Płukanie zatok – kiedy i jak je wykonywać? Czy to bolesne?

Płukanie zatok – kiedy i jak je wykonywać? Czy to bolesne? - zdjęcie
Zapalenie zatok przynosowych to powszechnie występująca dolegliwość, która rozwija się w następstwie infekcji błon śluzowych nosa oraz alergii. Niekiedy związana jest z nieprawidłową budową anatomiczną. Jednym ze sprawdzonych sposobów leczenia pozostaje płukanie zatok. W dzisiejszym artykule podpowiemy, jak przeprowadzić samodzielną irygację w warunkach domowych.
 

Kluczowe wnioski z artykułu:

  • Irygacja stanowi skuteczną metodę leczenia w czasie występowania stanów zapalnych błon śluzowych nosa i zatok.
  • Oczyszczanie zatok jest w pełni bezpieczne i bezbolesne, dzięki czemu może być przeprowadzone w warunkach domowych.
  • Podczas oczyszczania zatok można skorzystać z izotonicznych i hipertonicznych roztworów soli fizjologicznej oraz wody utlenionej.
  • W przypadku nasilenia objawów warto zdecydować się na płukanie zatok metodą Proetza w gabinecie lekarskim.

Na czym polega płukanie zatok?

Płukanie jam nosowych oraz zatok przynosowych solą fizjologiczną stanowi jedną z podstawowych metod leczenia stanów zapalnych i alergicznego nieżytu nosa. Zabieg polega na wprowadzaniu do przewodu nosowego odpowiednio dobranego płynu o właściwościach oczyszczających i nawilżających. Płyn wtłaczany jest synchronicznie przez jeden otwór nosowy i jednocześnie odsysany przez drugi. Procedurę można przeprowadzić zarówno w warunkach domowych, jak i w gabinecie lekarskim.

Do płukania zatok można wykorzystać:

  • izotoniczną wodę morską,
  • hipertoniczne roztwory soli fizjologicznej,
  • wodę utlenioną.

Irygacja zatok izotoniczną wodą morską do nosa najczęściej stosowana jest w przypadku infekcji o charakterze alergicznym. Roztwór skutecznie usuwa alergeny oraz substancje drażniące, ułatwiając wydmuchiwanie zalegającej wydzieliny. W przypadku stanów zapalnych przydatny może okazać się także hipertoniczny roztwór soli fizjologicznej. Płukanie zatok pozwala na natychmiastowe oczyszczenie błon śluzowych oraz usunięcie mediatorów stanu zapalnego. Roztwór zmniejsza przy tym obrzęk śluzówki oraz usprawnia transport śluzowo-rzęskowy.

Odpowiedzmy teraz na pytanie, jak zrobić roztwór do płukania zatok w domu. W tym celu możesz wykorzystać wodę utlenioną, która rozrzedzi zalegającą wydzielinę. Dodaj kilka kropli wody utlenionej o 3% stężeniu do letniej wody. Tak przygotowany roztwór pomoże w łagodzeniu objawów zapalenia zatok.

Kiedy zaleca się wykonanie oczyszczania zatok?

Irygacja przyniesie ulgę w przypadku występowania infekcji o podłożu wirusowym i bakteryjnym. Choroby układu oddechowego sprzyjają powstawaniu zalegającej w ujściach zatok wydzieliny. Płukanie nosa i zatok sprawdzi się również w przypadku alergicznego nieżytu nosa oraz pomocniczo w przypadku przewlekłych stanów zapalnych, które mogą pojawiać się wskutek nieprawidłowej budowy anatomicznej. Pomocniczo warto sięgnąć jednocześnie po leki na katar dostępne bez recepty.

Jak prawidłowo przeprowadzić irygację zatok w domu?

Metody irygacji można podzielić ze względu na stosowane ciśnienie oraz objętość wtłaczanego płynu. Jeśli planujesz samodzielne przeprowadzanie zabiegu, możesz zdecydować się na skorzystanie z wody morskiej w sprayu lub irygatora. Do metod wykorzystujących niskie ciśnienie zaliczamy zabiegi przeprowadzane z wykorzystaniem dzbanka neti oraz podawanie roztworu przez strzykawki. Wygodnym sposobem jest korzystanie z gotowych zestawów do płukania zatok, składających się z elastycznej butelki oraz odpowiednio sporządzonego roztworu.

Jak oczyścić zatoki przy pomocy roztworu soli fizjologicznej? Irygację należy przeprowadzać nad umywalką lub wanną. Gruszkę wypełnioną roztworem przykładamy do wybranej dziurki, głowę natomiast przechylamy w kierunku przeciwnego ramienia, co pozwoli na usunięcie płynu przez drugi otwór nosowy. Następnie należy zmienić stronę. Pamiętaj o tym, aby wypluć roztwór, który przedostanie się do jamy ustnej. Po zabiegu dokładnie wydmuchaj nos. Jeśli planujesz skorzystać z gotowych zestawów do irygacji, przestrzegaj zaleceń producenta.

Skuteczność płukania zatok – co mówią badania?

Irygacja nosa i zatok stanowi jedną z najchętniej wybieranych metod leczenia. Oczyszczanie zatok przynosi natychmiastową ulgę, umożliwiając szybkie rozrzedzenie i usunięcie wydzieliny. Co więcej, odpowiednio przygotowany roztwór wykazuje działanie antyseptyczne i antybakteryjne, zmniejszając ryzyko dalszego rozwoju infekcji. Gotowe roztwory do płukania zatok wzbogacone są często dodatkowymi składnikami aktywnymi o właściwościach łagodzących i regenerujących.

Czy płukanie zatok jest bezpieczne dla każdego?

Płukanie zatok zarówno w domu, jak i irygacja w gabinecie lekarskim jest w pełni bezpieczna i bezbolesna. Warto jednak pamiętać o tym, że nieprawidłowo przeprowadzone oczyszczanie zatok przy pomocy dużych objętości płynu może prowadzić do zapalenia ucha środkowego. Irygacje można przeprowadzać nawet kilka razy na dobę. Zabieg sprawdzi się przy tym w codziennym życiu, pozwalając na zachowanie higieny nosa.

Gdy domowe zabiegi nie wystarczają, czyli kiedy udać się na oczyszczanie zatok u lekarza?

Oczyszczanie zatok można przeprowadzić także w gabinecie lekarskim. Na wizytę u laryngologa warto zdecydować się w przypadku problemów z samodzielną irygacją oraz w czasie szczególnego nasilenia objawów. Jak oczyścić zatoki z flegmy? Najlepszym rozwiązaniem może okazać się stosowane przez lekarzy płukanie zatok metodą Proetza. W czasie zabiegu pacjent leży na wznak, z lekko przechyloną na bok głową. Lekarz wprowadza roztwór chlorku soli przez jedną dziurkę przy pomocy dyszy. Płyn jest jednocześnie odsysany przez drugą dziurkę. Zabieg jest bezbolesny, jednak może towarzyszyć mu uczucie rozpierania wnętrza czaszki.

Jeśli domowe sposoby nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, warto sięgnąć po wielkoskładnikowe leki na zatoki, które pomogą w udrożnieniu przewodów nosowych oraz zmniejszą inne objawy, w tym ból głowy i uczucie rozpierania twarzy.

Źródła:

  • Eliza Brożek-Mądry, Zuzanna Steć, Zofia Burska, Wojciech Wadowski, Antoni Krzeski, Jak płukać jamy nosa?, Pol Otorhino Rev, Vol. 11, Nr 2/2022, DOI: 10.5604/01.3001.0015.8972.
  • Jerzy Manasterski, Magdalena Czajczyńska, Leczenie przewlekłego zapalenia zatok przynosowych, Hygeia Public Health, vol. 56, nr 1/2021.
  • Piotr Brzózka, Płukanie zatok - jak i czym płukać zatoki w domu?, https://www.medme.pl/artykuly/plukanie-zatok-jak-i-czym-plukac-zatoki-w-domu,69597.html (dostęp 09.07.2024).
  • Katarzyna Stańska, Anna Tuszyńska, Martyna Waniewska-Łęczycka, Antoni Krzeski, Skuteczność płukania jam nosa w terapii zapaleń zatok przynosowych, https://magazynorl.pl/wp-content/uploads/2021/06/2016_wydspec_grudzien.pdf (dostęp 09.07.2024).
  • Piotr Wardas, Jarosław Markowski, Agnieszka Piotrowska-Seweryn, Przegląd aktualnych wytycznych w zakresie diagnostyki i leczenia zapaleń zatok przynosowych z praktycznym komentarzem, Forum Medycyny Rodzinnej, vol. 8, nr 4/2014.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Zdrowy tryb życia Czosnek niedźwiedzi – stosowanie, właściwości, uprawa. Co musisz wiedzieć o czosnku niedźwiedzim?
Każdy z nas wie, jak cenne właściwości lecznicze posiada czosnek pospolity. Nie wszyscy jednak wiedzą, że pod względem zawartości pewnych substancji przewyższa go czosnek niedźwiedzi. Jeszcze do niedawna traktowany był jako ciekawostka prz...
Informacje dla pacjenta Monocyty – o czym świadczą podwyższone monocyty?
Monocyty to komórki, które wchodzą w skład białych krwinek (leukocytów). Krążą one we krwi i w razie potrzeby wydostają się z naczyń krwionośnych do tkanek otaczających dane naczynie. W trakcie tego procesu przeistaczają się w makrofa...
Odporność, wzmocnienie organizmu Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w...
Informacje dla pacjenta Rzeżucha – wartości odżywcze i właściwości lecznicze. Jak uprawiać rzeżuchę w domu?
Rzeżucha wielu osobom kojarzy się wyłącznie ze świętami wielkanocnymi. Okazuje się jednak, że ta niepozorna roślina jest bogatym źródłem witamin i minerałów, dlatego warto włączać ją do diety przez cały rok.Rzeżucha – czym jest?...
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Informacje dla pacjenta Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzen...
Sport i fitness Kreatyna – działanie, rodzaje, właściwości i efekty suplementu dla sportowców
Kreatyna to związek azotowy, który znajduje się przede wszystkim w mięśniach człowieka. Co ciekawe, nazwa pochodzi od greckiego słowa "keras", które oznacza mięso. To właśnie ono jest najważniejszym źródłem kreatyny w naszej diecie...
Choroby skóry Glistnik jaskółcze ziele – skuteczna broń nie tylko na kurzajki. Na co pomaga i jak stosować?
Natura już od początku istnienia człowieka obdarzała go niesamowitym bogactwem ziół, które są w stanie leczyć wiele schorzeń i problemów zdrowotnych. Tak jest w przypadku glistnika - rośliny powszechnie występującej w wielu miejscach i ...

Choroby skóry Różyczka (choroba) – jakie są przyczyny, objawy i leczenie?
Chociaż różyczka należy do stosunkowo niegroźnych i łagodnych chorób wieku dziecięcego, nie znaczy to, że można ją lekceważyć. Zdarza się bowiem, że potrafi spowodować poważne p...
Choroby skóry Toczeń rumieniowaty układowy – jakie są przyczyny, objawy, leczenie?
Toczeń rumieniowaty układowy jest chorobą dość ciężką w diagnostyce. To przypadłość reumatyczna, gdzie w niektórych przypadkach pierwsze objawy dość mocno przypominają infekcję ba...
Sport i fitness Modzele, nagniotki, odciski – czym są i jak je usunąć? Sprawdzone plastry na odciski
Odciski, nagniotki i modzele potrafią mocno uprzykrzyć życie. Powodują ból, utrudniają chodzenie, wyglądają nieestetycznie. Często powstają w najmniej odpowiednim momencie, przed ważną...
Choroby męskie Zapalenie napletka i żołędzi prącia – objawy, przyczyny i skuteczne leczenie
Zapalenie napletka i żołędzi prącia to dość częsta dolegliwość u mężczyzn, która może powodować dyskomfort, ból, a czasem także niepokój. Objawy takie jak zaczerwienienie...
Serce i układ krążenia Drętwienie lewej ręki – przyczyny, choroby, leczenie
Drętwienie lewej ręki, czy też jej cierpnięcie lub mrowienie to dolegliwość, którą warto rozgraniczyć od bólu ręki. Podczas gdy drętwienie jest po prostu nieprzyjemne i...
Serce i układ krążenia Jakie są domowe sposoby na opuchnięte kostki u nóg?
Niemal każdemu dorosłemu przynajmniej raz w życiu dolegały opuchnięte kostki u nóg. Przyczyn tego stanu rzeczy może być wiele: od upału, poprzez choroby układu krążenia, na chorobach endokrynologicznych kończąc. Co s...
Informacje dla pacjenta Mniszek lekarski – właściwości, zastosowanie oraz działanie
Mniszek lekarski, potocznie nazywany mleczem lub dmuchawcem, rosnący powszechnie na trawnikach i łąkach, traktowany jest przez wielu ludzi, jako pospolity i uciążliwy do wytępienia chwast. To bylina, która łatwo wysiewa się z nasion ...
Układ oddechowy Gazometria krwi – co to za badanie i kiedy się je wykonuje?
Gazometria krwi to specjalistyczne badanie laboratoryjne, które pozwala ocenić, jak organizm radzi sobie z wymianą gazową, czyli dostarczaniem tlenu do tkanek i usuwaniem dwutle...
Choroby nowotworowe Guzek pod pachą – czy zawsze oznacza coś groźnego?
Pojawienie się guzka pod pachą budzi niepokój, zwłaszcza gdy towarzyszy mu ból, obrzęk lub zmiany skórne. Choć pierwszym skojarzeniem może być poważna choroba, najczęście...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem