Refluks żołądkowo-przełykowy to przypadłość, która polega na cofaniu się treści żołądkowej do przełyku. U kogo najczęściej rozwija się refluks, jakie są przyczyny oraz najczęstsze objawy choroby i w jaki sposób przebiega jej leczenie?

Czym jest refluks żołądkowo-przełykowy?

Refluks żołądkowo-przełykowy to powszechnie występująca, a przy tym jedna z najczęściej diagnozowanych chorób układu pokarmowego. Jej podłoże stanowi zwracanie kwaśnej treści z żołądka do przełyku, do którego dochodzi na skutek obniżenia napięcia zwieracza dolnego przełyku. Gdy kwaśna treść jest wielokrotnie zwracana do przełyku, w jego błonie śluzowej może rozwinąć się stan zapalny. Zdarza się, że treść żołądkowa jest zarzucana do krtani lub oskrzeli – najczęściej dochodzi do tego w trakcie snu – co także przyczynia się do powstania stanu zapalnego.

Najczęstsze przyczyny występowania refluksu

Istnieje kilka czynników, które znacząco zwiększają ryzyko pojawienia się refluksu żołądkowo-przełykowego. Wśród nich wymienia się przede wszystkim:

• ciążę,
• otyłość,
• zaburzenia związane z opróżnianiem żołądka,
• przepuklinę rozworu przełykowego,
• dysfunkcje dolnego zwieracza przełyku.

Refluks żołądkowo-przełykowy często rozwija się w przebiegu cukrzycy, w przypadku stwardnienia skóry, przy zaburzeniach hormonalnych oraz u osób z chorobą alkoholową. Refluks może pojawić się też w wyniku stosowania niektórych leków: doustnych środków antykoncepcyjnych, preparatów na nadciśnienie tętnicze i choroby płuc oraz leków na chorobę wieńcową. Ryzyko zachorowania na refluks żołądkowo-przełykowy wzrasta wraz z wiekiem, ale w podobnym stopniu dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn.

Jak objawia się refluks żołądkowo-przełykowy?

Do najczęściej występujących objawów refluksu żołądkowo-przełykowego zaliczamy:

• ból brzucha – przy refluksie ból brzucha często pojawia się po kawie lub niektórych posiłkach;
• zgagę;
• puste, gorzkie lub kwaśne odbijanie;
• zarzucanie treści pokarmowej do przełyku;
• uczucie pieczenia w mostku;
• czkawkę;
• ślinotok;
• nudności.

Z refluksem żołądkowo-przełykowym czasem związane są nietypowe symptomy, takie jak astma, przewlekły kaszel oraz zapalenia gardła, krtani lub zatok przynosowych. Warto również pamiętać, że niektóre dolegliwości mogą nasilać się po spożyciu tłustych i obfitych potraw, podczas parcia lub przy pochylaniu się.

Sposoby leczenia choroby refluksowej

W przebiegu refluksu żołądkowo-przełykowego najczęściej stosuje się leczenie farmakologiczne. Kuracja polega na przyjmowaniu preparatów zawierających esomeprazol, lanzoprazol, omeprazol, pantoprazol lub rabeprazol, które zmniejszają wytwarzanie kwasu żołądkowego. W walce z refluksem pomocne są także powszechnie dostępne leki na nadkwaśność żołądka, w tym tabletki do ssania oraz roztwory doustne.

Jeśli leczenie farmakologiczne nie przynosi oczekiwanych rezultatów lub dojdzie do powikłań, niezbędne może okazać się postępowanie chirurgiczne. Jednak mimo przeprowadzanej operacji, wielu chorych wciąż musi przyjmować leki.

Refluks u kobiet w ciąży – co warto wiedzieć?

Ciąża jest jednym z czynników sprzyjających powstawaniu refluksu żołądkowo-przełykowego. Co bardzo istotne, w przypadku kobiet w ciąży stosuje się głównie kurację niefarmakologiczną. W tym okresie zalecenia obejmują zmianę stylu życia oraz wdrożenie właściwej diety. Jeśli zachodzi konieczność przyjmowania leków, powinny mieć one jak najmniejszą dawkę. Zwykle są to preparaty, które nie są wchłaniane do krwiobiegu. Kobiety w ciąży, które zmagają się z refluksem, muszą przy tym pamiętać, że jakiekolwiek leki mogą stosować wyłącznie za zgodą lekarza oraz pod jego kontrolą.

Dieta przy refluksie – najważniejsze zasady

Zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu refluksu, ogromną rolę odgrywa odpowiednia dieta. Istnieje kilka zasad żywieniowych, które należy wcielić w życie wraz z rozpoczęciem kuracji farmakologicznej. Dieta przy refluksie powinna być przede wszystkim lekkostrawna z ograniczoną ilością substancji nasilających wydzielanie soku żołądkowego. Przy chorobie refluksowej należy spożywać 5-6 niewielkich posiłków w ciągu dnia, przy czym ostatni trzeba zjeść około 3-4 godziny przed snem. Potrawy nie powinny być zbyt gorące – optymalna jest umiarkowana temperatura. By natomiast zneutralizować kwasy żołądkowe, warto sięgnąć po szklankę wody lub mleka.

Dieta osób borykających się z refluksem żołądkowo-przełykowym musi obfitować w produkty, które łagodzą pobudzanie soków trawiennych. Co można, a czego nie powinno się jeść przy refluksie?

Przy refluksie żołądkowo-przełykowym należy też unikać używek, takich jak papierosy oraz alkohol. Osobom, które cierpią na nadwagę lub otyłość, zaleca się również redukcję wagi.

Refluks żołądkowo-przełykowy to uporczywa przypadłość, która może utrudnić codzienne funkcjonowanie. Jej objawy można jednak skutecznie niwelować, przyjmując przepisane przez lekarza preparaty oraz stosując odpowiednią dietę.  Co bardzo ważne – po ustąpieniu symptomów choroby, nie należy rezygnować ze zdrowych nawyków.