Nietrzymanie moczu zalicza się do grona najczęstszych przewlekłych kobiecych przypadłości, choć problem nie omija również mężczyzn. Mimo że istnieją skuteczne sposoby na łagodzenie związanych z tym objawów, nie wszyscy pacjenci decydują się na wizytę u lekarza.
Z tego artykułu dowiesz się:
- jakie są przyczyny nietrzymania moczu,
- jakie są rodzaje nietrzymania moczu i ich objawy,
- jak wygląda inkontynencja u osób starszych,
- ile trwania nietrzymanie moczu po porodzie,
- jak przebiega diagnostyka inkontynencji,
- jak ćwiczyć mięśnie Kegla.
Przeczytaj też: Pampersy dla dorosłych – jakie są rodzaje oraz czym się kierować przy doborze odpowiedniego rozmiaru? Refundacja pieluchomajtek dla dorosłych
Problem z nietrzymaniem moczu – co może być przyczyną?
Nietrzymanie moczu, czyli inkontynencja, to niezamierzone częściowe lub całkowite opróżnienie pęcherza moczowego, do którego dochodzi wbrew naszej woli. Według szacunków z nietrzymaniem moczu boryka się nawet od 2,5 do 5 mln Polaków, przy czym przykre dolegliwości dotykają przede wszystkim kobiet – według WHO inkontynencja występuje u co trzeciej kobiety po 50. roku życia.
Nietrzymanie moczu może być różne przyczyny, niekiedy pojawiające się równolegle. Wśród nich wymienia się:
- infekcje układu moczowo-płciowego, takie jak zapalenie pęcherza moczowego,
- zmiany hormonalne, zwłaszcza związane z obniżeniem poziomu estrogenów,
- przebyte ciąże i porody siłami natury,
- ciężką pracę fizyczną,
- nadwagę lub otyłość,
- predyspozycje genetyczne,
- zaawansowany wiek,
- nadużywanie środków moczopędnych.
Jak rozpoznać nietrzymanie moczu? Rodzaje i najczęstsze objawy
Istnieje kilka rodzajów nietrzymania moczu, którym mogą towarzyszyć nieco inne objawy. Wymieniamy:
- wysiłkowe nietrzymanie moczu – najczęstszy typ inkontynencji, będący wynikiem osłabienia mięśni dna miednicy, które nie są w stanie prawidłowo zaciskać cewki moczowej. W konsekwencji dochodzi do wyciekania moczu z pęcherza w sytuacjach, w których wzrasta w nim ciśnienie, na przykład podczas wysiłku fizycznego, ale również przy kaszlu, kichaniu czy śmiechu;
- naglące nietrzymanie moczu – jest związany z nadmierną aktywnością mięśni pęcherza, które kurczą się nagle, zanim z mózgu dotrze odpowiedni sygnał. Osoba cierpiąca na ten rodzaj inkontynencji odczuwa potrzebę natychmiastowego, a niekiedy też częstego oddawania moczu. Jest ona nagła i intensywna, a mocz wypływa w ciągu kilku sekund;
- nietrzymanie moczu z przepełnienia – w tym przypadku niemożliwe jest całkowite opróżnienie pęcherza, co powoduje zaleganie w nim moczu i prowadzi do jego przepełnienia. Ten typ inkontynencji często występuje przy innych chorobach, takich jak przerost gruczołu krokowego;
- nietrzymanie moczu na tle neurologicznym – ten rodzaj inkontynencji jest następstwem urazów i chorób, w przebiegu których dochodzi do uszkodzenia mózgu, rdzenia kręgowego lub nerwów, w tym choroby Parkinsona, stwardnienia rozsianego czy udaru. Nieprawidłowa komunikacja między mózgiem a mięśniami pęcherza może skutkować nietrzymaniem moczu;
- przemijające nietrzymanie moczu – dotyczy zdrowych osób, całkowicie kontrolujących proces oddawania moczu. Przemijające trudności z utrzymaniem moczu w pęcherzu mogą być efektem zażycia leków moczopędnych, wypiciu napojów bogatych w kofeinę lub zakażenia układu moczowego.
Inkontynencja – nietrzymanie moczu u seniorów
Problem nietrzymania moczu nasila się szczególnie u osób starszych. Inkontynencja u seniorów znacząco obniża jakość ich życia i zwykle prowadzi do zaniechania podejmowania przez nich jakichkolwiek aktywności. Do najczęstszych przyczyn nietrzymania moczu u osób starszych zalicza się:
- zwiotczenie mięśni miednicy, osłabienie cewki moczowej i obniżenie pęcherza,
- starcze osłabienie mechanizmu zwieraczowego, które jest rezultatem zmian hormonalnych,
- infekcje układu moczowego,
- kamicę pęcherza moczowego,
- przebyte porody, operacje ginekologiczne i urologiczne,
- przerost gruczołu prostaty u mężczyzn,
- brak możliwości szybkiego dotarcia do toalety,
- częste zaparcia,
- nadwagę lub otyłość.
Nietrzymanie moczu po porodzie – jak długo trwa?
Nietrzymanie moczu jest dolegliwością, która dotyka wiele młodych mam. Tego typu trudności mogą pojawić się już w okresie ciąży, gdy wzrost progesteronu przyczynia się do rozluźnienia mięśni dna miednicy. Problem nasila się wraz ze wzrostem wagi dziecka oraz samej matki. Nietrzymanie moczu po porodzie jest skutkiem rozluźnienia i zwiotczenia mięśni oraz więzadeł podtrzymujących końcowy odcinek układu rozrodczego, do którego dochodzi pod wpływem skurczów. Nietrzymanie moczu z reguły dotyczy kobiet, które rodziły naturalnie. Przykre dolegliwości powinny minąć po kilku tygodniach – jeśli więc utrzymują się przez kilka miesięcy, należy skonsultować się z lekarzem.
Nietrzymanie moczu u mężczyzn i kobiet – badania i diagnoza
Nietrzymanie moczu nie dotyczy wyłącznie natury fizycznej, ale także psychicznej i społecznej, gdyż obniża jakość życia oraz zaburza kontakty towarzyskie i zawodowe, Problem ten jest dla wielu osób na tyle wstydliwy, że niektórzy zwlekają z wizytą u specjalisty, przez co nie otrzymują odpowiedniego leczenia i wsparcia.
W każdym przypadku powinno się przeprowadzić diagnostykę, która pomoże ustalić przyczynę dolegliwości i wdrożyć właściwe leczenie. Przy podejrzeniu inkontynencji diagnostyka obejmuje:
- dokładny wywiad z pacjentem – lekarz może zalecić prowadzenie dzienniczka, w którym należy zapisywać ilość i rodzaj spożywanych płynów oraz sytuacje i pozycje, w których dochodzi do opróżnienia pęcherza,
- badanie ginekologiczne u kobiet oraz badanie prostaty u mężczyzn,
- badania laboratoryjne – badanie ogólne i posiew moczu,
- dodatkowe testy – test podpaskowy, patyczkowy, kaszlowy, badanie urodynamiczne.
Leczenie nietrzymania moczu obejmuje przede wszystkim zmiany w trybie życia – zmniejszenie masy ciała, ograniczenie kofeiny czy ćwiczenie mięśni dna miednicy. Jeśli nie przynoszą one oczekiwanych rezultatów, lekarz może przepisać pacjentowi leki na nietrzymanie moczu. W niektórych przypadkach pomocne może okazać się też leczenie operacyjne. Przy nasilonej inkontynencji przydatne mogą okazać się pieluchomajtki lub pampersy dla dorosłych.
Ćwiczenia na nietrzymanie moczu – aktywizuj i wzmocnij mięśnie Kegla!
Ćwiczenie mięśni Kegla jest rekomendowane zwłaszcza osobom borykającym się z wysiłkowym nietrzymaniem moczu, choć w innych przypadkach może być dodatkową formą terapii. Jak ćwiczyć mięśnie Kegla? Należy zaciskać mięśnie przez kilka sekund, a następnie je rozluźniać. Początkowo można zacząć nawet od napinania mięśni przez 3-4 sekundy, systematycznie wydłużając ten czas do około 10 sekund. Ćwiczenie mięśni Kegla wymaga regularności i cierpliwości, ponieważ efekty nie pojawią się od razu. Zaleca się, by ćwiczenia mięśni Kegla wykonywać 3 razy dziennie po 5 minut przez 3 miesiące.
Choć nietrzymanie moczu nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, jest wstydliwą przypadłością, która może znacząco obniżać jakość życia. Jednak tylko zwracając się z tym problemem do lekarza, możliwe jest postawienie odpowiedniej diagnozy oraz rozpoczęcie właściwego leczenia.
