Perfuzja krwi (PI%) – czym jest oraz jakie są jej normy? Co należy wiedzieć o indeksie perfuzji odczytanym z pulsoksymetru?

Perfuzja to termin służący do określania przepływu krwi w organizmie. Dotyczy zarówno poszczególnych organów, jak i całego ciała. Współczynnik ją określający ma niebagatelne znaczenie dla ludzkiego zdrowia. Dlatego też nie należy dopuszczać do sytuacji, w których spada on poniżej dopuszczalnej normy. Chcesz dowiedzieć się o jakiej normie mowa? A może chcesz wiedzieć, w jaki sposób można ją zbadać? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w poniższym artykule. Przeczytaj i dowiedz się, do jakich komplikacji zdrowotnych może prowadzić niska perfuzja.

Zobacz, jakie parametry krwi mierzy pulsoksymetr w artykule: Jak działa pulsoksymetr i do czego służy?

Czym tak właściwie jest perfuzja krwi?

Perfuzja to współczynnik, który informuje nas o tym, czy krew przepływa w naszym organizmie w sposób prawidłowy. Ma to ogromne znaczenie dla funkcjonowania naszego organizmu. W sytuacjach, w których jej wskaźnik (pi %) spada poniżej dopuszczalnej normy — może doprowadzić to do zaburzeń w funkcjonowaniu poszczególnych narządów. Efekty takiego zaniedbania mogą być podobne do tych, które wywołuje koronawirus. Zaniedbanie perfuzji krwi może wywołać wiele przykrych komplikacji zdrowotnych. Tak jak i koronawirus może bowiem doprowadzić do zachwiana procesów związanych działaniem układu oddechowego, a w efekcie nawet i do śmierci.

W jaki sposób można zbadać perfuzję krwi?

Monitorowanie wskaźnika perfuzji jest równie ważne, jak i badania kontrolne, które należy wykonać po przebytym koronawirusie. Tylko  jaki sposób można upewnić się, że wskaźnik perfuzji pi jest w normie?

Wskaźnik indeksu perfuzji normy

Wartość perfuzji krwi w poszczególnych narządach określana jest jako pi %, czyli procent pojemności minutowej. Wskaźnik ten zależy m.in. od:

• Poziomu zapotrzebowania danego narządu na składniki odżywcze oraz tlen;
• Naczyń krwionośnych i tego, w jakim stanie się one znajdują;
• Właściwości reologicznych krwi;
• Pojemności minutowej danego organu;
• Ciśnienia tętniczego.

Perfuzja obwodowa — jak zbadać?

Najczęściej do zbadania wskaźnika perfuzji używa się pulsykometru. Jest to specjalny aparat, który w celu dokonania pomiaru zakłada się na palec. Zaletą działania tego urządzenia jest jego nieinwazyjność oraz łatwość w użyciu. Aparat do pomiarów wystarczy zamontować w miejscu, które prezentuje wysoki indeks perfuzji (np. palec), a następnie odczytać wynik, jaki jest pokazywany na jego wyświetlaczu.

Pulsoksymetr — co oznacza pi?

Pulsoksymetr wyświetla wynik pomiarów w postaci liczb, które odnoszą się do częstotliwości pracy serca (ilość jego uderzeń na minutę) i funkcji oddechowych, które są wyrażane w % saturacji — stopnia wysycenia krwi tlenem. W efekcie badania pulsoksymetrem otrzymuje się krzywą dynamiczną pulsu i wskaźnika jego siły, które są wyświetlane na ekranie urządzenia. Wynik badania jest niezwykle przydatny do określenia wstępnej diagnozy prawidłowej pracy serca.

Scyntygrafia – przebieg badania

Perfuzję można również zbadać za pomocą badania nazywanego scyntygrafią. Jest to rodzaj badania izotopowego, co w praktyce oznacza, że do jego przeprowadzenia niezbędne jest użycie niewielkich ilości izotopów promieniotwórczych. Wyniki pomiarów odczytuje się za pomocą urządzenia takiego jak tomograf komputerowy SPECT.

Jakie są normy perfuzji krwi?

Na prawidłową wartość pulsu wpływa wiele czynników. Są to m.in. wiek pacjenta, stopień jego zaangażowania w aktywność sportową, historia przebytych chorób, czy nawet obecność wad serca. Parametr ten wynosi u aktywnych fizycznie dorosłych ok. 50 uderzeń na minutę. Tymczasem u noworodków może być to nawet ponad 120 uderzeń na minutę.

Perfuzja – norma

Współczynnik %SpO2, który został przyjęty za dopuszczalną normę, wynosi pomiędzy 95 a 99%. Osobom, których wyniki badań znajdują się poniżej tej normy, zaleca się niezwłocznie udać się do lekarza.

Kto szczególnie powinien badać perfuzję krwi?

Pomiar perfuzji szczególnie zalecany jest osobom, które:

• Zmagają się lub mają podejrzenie występowania choroby wieńcowej;
• Mają za sobą odbyty zawał mięśnia sercowego;
• Mają przed sobą zabieg wszczepienia by-passów lub inne, skomplikowane zabiegi kardiochirurgiczne;
• Zmagają się z niewydolnością płuc;
• Mają zaplanowane zabiegi lub operację płuc;
• Cierpią na podejrzenie występowania chorób mózgowia;
• Zostały dotknięte uszkodzeniem mózgu lub wymaga się u nich stwierdzenia śmierci mózgowia;
• Zmagają się z epilepsją;
• Otrzymały takie zalecenie od swojego lekarza.

Jakie mogą być skutki nieprawidłowej perfuzji krwi?

Zaburzenia w perfuzji krwi mogą stać się przyczyną nieprawidłowego funkcjonowania narządów oraz tkanek. Prowadzą one m.in. do hipoksji, czyli stanu, w którym ilości tlenu w tkankach i poszczególnych organach jest niższa niż ich zapotrzebowanie. Kolejnym ze skutków zaniedbania może spowodować również zatrzymanie w obrębie tkanki produktów metabolizmu. W efekcie tych zaburzeń może dojść nawet do trwałego upośledzenia komórek oraz powstania zawału niedokrwiennego, czyli martwicy. Niedotlenienie może objąć swoim obszarem mózg oraz wywołać m.in. silne zaburzenia pracy serca oraz problemy z oddychaniem, które staną się przyczyną śmierci.

Jakie są inne rodzaje perfuzji?

Wyróżnia się kilka rodzajów perfuzji. Są to:

• Perfuzja obwodowa — prowadzi do powstawania schorzeń związanych z ogólną niewydolnością narządów. Dzięki regularnym badaniom można jej jednak zapobiec;
• Perfuzja mięśnia sercowego — może skutkować zachwianiem odpowiedniego wyrzutu krwi oraz zwiększeniem ryzyka występowania zawałów. Dłuższe zaniedbanie może stać się przyczyną powstawania martwicy oraz chorób naczyń wieńcowych;
• Perfuzja wątroby — może prowadzić do powstawania poważnych niewydolności w funkcjonowaniu wątroby, a m.in. zakrzepicy żył wątrobowych, żółtaczki, zaburzeń neurologicznych, czy wodobrzusza;
• Perfuzja nerek — jej zaburzenia mogą prowadzić do powstania nieodpowiedniej ilości moczu, problemów z autoregulacją nerek, bólami pęcherza bądź gromadzeniem się w jego obrębie szkodliwych substancji, które powinny zostać wydalone z organizmu;
• Perfuzja płuc — jej zaniedbanie może wpłynąć na niedotlenienie krwi w organizmie. Często jest ona wynikiem nieprawidłowej perfuzji obwodowej lub przewlekłych chorób układu oddechowego, które prowadzą do wyłączenia z procesu oddychania części miąższu płucnego. W jej efekcie dochodzi do powstawania duszności oraz innych objaw niewydolności oddechowej;
• Perfuzja tarczycy — jej zaniedbanie może prowadzić do zachwiania gospodarką hormonalną całego organizmu, w tym m.in. produkcji hormonu nazywanego tyroksyną. Hormon ten odpowiedzialny jest w naszym organizmie za utrzymanie metabolizmu na prawidłowym poziomie. To jedyny przypadek perfuzji w ludzkim ciele, w którym mamy do czynienia ze zwiększonym przepływem krwi. Jej pojawianie się może być zapowiedzią powstawania bardzo groźnych dla zdrowia chorób, w tym nowotworowych.

Niezależnie od rodzaju perfuzji należy pamiętać o tym, ze wszystkie z nich wymagają natychmiastowej interwencji lekarza. W przeciwnym wypadku mogą prowadzić nawet do śmierci pacjenta, u którego zostały wykryte.