Rak szyjki macicy to jeden z najczęściej diagnozowanych nowotworów u kobiet. Wywołuje go wirus brodawczaka ludzkiego, natomiast początkowo choroba nie daje szczególnych objawów. Bardzo istotna jest więc profilaktyka, gdyż wczesne wykrycie raka daje duże możliwości w kontekście podjęcia odpowiedniej terapii.
Z artykułu dowiesz się:
- jakie są objawy raka szyjki macicy,
- na czym polega wczesne wykrywanie choroby,
- jakie są stopnie zaawansowania i związane z nimi rokowania,
- jak chronić się przed chorobą,
- jak wyglądają działania profilaktyczne,
- dlaczego warto się zaszczepić przeciwko wirusowi HPV.
Czytaj także: Nadżerka szyjki macicy - czy jest groźna dla zdrowia? Przyczyny, objawy i leczenie nadżerki.
Rak szyjki macicy - jakie są objawy? Jak rozpoznać chorobę?
Objawy raka szyjki macicy nie są jednoznaczne - choroba często rozwija się latami, czego kobieta może w ogóle nie być świadoma. Pod tym względem jest to bardzo problematyczny nowotwór, często wykrywany dopiero w późniejszej fazie rozwoju. Pierwsze jego objawy łatwo pomylić z infekcją dróg moczowych czy stref intymnych. Należą do nich:
- upławy o różnej barwie i gęstości (w tym krwiste upławy),
- nieprawidłowe krwawienie, występujące pomiędzy miesiączkami lub po stosunku,
- krwawienia występujące po menopauzie,
- długie i bolesne miesiączki,
- brak apetytu,
- bóle w okolicach podbrzusza i miednicy,
- utrata masy ciała,
- zmęczenie.
Wczesne wykrywanie raka szyjki macicy - klucz do sukcesu w leczeniu
Rak szyjki macicy - wykryty we wczesnej fazie - może być w pełni wyleczalny. Niemniej jednak warto pamiętać, że objawy raka szyjki macicy są niejednoznaczne, dlatego konieczna staje się profilaktyka. Nowotwór można wykryć poprzez badania cytologiczne, które wykonuje lekarz bądź położna. Jeśli cytologia wykaże zmiany na poziomie komórkowym, konieczna jest dalsza diagnostyka. Najczęściej zaleca się biopsję, a więc pobranie tkanki celem dokładnego jej zbadania w laboratorium. Można również posiłkować się kolposkopią. Badanie polega na użyciu wziernika, za pomocą którego lekarz może dokładnie obejrzeć szyjkę macicy. Celem określenia stopnia zaawansowania nowotworu wykonuje się tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny. Leczenie raka szyjki macicy może polegać na usunięciu narządu, podaniu chemio i radioterapii bądź połączeniu kilku metod. Im szybciej choroba zostanie wykryta, tym mniej inwazyjne leczenie może zostać wdrożone, przynosząc jednocześnie bardzo dobre efekty.
Jak szybko rozwija się rak szyjki macicy? Jakie są stopnie zaawansowania oraz rokowania?
Ile wynosi długość życia przy raku szyjki macicy? Jak szybko rozwija się rak szyjki macicy? Te i podobne pytania zadają sobie kobiety, które usłyszały przykrą diagnozę. Niemniej jednak należy mieć świadomość, że nie ma na nie jednoznacznej odpowiedzi. Średnia długość życia zależy przede wszystkim od momentu, w którym choroba została wykryta. Stopnie raka szyjki macicy można podzielić na:
- pierwszy - rak znajduje się tylko w szyjce macicy;
- drugi - rak znajduje się w szyjce macicy i doszło do jego rozsiewu do miednicy wokół szyjki macicy;
- trzeci - nowotwór rozprzestrzenia się po całej miednicy;
- czwarte - rak rozprzestrzenił się też do innych, nawet odległych narządów.
Tymczasem w przypadku stopni złośliwości można mówić o:
- pierwszym - komórki nowotworowe wyglądają podobnie do zdrowych;
- drugim - komórki nowotworowe wyglądają inaczej niż zdrowe; istnieje większe ryzyko ich nawrotu po leczeniu;
- trzecim - komórki nowotworowe znacząco różnią się od zdrowych.
Przeżywalność w pierwszym stadium choroby szacuje się nawet na 70%, w drugim - na 60%, w trzecim - na 45%, natomiast w czwartym - na 10%.
Rak szyjki macicy - jak chronić się przed chorobą?
Przyczyny raka szyjki macicy mogą być różne, natomiast głównym powodem jego występowania jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Dochodzi do niego poprzez kontakty seksualne, zwłaszcza jeśli nie stosuje się zabezpieczenia w postaci prezerwatywy. Jednocześnie częściej na raka szyjki macicy chorują kobiety, które:
- borykają się z problemem obniżonej odporności,
- mają opryszczkę narządów płciowych,
- palą papierosy,
- mają 20-30 lat,
- przeszły menopauzę.
Niektórzy uważają, że częściej na ten typ nowotworu zapadają kobiety, które stosują doustne środki antykoncepcyjne. Nie ma jednak badań, które jednoznacznie potwierdzałyby tę tezę. Niemniej jednak bardzo istotne w każdym przypadku jest wykonywanie badań przesiewowych, zwłaszcza cytologii. Pozwala ona wykryć chorobę we wczesnym stadium rozwoju. Cytologia powinna być wykonywana corocznie u każdej kobiety, które ukończyła 20. rok życia. Niestety, refundacja przysługuje jedynie kobietom po 25. roku życia i to wyłącznie raz na 3 lata. Na szczęście wykonanie badania kosztuje około 50 zł, zatem warto raz w roku wydać taką kwotę. Ochronę przed chorobą zapewniają również szczepionki. Mówimy o nim błędnie jako szczepienie na raka szyjki macicy, gdyż w rzeczywistości jest to szczepienie przeciwko HPV, które stanowi znaczący czynnik ryzyka rozwoju nowotworu.
Profilaktyka raka szyjki macicy - jakie działania warto podjąć?
Pierwsze objawy raka szyjki macicy są praktycznie niezauważalne, dlatego tak ważne jest odpowiednie podejście, w tym wykonywanie rutynowego badania cytologicznego. Jest ono bezbolesne, trwa zaledwie kilka chwil, a pozwala wykryć nowotwór nawet w pierwszym stadium rozwoju. Niemniej jednak kobiety powinny również:
- unikać przypadkowych kontaktów seksualnych,
- zabezpieczać się podczas stosunku za pomocą prezerwatywy (stosowanie tabletek antykoncepcyjnych nie stanowi ochrony przed zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego),
- prowadzić zdrowy tryb życia,
- porzucić nałogi - zwłaszcza palenie papierosów.
Profilaktyka raka szyjki macicy polega również na przyjęciu szczepionki zapobiegającej zarażeniu się wirusem HPV. Jeśli kobieta zauważy u siebie jakiekolwiek niepokojące objawy, powinna zgłosić się na wizytę do lekarza ginekologa. Ten przeprowadzi niezbędne badanie, w tym USG oraz cytologię, które pozwolą ocenić, w jakim kierunku powinna pójść dalsza diagnostyka. Warto pamiętać, że symptomy raka szyjki macicy są niespecyficzne, dlatego jeśli przyjęta metoda terapeutyczna nie przynosi skutków, należy dalej szukać przyczyny pojawienia się dolegliwości.
Skuteczna i bezpieczna ochrona przed rakiem szyjki macicy - szczepienie przeciw wirusowi HPV
Jedną z najskuteczniejszych metod profilaktyki raka szyjki macicy jest zaszczepienie się przeciwko wirusowi HPV. Niestety, metoda ta może być stosowana jedynie w wybranych sytuacjach. Szczepionkę mogą bowiem przyjąć dziewczynki, które ukończyły 11. rok życia, lecz jednocześnie nie przeszły jeszcze inicjacji seksualnej. Choć szczepienia nie stanowią ochrony idealnej, to na dzień dzisiejszy właśnie one dają najlepsze efekty. Przed przyjęciem szczepionki pacjentka powinna zostać skonsultowana przez lekarza, najlepiej ginekologa. Oceni on, czy nie ma żadnych przeciwwskazań do podania zastrzyku. Co ważne, szczepionka przeciwko HPV jest refundowana, zatem mogą z niej skorzystać nawet kobiety pochodzące z niezamożnych rodzin. Warto zapytać o możliwość zaszczepienia lekarza pediatrę bądź w przypadku starszych kobiet, które jeszcze nie rozpoczęły współżycia - ginekologa.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
