Dieta trzustkowa jest ważnym elementem procesu leczenia chorób trzustki – najczęściej stosuje się ją w przewlekłym i ostrym zapaleniu tego narządu. Wyjaśniamy, na czym polega dieta trzustkowa, co można na niej jeść, a jakich produktów trzeba unikać.
Z tego artykułu dowiesz się:
- kiedy jest stosowana dieta trzustkowa,
- kto powinien przejść na dietę trzustkową,
- jakie produkty są dozwolone i zakazane na diecie trzustkowej,
- jak długo trzeba stosować dietę trzustkową,
- jak wygląda przykładowy jadłospis na diecie trzustkowej.
Przeczytaj też: Dieta wątrobowa – co można jeść, a czego nie wolno? Podstawowe zasady i przykładowy jadłospis
Dieta trzustkowa – podstawowe informacje
Dieta trzustkowa to model odżywiania stosowany głównie u osób z przewlekłym lub ostrym zapaleniem tego narządu. Ma ona na celu odciążenie trzustki i wsparcie jej prawidłowego funkcjonowania oraz zapobieganie dolegliwościom wynikającym z niewydolności narządu. Dieta trzustkowa to dieta lekkostrawna, inaczej łatwostrawna, zakładająca ograniczenie tłuszczu i błonnika. Może być modyfikowana w zależności od stanu chorego oraz jego możliwości trawiennych – zgodnie z ogólnie przyjętą zasadą, im ostrzejszy jest przebieg choroby, tym zalecenia żywieniowe muszą być przestrzegane bardziej restrykcyjnie.
Kto musi być na diecie trzustkowej?
Jak zostało wspomniane, dietę trzustkową powinny stosować osoby, które cierpią na choroby tego narządu, a przede wszystkim:
- ostre zapalenie trzustki – choroba ma ciężki przebieg i objawia się nagłym, nasilającym się bólem w nadbrzuszu, wymiotami i gorączką. Niekiedy występuje także przyspieszenie czynności serca oraz żółtaczka;
- przewlekłe zapalenie trzustki – najczęściej jest konsekwencją nadużywania alkoholu, choć czasem może pojawić się również jako powikłanie ostrej odmiany choroby. Rzadziej rozwija się wskutek urazów powypadkowych, zmian nowotworowych lub niewłaściwej diety. Przewlekłe zapalenie trzustki powoduje nieodwracalne zmiany w pracy narządu, których symptomem są bóle brzucha i biegunki.
Dieta trzustkowa – produkty zalecane i przeciwwskazane
Lista produktów zalecanych przy diecie trzustkowej jest bardzo obszerna – stanowi więc świetną bazę do skomponowania urozmaiconego jadłospisu. Co można jeść na diecie trzustkowej?
|
Grupa produktów
|
Zalecane produkty spożywcze
|
|
Pieczywo
|
chleb pszenny jasny, bułki,
biszkopty, sucharki
|
|
Mięso, drób, ryby
|
chuda cielęcina i wołowina, królik,
indyk, kurczak, dorsz, pstrąg, sandacz, szczupak, morszczuk
|
|
Warzywa
|
młoda marchew, dynia, kabaczek,
pietruszka, seler i pomidory bez skórki, warzywa gotowane, rozdrobnione lub
przetarte
|
|
Owoce
|
dojrzałe owoce jagodowe i winogrona
bez pestek, owoce cytrusowe, morele, brzoskwinie, banany, surowe soki
warzywne
|
|
Napoje
|
kawa zbożowa z mlekiem o niskiej
zawartości tłuszczu, słaba herbata z mlekiem, herbata owocowa lub ziołowa,
soki owocowe i warzywne, napoje mleczno-owocowe, niegazowana woda mineralna
|
|
Przyprawy
|
kwasek cytrynowy, zielona
pietruszka, zielony koperek, melisa, majeranek, cynamon, wanilia
|
Istnieje jednak również dość długa lista produktów, które w diecie trzustkowej nie powinny się znaleźć. Czego należy unikać na diecie trzustkowej?
|
Grupa produktów
|
Przeciwwskazane produkty spożywcze
|
|
Pieczywo
|
chleb żytni, razowy, graham,
pieczywo chrupkie, pieczywo z dodatkiem słonecznika, soi, otrębów
|
|
Mięso, drób, ryby
|
wieprzowina, baranina, dziczyzna,
flaki, mózg, śledzie, sardynki, węgorz, karp, łosoś
|
|
Warzywa
|
warzywa kapustne, cebula, czosnek,
por, suche nasiona roślin strączkowych, ogórek, rzodkiewka, kalafior, fasolka
szparagowa, groszek zielony, warzywa marynowane i solone
|
|
Owoce
|
gruszki, daktyle, czereśnie, figi,
owoce marynowane
|
|
Napoje
|
alkohol, kakao, kawa, mocna
herbata, mleko pełnotłuste, kefir pełnotłusty, wody i napoje gazowane
|
|
Tłuszcze
|
smalec, słonina, boczek, margaryny
twarde, tłuszcze kuchenne
|
Jak długo trzeba stosować dietę trzustkową?
Dieta trzustkowa jest jednym z podstawowych elementów procesu leczenia chorób obejmujących ten narząd. W przypadku ostrego zapalenia trzustki odpowiednio zbilansowany jadłospis pozwoli odciążyć narząd, a w efekcie uspokoić jego funkcje czynnościowe. Przy przewlekłym zapaleniu trzustki dieta ma jeszcze większe znaczenie – pomaga łagodzić dolegliwości bólowe, zapobiegać utracie masy ciała i występowaniu niedoborów składników pokarmowych. Co bardzo ważne, przy przewlekłym stanie zapalnym, dieta trzustkowa musi być stosowana przez całe życie chorego.
Dieta trzustkowa – jadłospis. Pomysły na dania lekkostrawne
Jak może wyglądać przykładowy dzienny jadłospis dla osoby, która musi przejść na dietę trzustkową?
Dzień 1
- śniadanie – zupa mleczna na mleku o niskiej zawartości tłuszczu (maksymalnie 1,5%), drobne kluski;
- drugie śniadanie – bułka pszenna z chudym twarogiem i wędliną drobiową, pomidor bez skórki;
- obiad – pierś kurczaka gotowana na parze, gotowane ziemniaki, brokuły gotowane na parze (wyłącznie różyczki);
- podwieczorek – domowy kisiel z sokiem z malin, sucharki;
- kolacja – gotowany biały ryż z gotowanym jabłkiem i cynamonem.
Dzień 2
- śniadanie – pszenny chleb z łyżeczką masła, chudym twarogiem i wędliną drobiową, pomidor bez skórki;
- drugie śniadanie – jogurt naturalny, gotowana brzoskwinia bez skórki;
- obiad – dorsz pieczony w folii, gotowane ziemniaki, cukinia bez skórki gotowana na parze;
- podwieczorek – pieczona dynia, marchewka, młoda pietruszka polane łyżeczką oliwy, sucharki;
- kolacja – zupa pomidorowa na wywarze warzywnym z drobnym makaronem pszennym.
Odpowiednia dieta powinna być nieodłącznym elementem procesu leczenia schorzeń trzustki. Dietę trzustkową stosuje się przede wszystkim w celu odciążenia narządu oraz wsparcia jego prawidłowego funkcjonowania.
