Menopauza – co warto o niej wiedzieć?

 - zdjęcie

W języku potocznym menopauzę rozumie się jako synonim przekwitania. Tak naprawdę jest to specjalistyczne określenie ostatniej menstruacji w życiu kobiety. Czas kilka lat przed i kilka lat po menopauzie to klimakterium (zwane też okresem okołomenopauzalnym lub przekwitaniem). Okres ten wiąże się z licznymi nieprzyjemnymi symptomami, które bardzo utrudniają codzienne funkcjonowanie. 

Przyczyny zmian zachodzących w organizmie kobiety

Menopauza jest ściśle związana z gospodarką hormonalną. Na kilka lat przed wystąpieniem ostatniej miesiączki (w okresie przed menopauzalnym) stopniowo zmniejsza się aktywność jajników, obniża się stężenie estrogenu, a produkcja progesteronu spada gwałtownie – to zakłócenie równowagi hormonalnej jest główną przyczyną nieprzyjemnych dolegliwości. W tym czasie dochodzi do zaburzenia owulacji. Cykl ulega wydłużeniu lub skróceniu i staje się nieregularny. Krwawienia mogą być dłuższe i bardziej obfite (nawet o charakterze krwotocznym), ponieważ skutkiem niedoborów hormonalnych błona śluzowa macicy staje się grubsza. Wkrótce następuje całkowity zanik miesiączkowania. O menopauzie możemy mówić, gdy krwawienie nie występuje przez rok. Jeśli po 12 miesiącach przerwy nastąpi krwawienie, należy udać się do lekarza, gdyż nie jest to prawidłowa reakcja organizmu. Wiek, w którym kobieta wchodzi w okres przekwitania, jest sprawą indywidualną – zależy od wielu okoliczności, między innymi od momentu osiągnięcia dojrzałości, czynników genetycznych, a także od regionu świata. Pierwsze symptomy mogą pojawić się już w wieku 40 lat. Najczęściej menopauza przypada między 45 a 55 rokiem życia. W Polsce średni wiek to 50 lat.

Typowe objawy menopauzy

Zaburzenia miesiączkowania to zwykle pierwszy objaw menopauzy. Towarzyszy im jednak szereg charakterystycznych i uciążliwych dolegliwości, które trwają jeszcze kilka lat po zaniku menstruacji. Należą do nich:

  • Nagłe uderzenia gorąca – zwykle obejmują głowę i szyję, niekiedy również tułów
  • Zimne poty – najczęściej występują w nocy i zwykle towarzyszą uderzeniom gorąca. Nasilają się pod wpływem stresu
  • Kołatanie serca i duszności
  • Wahania nastroju, drażliwość, niepokój, skłonność do depresji i ogólne złe samopoczucie
  • Bezsenność, budzenie się wcześnie rano i gorsza jakość snu – związane z poceniem się, a także uczuciem niepokoju
  • Bóle i zawroty głowy
  • Uczucie zmęczenia i dłuższy czas potrzebny na regenerację
  • Problemy z pamięcią i koncentracją
  • Spadek libido związany z mniejszą ilością testosteronu
  • Dyskomfort przy współżyciu – na skutek spadku estrogenu błona śluzowa staje się cieńsza i mniej elastyczna, zmniejsza się też ilość śluzu, a w konsekwencji pojawia się uczucie suchości, pieczenie i świąd
  • Większa podatność dróg moczowych i rodnych na infekcje
  • Nietrzymanie moczu
  • Mrowienie i drętwienie rąk
  • Przybieranie na wadze
  • Bóle mięśniowe i kostno-stawowe
  • Skłonność do rozwoju osteoporozy spowodowana obniżeniem gęstości kości

W trakcie menopauzy zachodzą też niekorzystne zmiany metaboliczne. W ich następstwie dochodzi do podwyższenia tzw. „złego cholesterolu” (LDL) i obniżenia „dobrego” (HDL). Stąd zwiększone ryzyko nadwagi i cukrzycy. Niewłaściwy poziom cholesterolu to też niebezpieczeństwo dla serca i układu krążenia – wzrasta ciśnienie tętnicze, kurczliwość mięśnia sercowego ulega pogorszeniu, zwiększa się prawdopodobieństwo powikłań zakrzepowych. Kobiety w okresie menopauzy są bardziej narażone na nowotwory trzonka macicy, jajnika czy piersi, a także na niektóre choroby oczu – zespół suchego oka oraz zwyrodnienie plamki żółtej. Produkowane przez jajniki estrogeny odpowiadają nie tylko za prawidłowy przebieg procesu dojrzewania – mają też ogromny wpływ na stan skóry, włosów i paznokci. Biorą udział w produkcji kwasu hialuronowego, który spowalnia powstawanie zmarszczek. Dzięki nim powstaje też kolagen, który sprawia, że skóra jest jędrna i elastyczna. Spadek poziomu estrogenów powoduje, że proces starzenia przyspiesza - skóra staje się sucha i przybywa na niej zmarszczek, włosy robią się matowe, siwe i częściej wypadają, pogarsza się też kondycja paznokci.

Menopauza - jak sobie ulżyć?

Menopauza to okres gwałtownych i trudnych zmian, które zachodzą zarówno w sferze fizycznej, jak i emocjonalnej. Ogrom towarzyszących jej dolegliwości sprawia, że kobieta czuje się zagubiona i nieatrakcyjna. Aby ten czas był jak najbardziej komfortowy, trzeba przede wszystkim uświadomić sobie, co się dzieje w naszym organizmie. W tym celu można porozmawiać z ginekologiem lub endokrynologiem. Warto zadbać o zdrowy tryb życia i uważnie przyglądać się swojemu organizmowi. Istotne jest zwłaszcza:

  • regularne badanie krwi (zwłaszcza pod kątem poziomu cholesterolu)
  • regularne pomiary ciśnienia
  • przyjmowanie wapnia i witaminy D
  • rezygnacja z papierosów, alkoholu i innych używek
  • uprawianie sportu (zwłaszcza ćwiczenia wytrzymałościowe, które wzmacniają kości oraz ruch na świeżym powietrzu)
  • unikanie kofeiny

Ogromny wpływ na nasze samopoczucie ma także to, co jemy. W diecie kobiety w okresie menopauzy nie może zabraknąć warzyw, owoców, produktów bogatych w wapń oraz fitoestrogenów (soja, fasola, ziarna zbóż). Zwłaszcza ziarna soi zwyczajnej znane są ze swoich zbawiennych dla przekwitających kobiet, właściwości. Pomagają wyrównać poziom estrogenów, łagodząc wszelkie objawy menopauzy, hamują procesy starzenia, działają przeciwzapalnie i przeciwzakrzepowo.  Zawierają białko, błonnik, lecytynę, żelazo, wapń, fosfor, a także witaminy A, E, PP i z grupy B. Chcąc samodzielnie złagodzić objawy menopauzy można tez sięgnąć po zioła, takie jak świecznica groniasta czy niepokalanek pieprzowy. Kontakt z lekarzem będzie konieczny, gdy:

  • po roku bez menstruacji nagle pojawia się krwawienie
  • pojawia się plamienie między miesiączkami
  • kości robią się łamliwe

W przypadku silnych zaburzeń nastroju czy depresji potrzebne może być wsparcie psychologa bądź psychiatry.

Hormonalna terapia zastępcza

Jeśli objawy menopauzy są wyjątkowo dokuczliwe, można zdecydować się na hormonalną terapię zastępczą (HTZ), która polega na suplementacji naturalnych hormonów produkowanych przez jajniki. HTZ zapobiega osteoporozie, chorobom serca oraz problemom z nietrzymaniem moczu. Stabilizuje nastrój, poprawia jakość snu, łagodzi tzw. objawy wypadowe menopauzy – uderzenia gorąca, kołatanie serca, zimne poty. Ma pozytywny wpływ na pamięć, koncentrację oraz libido. Poprawia stan skóry i opóźnia procesy starzenia. Terapia hormonalna powinna być stosowana przez co najmniej 5 lat, aby faktycznie dawała efekty. Niektórzy specjaliści są jednak zdania, że korzystanie z niej dłużej niż 5-7 lat może zwiększać ryzyko zachorowania na raka piersi, jajników czy szyjki macicy.  

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Układ rozrodczy i moczowy Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych. Najlepsze i ciekawe pozycje
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....
Informacje dla pacjenta Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzen...
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Choroby skóry Glistnik jaskółcze ziele – skuteczna broń nie tylko na kurzajki. Na co pomaga i jak stosować?
Natura już od początku istnienia człowieka obdarzała go niesamowitym bogactwem ziół, które są w stanie leczyć wiele schorzeń i problemów zdrowotnych. Tak jest w przypadku glistnika - rośliny powszechnie występującej w wielu miejscach i ...
Informacje dla pacjenta Wysoki puls – przyczyny, objawy jak prawidłowo zmierzyć?
Puls, inaczej tętno, określa ilość uderzeń serca na minutę, czyli częstotliwość bicia serca. Jego wartość jest dla człowieka zdrowego ściśle określana i nie powinna być ani za niska, ani zbyt...
Serce i układ krążenia Jakie są domowe sposoby na opuchnięte kostki u nóg?
Niemal każdemu dorosłemu przynajmniej raz w życiu dolegały opuchnięte kostki u nóg. Przyczyn tego stanu rzeczy może być wiele: od upału, poprzez choroby układu krążenia, na chorobach endokrynologicznych kończąc. Co s...
Choroby zakaźne i pasożytnicze Jęczmień na oku: objawy, przyczyny oraz leczenie. Czy istnieją domowe sposoby na jęczmień?
Jęczmień to nic innego jak torbielowata infekcja powieki, która pojawia się w bardzo nieoczekiwanych momentach w formie ropnia. W większości wypadków spowodowana jest zarażeniem gronkowcem na brzegach powiek, a także gruczołach ...
Odporność, wzmocnienie organizmu Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w...

Mięśnie i kości Lumbago (postrzał) – czym jest, ile trwa i jak leczyć? Jakie mogą być przyczyny występowania i z czym walczyć?
Lumbago to określenie stosowane w przypadku nagłego i ostrego bólu w okolicy krzyżowo-lędźwiowej. Oto podstawowe informacje na temat tego bolesnego i utrudniającego funkcjonowanie zesp...
Układ rozrodczy i moczowy Upławy: przyczyny, rodzaje, choroby, leczenie. Co oznacza ich kolor?
Wydzielina z pochwy, powszechnie określana jako upławy, fizjologicznie występuje w drogach rodnych każdej kobiety. Obecność śluzu jest oznaką posiadania zdrowej błony śluzowej miejsc intymnych, a także prawidłowo przebiegającego cyklu miesiączkowego....
Układ rozrodczy i moczowy Torbiel: gdzie występuje i jak się pozbyć cysty? Przyczyny powstawania, diagnoza i skuteczne leczenie
Torbiele, zwane inaczej cystami, to przestrzenie wypełnione treścią galaretowatą bądź płynem. Choć mogą pojawić się w niemal każdym miejscu, najczęściej diagnozowane są w jajnikach, piersiach...
Sport i fitness Nocne skurcze nóg, łydek i stóp - przyczyny, zapobieganie i leczenie bolesnych skurczów mięśni nóg
Może być to efekt znacznego wysiłku fizycznego, ale w niektórych przypadkach skurcze oznaczają pierwsze objawy poważnych chorób - sprawdź jakich....
Układ rozrodczy i moczowy Bakterie w moczu: przyczyny, objawy, interpretacja wyników i sposoby leczenia zakażeń układu moczowego
W prawidłowo funkcjonującym układzie moczowym nie występują bakterie, dlatego ich obecność świadczy o rozwoju stanu patologicznego. W medycynie ten stan określa się jako bakteriomocz....
Układ pokarmowy Zapalenie żołądka – objawy, badania, dieta, leczenie. Co pomaga?
Zapalenie żołądka to często występujący stan zapalny, który może charakteryzować się ostrym lub przewlekłym charakterem. Specjaliści podają kilka kryteriów, dzięki którym...
Informacje dla pacjenta Choroba Hashimoto – jakie są objawy, przyczyny i leczenie? Co warto wiedzieć o zespole Hashimoto?
Choroba Hashimoto to najczęstsza przyczyna niedoczynności tarczycy, będąca przewlekłym schorzeniem układu immunologicznego. Oto najważniejsze informacje na temat jej objawów, ...
Układ pokarmowy Kwas alfa-liponowy (ALA) w walce z cukrzycą. Gdzie występuje i jak działa?
Jaki jest związek pomiędzy kwasem alfa-liponowym a cukrzycą? Kwas ten jest jednym z najskuteczniejszych przeciwutleniaczy, obniża także poziom cukru we krwi i usprawnia pracę wątroby, dzięki czemu jest zalecanym suplementem dla osób bo...
Serce i układ krążenia Choroba Kawasaki – jak wygląda i przebiega? Co warto wiedzieć o zespole Kawasaki?
Choroba Kawasaki to poważna choroba układowa dotykająca głównie dzieci, mogąca doprowadzić do niebezpiecznych powikłań. Oto najważniejsze objawy, zalecane sposoby leczenia oraz inne istotne informacje na jej temat. Z tego artykułu d...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem