Olej kokosowy: najważniejsze informacje – olej kokosowy rafinowany czy nierafinowany?

Olej kokosowy wytwarzany jest z miąższu orzecha palmy kokosowej. W temperaturze pokojowej ma postać białej, twardej masy. Po podgrzaniu zmienia barwę na jasnożółtą, uwalniając charakterystyczny, kokosowy zapach. Ze względu na swoje cenne właściwości znalazł zastosowanie nie tylko w zdrowej diecie, ale również w kosmetyce.

Czy olej kokosowy jest zdrowy?

Na temat właściwości zdrowotnych oleju kokosowego można znaleźć wiele różnych opinii. Niektórzy, jak np. Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (AHA) uważają, że olej kokosowy spożywany w większych ilościach wpływa niekorzystnie na układ sercowo-naczyniowy, a to z powodu wysokiej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych. Inni, jak np. eksperci biorący udział w kampanii „Poznaj się na tłuszczach” tłumaczą, że kwasy te są średniołańcuchowe, zatem nie stwarzają takiego zagrożenia, jak np. smalec, który zawiera kwasy długołańcuchowe. Jedno jest pewne: każdy tłuszcz spożywany w większych ilościach dostarcza bardzo dużo kalorii i może wpływać negatywnie na organizm człowieka.

Olej kokosowy rafinowany czy nierafinowany?

Olek kokosowy można kupić w dwóch postaciach rafinowanej i nierafinowanej. Olej kokosowy nierafinowany jest tłoczony na zimno, dzięki czemu zachowuje wszystkie składniki bioaktywne, które znajdują się w miąższu kokosa (przede wszystkim witaminy i przeciwutleniacze). Posiada silny zapach orzecha kokosowego i nadaje potrawom specyficzny posmak, co nie zawsze pasuje do dań mięsnych. Jednak doskonale sprawdza się, jako zamiennik masła do smarowania chleba, wypieków oraz potraw podawanych na słodko. Z uwagi na zawartość wielu cennych składników odżywczych można go także stosować do pielęgnacji i odżywiania skóry, włosów, a także paznokci. Wchodzi w skład wielu maseczek i odżywek. Olej kokosowy rafinowany wytwarzany jest w wysokiej temperaturze, przez co jest mniej cenny niż ten tłoczony na zimno. Posiada za to inne zalety. Przede wszystkim jest dużo tańszy (nawet o połowę), ma znacznie dłuższy termin przydatności do spożycia oraz nie posiada żadnego smaku, ani zapachu. Dzięki temu z powodzeniem używa się go do smażenia mięsa i ryb, które stają się dzięki temu bardziej aromatyczne i soczyste.

Jakie są właściwości oleju kokosowego?

Olej kokosowy, pomimo wysokiej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych (92%) i znikomej ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych (8%), posiada wiele cennych właściwości leczniczych. W jego skład wchodzą między innymi: witaminy (C, E, B2, B6, B12, kwas foliowy), minerały (potas, żelazo, fosfor, wapń, magnez, jod), kwas kaprylowy, kwas laurynowy (taki sam, jak w mleku matki) oraz unikalne połączenia kwasów tłuszczowych, dzięki czemu usprawnia pracę mózgu – dlatego wykorzystuje się go w leczeniu schorzeń neurologicznych, takich, jak na przykład: choroba Parkinsona, padaczka, epilepsja i choroba Alzheimera. Ponadto zmniejsza stężenie cholesterolu oraz reguluje poziom cukru we krwi. Zawartość kwasu laurynowego, który działa antybakteryjnie, przeciwwirusowo i przeciwgrzybiczo sprawia, że olej kokosowy pomaga zwalczać wszelkie infekcje. Warto również wspomnieć o pozytywnym wpływie na kondycję skóry, włosów i paznokci, jaki wywiera olej kokosowy. Właściwości te zostały wykorzystane w przemyśle kosmetycznym do produkcji preparatów o działaniu nawilżającym i odżywczym (kremów, balsamów, maseczek, odżywek), a nawet preparatów zwalczających trądzik czy grzybice stóp.

Czy warto stosować olej kokosowy do smażenia?

Do smażenia i pieczenia potraw nie należy używać tłuszczów o niskim punkcie dymienia, ponieważ powstaje wówczas czarny, gryzący dym oraz uwalniają się szkodliwe dla zdrowia substancje. Najlepszym olejem do smażenia jest olej ryżowy oraz olej kokosowy. Zastosowanie oleju rafinowanego jest bardziej powszechne, ponieważ nie wpływa na smak i aromat potraw. Niektórzy uważają, że olej kokosowy do smażenia jest najlepszy, ponieważ posiada bardzo wysoki punkt dymienia (ok. 200 stopni Celsjusza). Może być z powodzeniem stosowany do sporządzania dań orientalnych w woku. Natomiast olej nierafinowany jest idealny do smażenia naleśników, placków, omletów i innych dań podawanych na słodko. Smażenie w bardzo wysokich temperaturach na oleju kokosowym jest nieszkodliwe dla zdrowia i nie powoduje wydzielania się toksycznych substancji.

Olej kokosowy a odchudzanie

Olej kokosowy tłoczony na zimno nie powoduje odkładania się tkanki tłuszczowej, wprost przeciwnie – wspomaga odchudzanie. Dzieje się tak, ponieważ proces trawienia i wchłaniania średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych przebiega inaczej. Kwasy te są wchłaniane bezpośrednio przez żyłę wrotną do wątroby, a zawarte w nich trójglicerydy średniołańcuchowe (nasycone kwasy tłuszczowe) szybko przekształcają się w energię i ulegają całkowitemu spaleniu przez organizm. Olej ten stosowany jako zamiennik innych tłuszczów, doskonale sprawdza się w wielu dietach odchudzających. Poza tym pozwala zmniejszać porcje spożywanych posiłków, ponieważ stwarza poczucie sytości i zmniejsza apetyt. Stwierdzono, że jest szczególnie efektywny w zwalczaniu otyłości brzusznej.

Olej kokosowy a układ krążenia

Okazuje się, że olej kokosowy wpływa korzystnie również na układ krążenia. Ponieważ obniża ciśnienie tętnicze, zmniejsza poziom cholesterolu całkowitego i zwiększa udział frakcji HDL oraz obniża poziom cukru we krwi, a ponadto zapobiega odkładaniu się złogów w żyłach, dzięki czemu zmniejsza ryzyko wystąpienia zawału serca, miażdżycy, udaru mózgu oraz cukrzycy.

Zastosowanie oleju kokosowego w kosmetyce

W kosmetyce wykorzystuje się właściwości bakteriobójcze, nawilżające oraz odżywcze oleju kokosowego. Stwierdzono, że poprawia on kondycję skóry, nawilża, wzmacnia jej warstwę hydrolipidową i chroni ją przed niekorzystnym działaniem promieni słonecznych. Stosując kremy zawierające olej kokosowy na twarz, można szybko zaobserwować zbawienny wpływ oleju kokosowego na skórę suchą. Natomiast olej kokosowy na włosy działa wzmacniająco i regenerująco. Odżywkę można łatwo przygotować domowym sposobem, natomiast w aptekach i drogeriach dostępne są gotowe preparaty zawierające olej kokosowy do włosów osłabionych farbowaniem czy trwałą ondulacją – w krótkim czasie staną się one lśniące i sprężyste. Przy produkcji past do zębów wykorzystuje się z kolei właściwości bakteriobójcze i wybielające oleju kokosowego.

Olej kokosowy podczas ciąży i dla dzieci oraz niemowląt

Olej kokosowy tłoczony na zimno jest szczególnie polecany kobietom w ciąży. Dzięki włączeniu go do diety można łatwo zwiększyć odporność organizmu, która jest w tym okresie bardzo ważna. Ponadto stwierdzono, że łagodzi nieprzyjemne dolegliwości w postaci mdłości czy zgagi. Stosowany zewnętrznie zapobiega powstawaniu rozstępów i zmniejsza te już istniejące. Może także z powodzeniem zastąpić oliwkę do pielęgnacji skóry u dzieci, a nawet niemowląt. Jest środkiem naturalnym i całkowicie bezpiecznym, nie wywołuje uczuleń i szybko się wchłania. Łagodzi podrażnienia, odparzenia i pieluszkowe zapalenie skóry.

Ile kosztuje dobry olej kokosowy?

Dawniej, kiedy olej kokosowy nie cieszył się taką popularnością, występował jedynie w sklepach ze zdrową żywnością, gdzie kosztował fortunę. Od kilku lat niemal wszędzie można zakupić olej kokosowy. Cena jest bardzo przystępna i zależy od jego rodzaju. Za półlitrowy słoik oleju rafinowanego trzeba zapłacić niewiele ponad 10 zł, natomiast tłoczonego na zimno – od 25 do nawet 50 złotych.

Olej kokosowy stanowi bardzo zdrową alternatywę dla tłuszczów roślinnych i zwierzęcych z uwagi na swoje właściwości zdrowotne. Warto włączyć go do menu, jako uzupełnienie diety.

Zobacz także inny artykuł: Jak być atrakcyjnym, gdy lato się kończy. Naturalne sposoby utrwalania opalenizny