Kluczowe wnioski z artykułu:
- Fruktoza jest monosacharydem, czyli cukrem prostym, który nie rozkłada się na mniejsze cząsteczki.
- Fruktoza występuje naturalnie w owocach, miodzie i syropach, a także w niektórych warzywach, ale bardzo często spotkać ją można w produktach przetworzonych w postaci syropu glukozowo-fruktozowego.
- Szerokie zastosowanie fruktozy w przemyśle spożywczym może prowadzić do nadmiernego spożycia tego cukru.
- Właściwości glukozy i fruktozy są inne – fruktoza metabolizowana jest w wątrobie, co niesie ze sobą szereg konsekwencji.
- Nadmiar fruktozy jest jedną z przyczyn prowadzących do stłuszczenia wątroby, rozwoju zespołu metabolicznego, otyłości czy chorób serca.
Fruktoza – czy fruktoza jest sprzymierzeńcem, dostarczającym naturalnej energii, czy cichym wrogiem?
Jeszcze niedawno mówiło się wyłącznie o prozdrowotnych właściwościach owoców, jednak od pewnego czasu narracja się zmieniła. Wszystko z powodu fruktozy – cukru naturalnie występującego w owocach. Czy fruktoza to cukier prosty? Rzeczywiście jest ona monosacharydem, czyli cukrem, którego organizm nie rozkłada na mniejsze cząsteczki. Podobnie jak wszystkie inne węglowodany dostarcza organizmowi energii, odpowiada również za przyjemny słodki smak wielu różnym składników naszej diety. Dlaczego miałaby negatywnie wpływać na organizm? Problemem jest najczęściej jej nadmiar w diecie. Gdzie występuje fruktoza? Jest naturalnym składnikiem owoców, ale także niektórych warzyw, miodu i różnego rodzaju syropów. Jest ona bardzo słodka, dużo słodsza od innego cukru prostego – glukozy, dlatego producenci bardzo chętnie wykorzystują ją w swoich produktach (zwykle w postaci syropu glukozowo-fruktozowego). Problem polega na tym, że o ile glukoza po spożyciu jest szybko wchłaniana przez organizm i transportowana do wszystkich komórek ciała, tak fruktoza metabolizowana jest dopiero w wątrobie, gdzie może być przekształcona w tłuszcz, zmagazynowana w postaci glikogenu lub przekształcona w glukozę, którą wykorzysta organizm. Nadmiar tego związku może zatem negatywnie wpływać na serce i wątrobę, a także powodować otyłość lub cukrzycę.
W jakich produktach znajdziesz fruktozę?
Żeby uniknąć nadmiernego spożycia, warto dokładnie wiedzieć, w czym jest fruktoza. Występuje ona naturalnie w owocach, zwłaszcza bardzo słodkich takich jak jabłka, gruszki, banany czy winogrona, a także w warzywach, np. marchewce, burakach, dyni czy batatach. Znajduje się również w miodzie i syropie klonowym. Oczywiście nie jest prawdą, że wszystko, co zawiera fruktozę, szkodzi człowiekowi. Zarówno słodkie warzywa, jak i owoce są zdrowym elementem zbilansowanej diety, dostarczają między innymi dużej ilości witaminy C, błonnika, minerałów i innych związków bioaktywnych. Niestety fruktoza – cukier prosty o przyjemnym smaku jest bardzo lubiana przez producentów produktów przetworzonych, takich jak różnego typu napoje słodzone, desery, jogurty, sosy czy gotowe dania. W przemyśle spożywczym spotykamy ją głównie w postaci syropu wytwarzanego ze skrobi kukurydzianej. Skrobia rozkładana jest na glukozę, a jej część zostaje przekształcana we fruktozę. Glukoza + fruktoza co powstaje? To oczywiście popularny syrop glukozowo-fruktozowy, który znaleźć można już niemal w każdym gotowym produkcie, zarówno słodkim, jak i wytrawnym. Nawet bardzo zdrowe produkty, takie jak suszona żurawina, mogą być słodzone syropem. Ze względu na łatwość stosowania fruktozy, zastosowanie jej przy produkcji żywności, ale także leków jest coraz szersze.