyczyną może być ucisk na nerw kulszowy spowodowany niewłaściwą masą ciała – otyłością/nadwagą bądź cukrzycą, stanem zapalnym albo nowotworem. Trzecim powodem powstania rwy kulszowej bywa przeciążenie, np. u kobiet w ciąży, ale także i u osób, które podejmują się ciężkiej pracy fizycznej – mięśnie brzucha oraz pleców są za słabe na utrzymanie kręgosłupa, co powoduje wypadanie kręgów. Ostatnią przyczyną jest nagłe oziębienie rozgrzanego organizmu, np. poprzez leżenie na wilgotnej ziemi lub kąpanie się w zimnej wodzie w upalny dzień.
Jak leczyć rwę kulszową i jej ostre stany?
Każdy, kogo choć raz dotknął atak korzonków, wie, jak bolesna jest rwa kulszowa. Leki przepisuje zawsze lekarz, a są to przede wszystkim środki przeciwbólowe, przeciwzapalne, rozkurczowe, a ponadto masaże oraz ćwiczenia na wyciągu. Niestety, czasem rwa kulszowa jest tak zaawansowana, że konieczne jest podawanie zastrzyków domięśniowych i noszenie usztywnionego gorsetu. Jeżeli żadne z tych metod nie zdają egzaminu, lekarz kieruje do neurochirurga, który operacyjnie usunie przyczynę ucisku na korzeń nerwowy.
Jeżeli dopadła nas rwa kulszowa, leczenie domowymi sposobami bywa pomocne. Podczas ostrego stanu zaleca się leżeć 1-3 dni na boku, w pozycji embrionalnej lub krzesełkowej z poduszką między kolanami. Inną metodą jest spoczywanie w pozycji krzesełkowej, czyli na plecach, ze zgiętymi nogami w stawach biodrowych i kolanowych pod kątem prostym, gdzie dodatkowo kolana powinny być podparte poduszkami. Koniecznie po tym trzeba wstać i ruszać się, ponieważ długie leżenie nie pomaga w samoleczeniu. Istotne jest też utrzymywanie odpowiedniej diety bogatej w wapń, sole mineralne oraz witaminy.
Jak zapobiegać nawrotom rwy kulszowej?
Leczenie rwy kulszowej jest długie i kosztowne, dlatego lepiej zawczasu odpowiednio zapobiegać nagłemu atakowi korzonków, dbając o zdrowie kręgosłupa. Ważne jest, aby pamiętać o nim podczas codziennych czynności – w czasie siadania należy równomiernie obciążać pośladki oraz plecy. Nie wolno forsować się, dźwigając ciężary, które można np. przesunąć, bądź jeżeli zachodzi taka konieczność, zastosować metodę przysiadu prostych pleców. Kolejnym i jak się okazuje, równie ważnym sposobem zapobiegania rwie kulszowej, jest właściwa higiena snu: twardy materac, niewielka poduszka pod głowę, a pozycja do spania – wyprostowana. Odpoczywać należy, leżąc na brzuchu, a podczas pracy przy komputerze trzeba często zmieniać pozycje i co ważne, nie garbić się. Torebkę na ramię warto zamienić na plecak i korzystać z walizki na kółkach zamiast torby podróżnej.
Co ciekawe, bardzo ważnym ćwiczeniem na poprawę jakości zdrowia naszego kręgosłupa jest zadanie zwane kocim grzbietem. Również w codziennych czynnościach, np. podczas jazdy samochodem, należy zwrócić uwagę na to, aby całe uda przylegały do siedzenia, a zakupy rozkładać równomiernie na dwie ręce.
Sposoby zapobiegania nawrotom rwy kulszowej
Tych kilka produktów skutecznie pomoże zadbać o zdrowy kręgosłup, a co dalej za tym idzie, przeciwdziałać RWIE KULSZOWEJ:
- Profilowana poduszka ortopedyczna
- Twardy materac
- Książka z ćwiczeniami na zdrowy kręgosłup
- Maść rozgrzewająca w bólach mięśniowych
- Tabletki na zwyrodnienia oraz bóle pleców
Pacjenci radzą sobie na różne sposoby – raz jest to pomoc fizjoterapeuty, a czasami wystarczają domowe sposoby. Zdarza się również, że potrzebne są leki. Rwa kulszowa może pojawić się nagle, dlatego też, aby móc się przed nią chronić, ważne jest, aby zmienić dotychczasowy tryb życia na bardziej ergonomiczny – to właśnie jest receptą na przeciwdziałanie nawrotom rwy kulszowej.
