Szyszynka – czym jest i jakie są jej główne funkcje? Choroby związane z szyszynką.

Szyszynka – czym jest i jakie są jej główne funkcje? Choroby związane z szyszynką. - zdjęcie

Większość osób kojarzy szyszynkę z produkcją melatoniny, która ułatwia zasypianie i zapewnia długi, spokojny i głęboki sen. Okazuje się jednak, że szyszynce zawdzięczamy o wiele więcej. Współczesna medycyna odkrywa nowe funkcje, jakie pełni ten maleńki gruczoł, znajdujący się w naszym mózgu. Poniżej przedstawiamy ciekawe informacje związane z szyszynką, jej wpływem na organizm oraz chorobami, jakie mogą jej zagrażać.

Czym jest i za co odpowiada szyszynka?

Szyszynka w mózgu (corpus pineale), inaczej nasadka mózgowa lub ciało szyszynkowe, jest niewielkim gruczołem dokrewnym (od 5 do 8 mm długości), przypominającym wyglądem szyszkę, czemu zawdzięcza swoją nazwę – szyszynka. Hormony, jakie wytwarza, wspierają i koordynują pracę narządów wewnętrznych oraz regulują procesy metaboliczne.

Nie można przecenić roli, jaką gra w organizmie Szyszynka – funkcje, jakie pełni to:

  • zapewnia zdrowy sen, odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie zegara biologicznego oraz odporność organizmu (poprzez hormon o nazwie melatonina),
  • reguluje gospodarkę wodną (przez hormon – wazopresynę),
  • utrzymuje prawidłowe ciśnienie tętnicze krwi oraz reguluje czynności ośrodkowego układu nerwowego (wydzielając serotoninę, zwaną hormonem szczęścia, której odpowiedni poziom uspokaja, a niedobór wywołuje nerwowość i agresję),
  • zapewnia prawidłowe działanie tarczycy (za pośrednictwem tyreotropiny – TSH),
  • odpowiada za prawidłowy przebieg porodu (poprzez oksytocynę),
  • dba o odpowiednie reakcje organizmu w sytuacjach zagrożenia (dzięki wydzielaniu hormonu stresu),
  • odpowiada za dojrzewanie płciowe (poprzez wydzielanie gonadotropin),
  • wpływa na wzrost organizmu (poprzez wydzielanie melatoniny, która zwiększa produkcję hormonu wzrostu – somatotropinę GH),
  • pełni wiele innych funkcji, odgrywających rolę drugorzędną (m.in. wpływa na metabolizm kości).

Szyszynka – gdzie się znajduje?

Z uwagi na ogromną rolę, jaką gra w organizmie szyszynka, położenie tego gruczołu nie jest przypadkowe. Znajduje się on w mózgu, który kieruje wszystkimi procesami i zawiaduje działaniem całego ustroju człowieka. Szyszynka wchodzi w skład struktur nadwzgórza, części wzgórzomózgowia, które z kolei jest częścią międzymózgowia, stanowiącego centrum mózgu. Struktura ta leży pomiędzy wzgórkami górnymi blaszki pokrywy, do tyłu od tylnej ściany komory trzeciej, w zagłębieniu, pod blaszką czworaczą. Posiada połączenie z kresomózgowiem, które odpowiada za większość procesów umysłowych i fizycznych człowieka. U dorosłego człowieka jest bardzo mała – jej rozmiar można przyrównać do ziarnka ryżu (początkowo większa, kurczy się wraz z wiekiem).

Szyszynka i produkcja melatoniny

Szyszynka wydziela melatoninę, odpowiedzialną za regulację rytmu dobowego organizmu. Hormon ten wytwarzany jest po zapadnięciu zmroku. Informacje o porze dnia szyszynka czerpie za pośrednictwem siatkówki oka, dzięki której światło trafia do mózgu w postaci impulsów elektrycznych. W miarę uwalniania hormonu do krwi człowiek staje się coraz bardziej senny, aż w końcu, kiedy stężenie melatoniny osiągnie odpowiedni poziom – zasypia. Największe stężenie hormonu obserwuje się między godziną 24., a 3. nad ranem. Bardzo często zdarza się, że światło emitowane przez ekrany telewizorów czy laptopów zakłóca informacje trafiające do szyszynki. Gruczoł nie wytwarza wtedy dostatecznej ilości melatoniny i pojawiają się trudności z zasypianiem. Podobne problemy mogą również wystąpić jesienią i zimą, kiedy rano i wieczorem jest ciemno, a więc występuje niedobór światła słonecznego. Poziom melatoniny jest wówczas wyższy, co objawia się sezonowo: nadmierną sennością, ociężałością, apatią, spadkiem nastroju, nieraz depresją. Według specjalistów melatonina wykazuje również inne, cenne właściwości: wzmacnia układ odpornościowy i redukuje wolne rodniki. Nie od dziś wiadomo, że długi, głęboki sen jest najlepszym lekarstwem – regeneruje siły fizyczne i psychiczne oraz wzmacnia organizm.

Jakie mogą być zaburzenia pracy szyszynki?

Prowadzenie niewłaściwego trybu życia często prowadzi do zaburzeń pracy szyszynki – dzieje się tak na skutek niezgodności z trybem dobowym organizmu. Oglądanie telewizji, praca lub gra przed monitorem komputera do późnych godzin nocnych, praca nocą itp. powodują bezsenność, bóle głowy, osłabienie odporności, drażliwość, zmęczenie, problemy z koncentracją i pamięcią. Sen jest krótki i nie daje odprężenia ani wypoczynku. Również w miarę starzenia się organizmu obserwuje się zmniejszenie wydajności pracy szyszynki. Hormony produkowane są przez nią w niewystarczających ilościach. Bardzo często osoby po 60. roku życia skarżą się na problemy ze snem, które są spowodowane głównie przez zbyt małą ilość wydzielanej melatoniny.

Zaburzenia pracy szyszynki mogą spowodować także inne przyczyny, jak na przykład zwapnienia w szyszynce. Polegają one na nadmiernym gromadzeniu się w gruczole złogów wapnia. Do typowych objawów zaburzeń w funkcjonowaniu szyszynki należą

  • nudności,
  • wymioty,
  • bóle głowy,
  • osteoporoza,

zaburzenia cyklu miesiączkowego lub owulacji, zaburzenia płodności, problemy ze zdrowiem psychicznym.

Jakie są główne choroby szyszynki?

Do najczęstszych chorób szyszynki należą torbiele, guzy, niedoczynność oraz nadczynność szyszynki. Choroby te, z uwagi na brak typowych objawów, diagnozuje się przypadkowo podczas badań obrazowych głowy, np. tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego. Torbiel szyszynki nie jest groźna dla organizmu pod warunkiem, że nie jest zbyt duża, nie wapnieje i nie uciska sąsiadujących tkanek. Choroba może przebiegać bezobjawowo lub wywoływać problemy z widzeniem, bóle głowy, rzadziej wodogłowie. Guzy szyszynki mogą być łagodne lub złośliwe. Dają różne objawy, m.in.: zawroty i bóle głowy, wymioty, zaburzenia widzenia, oczopląs, zaburzenia pamięci, śpiączkę, niedowład kończyn. Zostały one podzielone na 3 grupy:

  • zmiany wywodzące się z komórek szyszynki (szyszyniak, guz miąższu szyszynki, guz brodawkowaty, szyszyniak zarodkowy, siatkówczak trójstronny),
  • nowotwory (rozrodczak, potworniak, rak kosmówki, rak zarodkowy, rak pęcherzyka żółtkowego),
  • zmiany o różnym pochodzeniu (gwiaździak, tłuszczak, czerniak).

Nadczynność szyszynki najczęściej skutkuje zbyt wczesnym dojrzewaniem płciowym u dzieci, a niedoczynność gruczołu prowadzi m.in. do opóźnionego dojrzewania płciowego.

Jak leczyć choroby szyszynki?

Przy niedoczynności i nadczynności szyszynki bardzo ważne jest zachowanie rytmu dobowego, dzięki czemu produkcja melatoniny i serotoniny nie będzie zaburzona. W niektórych przypadkach pomocna jest fototerapia.

Zwapnienie gruczołu leczy się, stosując oczyszczanie szyszynki, polegające na spożywaniu dużych ilości warzyw i owoców.

Torbiele leczone są objawowo (podaje się głównie środki przeciwbólowe), bardzo często torbiel szyszynki zanika samoistnie. Jeśli jednak rozrasta się i uciska na sąsiednie struktury, usuwa się ją chirurgicznie. Również operacyjnie usuwa się guzy szyszynki. Są to jednak operacje bardzo skomplikowane z uwagi na małe rozmiary gruczołu i bliskość ważnych naczyń żylnych oraz pnia mózgu. Poza zabiegami operacyjnymi w leczeniu nowotworów szyszynki stosuje się chemioterapię oraz radioterapię, w zależności od rodzaju guza.

Szyszynka – trzecie oko

Szyszynka była obiektem zainteresowania uczonych od setek lat, ponieważ jest to jedyny nieparzysty element w mózgu, położony w samym jego środku. Z tego powodu przypisywano mu niezwykłą moc. René Descartes, XVI-wieczny francuski filozof i matematyk, był zafascynowany szyszynką. Uważał ją za „siedzibę duszy”, czyli miejscem, w którym powstają wszystkie nasze myśli (współcześni naukowcy przypisują tę funkcję korze nerwowej). Badania naukowe wykazały, że szyszynka wytwarza również DMT, czyli 5-Metoksy-N,N-dimetylotryptaminę, która jest zaliczana do substancji psychoaktywnych. Jej duże stężenie wywołuje halucynacje oraz doznania podobne do tych, jakie odczuwają pacjenci w stanie śmierci klinicznej (uczucie wyjścia poza ciało, nieokreślona obecność świetlistych istot, słyszenie nieziemskich dźwięków, osiąganie spokoju, harmonii itp.). Być może z tego powodu ezoterycy przypisują szyszynce niezwykłą moc – metafizyczne połączenie między światem fizycznym i duchowym. Uważana jest przez nich za „trzecie oko” – magiczny organ, który pozwala na wkroczenie w świat mistycyzmu (np. jasnowidztwo). Według mistyków szyszynkę można pobudzać, stosując medytację oraz jogę.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Wybrane grupy produktowe:

Informacje dla pacjenta

Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie
Rumień zakaźny to choroba wywoływana przez wirusa. Dotyka najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, ale dorośli też mogą się nim zarazić. Najbardziej charakterystycznym objawem rumienia zakaźnego u dzieci jest wysypka na ...

Dieta i odchudzanie

Talerz zdrowego żywienia – 5 składników, które powinniśmy jeść codziennie
Nawet dziecko wie, że zdrowa dieta pozwala na zachowanie zdrowia, siły i zadowolenia na długie lata. Trzeba jednak być świadomym tego, że w dobie niekończącego się dostępu do informacji łatwo zgubić zdroworozsądkowy obraz odżywiania....

Odporność, wzmocnienie organizmu

Sok z brzozy – właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania. Jak dawkować sok z brzozy?
Sok z brzozy od dawna znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej jako środek na rozmaite dolegliwości. Jakie właściwości prozdrowotne wykazuje sok z brzozy i dlaczego warto włączyć go do diety?Co znajduje się w składzie soku z brzozy?Sok ...

Układ oddechowy

Krztusiec (koklusz) – jakie są objawy i jak leczyć?
Krztusiec jest ostrą w przebiegu chorobą zakaźną układu oddechowego wywoływaną przez bakterie. Głównym objawem klinicznym są nawracające napady silnego kaszlu, które prowadzą do utrudnienia oddychania.Czym jest krztusiec (koklusz)?Krztus...

Serce i układ krążenia

Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...

Choroby i dolegliwości

Jaki jest prawidłowy poziom cukru we krwi na czczo i po jedzeniu?
Cukier odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie. Należy do węglowodanów, które stanowią główne źródło energetyczne. Węglowodany ulegają rozłożeniu w procesie trawienia na cukier prosty – glukozę. Jej obecność jest niezbędna do pr...

Informacje dla pacjenta

Monocyty – o czym świadczą podwyższone monocyty?
Monocyty to komórki, które wchodzą w skład białych krwinek (leukocytów). Krążą one we krwi i w razie potrzeby wydostają się z naczyń krwionośnych do tkanek otaczających dane naczynie. W trakcie tego procesu przeistaczają się w makrofa...

Informacje dla pacjenta

Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o preparatach na uspokojenie to jednym z popularniejszych, wydawanych z przepi...

Informacje dla pacjenta

Czym jest badanie krwi – ALT. Diagnoza uszkodzeń wątroby norma i wyniki
Badanie ALT nazywane jest także ALAT oraz GPT. Nazwy te dotyczą tego samego testu aminotransferazy alaninowej, a więc enzymu wewnątrzkomórkowego, który znajduje się przede wszystkim w tkankach wątroby. Z tego względu badanie ALT służy mię...

Układ pokarmowy

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – objawy, przebieg choroby i leczenie
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego to choroba, która znacząco utrudnia codzienne funkcjonowanie. Jest również bardzo podstępna i niebezpieczna, dlatego nie należy lekceważyć jej objawów....

Układ pokarmowy

Rozszerzanie diety niemowląt krok po kroku. Jak i kiedy zacząć?
Rozszerzanie diety niemowląt jest naturalnym procesem i kolejnym krokiem w rozwoju dziecka. Warto wiedzieć, w jaki sposób i kiedy wprowadzić dziecku nowe produkty, przy czym znaczenie ma nie tylko ich ilość, ale też jakość....

Układ pokarmowy

Mykoterapia - prozdrowotne właściwości grzybów w leczeniu naturalnym
Grzyby charakteryzują się wieloma właściwościami leczniczymi, które zostały odkryte przez ludzi już setki lat temu. Mykoterapia (zwana też fungoterapią) jest dziedziną medycyny naturalnej, której podstawą jest profesjonalne leczenie grzyb...

Choroby skóry

Olej lniany – kosmetyczne właściwości w naturalnej pielęgnacji skóry i włosów
Olej lniany pozyskiwany jest w wyniku tłoczenia na zimno nasion lnu zwyczajnego. Olej ten ma szerokie zastosowanie i może być stosowany zarówno wewnętrznie (do spożycia), jak i zewnętrznie (na skórę). W kosmetyce olej lniany wyst...

Dieta i odchudzanie

Sok z selera naciowego – eliksir młodości, który odchudza, pomaga walczyć ze stresem i poprawia wygląd
Sok z selera naciowego zyskuje coraz większą popularność wśród osób dbających o zdrową dietę. Niesamowite właściwości tego napoju są wręcz owiane legendą. W mediach społecznościowych można natknąć się na niezliczone przepisy na soki warzy...

Dieta i odchudzanie

Por – właściwości i wartości odżywcze, przygotowanie. Jak wybrać pora?
Por - warzywo nierzadko traktowane po macoszemu, jego smak wzbogaca rosół, ale potencjał jest o wiele większy. Skrywa w sobie wiele substancji o pozytywnym wpływie na zdrowie. Ma wiele składników odżywczych, witamin i minerałów....

Choroby skóry

Kwas azelainowy – pogromca przebarwień i trądziku. Jak go stosować i z czym łączyć
Stosowanie kwasów w pielęgnacji twarzy stało się nieodłącznym elementem dbania o cerę. Coraz większa dostępność produktów kosmetycznych na rynku i pełen wachlarz możliwości pozwala na dobranie odpowiedniego kosmetyku do rod...

Układ nerwowy

Dieta MIND, czyli mądre odżywianie dla poprawy wydajności mózgu. Zasady, produkty i efekty
Dieta MIND (skrót od angielskiej frazy „Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay”) uznawana jest za jedną z najzdrowszych diet – zwłaszcza dla mózgu. Jej stosowanie poprawia funkcjonowanie tego najważn...

Dieta i odchudzanie

Kiwi – unikalne właściwości prozdrowotne. Dlaczego warto włączyć ten owoc do diety?
Aktinidia chińska, znana powszechnie jako kiwi, słynie ze swojego pozytywnego wpływu na zdrowie. Owoc wyróżnia się bogatą zawartością flawonoidów, karotenoidów i witamin, przez co stanowi istotne urozmaicenie codziennej diety....

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem