Choroba zwyrodnieniowa stawów zaliczana jest do najczęściej występujących chorób przewlekłych. Stanowi jedną z przyczyn niepełnosprawności osób starszych, odpowiadając za występowanie uciążliwych objawów. W artykule odpowiemy na pytanie, jak zadbać o stawy oraz na czym polega odbudowa chrząstki stawowej.

Kluczowe wnioski z artykułu:

• artroza, czyli zwyrodnienie stawów, stanowi podstawową przyczynę bólu stawów;
• choroba rozwija się wskutek uszkodzenia chrząstki stawowej i otaczających ją struktur;
• leczenie składa się z terapii farmakologicznej oraz postępowania niefarmakologicznego, obejmującego m.in. zmianę stylu życia oraz odciążanie stawów;
• profilaktyka obejmuje przyjmowanie suplementów diety z kolagenem, MSM oraz glukozaminy i chondroityny.

Znaczenie zdrowych stawów dla sprawności i jakości życia

W większości przypadków chrząstka stawowa jest chrząstką szklistą. Pozostaje gładka i świecąca, przylegając bezpośrednio do kości oraz zwapniałej warstwy chrząstki. Wyróżnia się wysokim stopniem sprężystości, reagując na obciążenia przenoszone w czasie poruszania się. Charakteryzuje się przy tym wysoką odpornością na tarcie. Z wiekiem jednak struktury tracą swoją elastyczność, stają się żółte i coraz cieńsze. Zdrowie stawów warunkuje wysoki komfort poruszania się oraz zachowanie sprawności na kolejnych etapach życia. Obecnie uważa się, że pełna odbudowa chrząstki stawowej nie jest możliwa, ponieważ brakuje chrzęstnej, od której mogłaby rozpocząć się regeneracja. Dlatego właśnie tak ważna jest odpowiednia profilaktyka i odbudowa mazi stawowej.

Czynniki prowadzące do degeneracji chrząstki i zmniejszenia produkcji mazi stawowej

Co niszczy chrząstkę stawową? Wśród najważniejszych czynników ryzyka należy wymienić:

• otyłość,
• osłabienie mięśni otaczających staw,
• zaburzenia budowy stawu,
• wiek,
• czynniki genetyczne.

Ogromne znaczenie ma także codzienny styl życia. Na zwyrodnienia i inne dysfunkcje stawów narażeni są sportowcy oraz osoby pracujące fizycznie. Ryzyko artrozy zwiększa częste przebywanie w pozycji klęczącej oraz dźwiganie. Ważnym czynnikiem jest również brak aktywności fizycznej, prowadzący do osłabienia mięśni otaczających stawy. To właśnie one stabilizują tkankę i zapewniają płynność ruchu.

Jak zwiększyć produkcję mazi stawowej?

Produkcja mazi stawowej związana jest bezpośrednio z równowagą zachodzącą między procesami degeneracji i regeneracji tkanki. W pierwszej kolejności uszkodzeniu ulega chrząstka stawowa. Ciągle powtarzające się mikrourazy oraz brak wystarczającej regeneracji mogą prowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia struktur. W patogenezie choroby zwyrodnieniowej udział biorą czynniki mechaniczne, metaboliczne, hormonalne oraz zapalne. W konsekwencji rozwijają się zmiany morfologiczne i biochemiczne, prowadzące do zwyrodnienia struktury stawu. W artrozie stosuje się leki i suplementy diety, które mogą pomóc w odbudowie uszkodzonych stawów.

Jak odbudować chrząstkę stawową? Kluczowe składniki odżywcze i suplementy

W terapii stosuje się zarówno leki przeciwbólowe, jak i suplementy na maź stawową, które zwiększają elastyczność i sprężystość tkanek, przywracając ich prawidłowe funkcjonowanie. Warto pamiętać jednak o tym, produkty na stawy należy przyjmować regularnie przez dłuższy czas. Efekty nie są bowiem widoczne od razu. Do najczęściej stosowanych substancji zaliczamy: kolagen, MSM, glukozaminę oraz kwas hialuronowy. Przydatne może okazać się również suplementowanie witaminy C, która wspomaga naturalną syntezę kolagenu. Wykazuje jednocześnie działanie przeciwzapalne. Niekiedy zaleca się stosowanie kwasów omega-3 na stawy.

Kolagen – jego rola w budowie i odbudowie chrząstki

Jednym z najważniejszych składników aktywnych jest kolagen na stawy. Związek występuje w naszym organizmie w ponad 12 różnych formach. Chcesz zadbać o zdrowie stawów? Postaw na kolagen typu 2., który odpowiada za zachowanie wytrzymałości i odporności chrząstki stawowej. Najczęściej stosowany jest w przypadku występowania dolegliwości bólowych oraz stanów zapalnych w obrębie układu ruchu. Suplementacja kolagenu stanowi istotny element profilaktyki choroby zwyrodnieniowej. Produkt dostępny jest w aptekach w formie gotowego roztworu do picia, proszku oraz tabletek i kapsułek.

Glukozamina i chondroityna – ich właściwości ochronne i odbudowujące dla chrząstki

W leczeniu chorób stawów przydatna może okazać się także chondroityna i glukozamina. Chrząstka narażona jest na ciągłe tarcie oraz mikrourazy. Chondroityna odgrywa ważną rolę w procesie syntezy proteoglikanów, odpowiadających za regenerację struktur. Związek stanowi jeden z najważniejszych elementów budulcowych chrząstki stawowej, warunkując jej sprężystość i elastyczność.

Glukozamina natomiast występuje naturalnie w chrząstce i mazi stawowej. Składnik spowalnia procesy starzenia się organizmu, zmniejszając przy tym aktywność enzymów, które degradują tkanki. Zaliczana jest do skutecznych związków przeciwzapalnych, przez co znajduje zastosowanie w leczeniu choroby zwyrodnieniowej.

MSM (metylosulfonylometan) jako wsparcie w redukcji stanu zapalnego i odbudowie tkanki chrzęstnej

Profilaktyka zwyrodnienia stawów może obejmować przyjmowanie produktów z MSM. Organiczny związek siarki wzmacnia tkankę łączną, wspomagając regenerację układu ruchu. Wykazuje korzystne działanie na kości, mięśnie oraz stawy. Może być stosowany pomocniczo w leczeniu uszkodzonej skóry. Co więcej, pozytywnie wpływa na włosy i paznokcie. Preparat najczęściej dostępny jest w formie proszku, który można dodawać do jedzenia oraz rozpuszczać w wodzie.

Dieta wspomagająca zdrowie stawów

Jednym z najistotniejszych czynników ryzyka choroby zwyrodnieniowej jest otyłość i nadwaga. Nadmierne obciążanie struktur może sprzyjać degeneracji stawów, zwłaszcza kolanowych. W przypadku wystąpienia niepokojących objawów konieczne może okazać się wdrożenie diety redukcyjnej. Jaki jest związek pomiędzy antyoksydantami a zdrowiem chrząstki? Warto zadbać o wysoką podaż witaminy C, która stymuluje produkcję kolagenu oraz zmniejsza stany zapalne organizmu.

Dieta na zdrowe stawy zakłada także ograniczenie spożywania tłuszczów zwierzęcych oraz zwiększenie podaży ryb i owoców morza, które stanowią ważne źródło wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3. Najlepiej sięgać po nie przynajmniej dwa razy w tygodniu. Czy nawodnienie ma wpływ na stawy? Pacjenci powinni spożywać przynajmniej 2 litry płynów dziennie.

Ćwiczenia i ruch – ich wpływ na regenerację i elastyczność chrząstki

Ważną rolę w terapii i profilaktyce odgrywają również ćwiczenia na stawy. Konieczne jest głównie wzmacnianie mięśni. To właśnie one odciążają tkankę łączną i zapewniają odpowiednią płynność ruchu. W przypadku pracy siedzącej należy pamiętać o regularnych przerwach na krótki spacer. W tym miejscu warto przypomnieć o tym, że zbyt intensywne treningi mogą powodować nadmierne przeciążenie stawów, sprzyjając tym samym ich dalszej degeneracji.

Leczenie i zabiegi wspomagające regenerację chrząstki stawowej

Leczenie chrząstki stawowej obejmuje szereg zabiegów o działaniu regeneracyjnym. Możemy wśród nich wymienić m.in. iniekcje z kwasu hialuronowego w stawy, który nadaje płynowi maziowemu optymalną lepkość i sprężystość. Związek nawilża strukturę oraz przywraca naturalną amortyzację. Coraz częściej stosowana jest także terapia PRP, osocze bogatopłytkowe oraz komórki macierzyste, które ułatwiają odbudowę struktur.

Profilaktyka zwyrodnienia stawów – codzienne nawyki wspierające stawy

Postępowanie niefarmakologiczne można wdrożyć w celach profilaktycznych. Podstawę stanowi odpowiednio dobrana aktywność fizyczna, która wzmocni stawy bez ryzyka przeciążenia. Jeśli masz problem z samodzielnym ustaleniem programu ćwiczeń, możesz zgłosić się do doświadczonego fizjoterapeuty. Zadbaj dodatkowo o odciążanie stawu. Pomocne mogą okazać się ortopedyczne wkładki do butów oraz specjalistyczne obuwie.