Zespól jelita drażliwego - IBS: jakie są objawy i jak leczyć?

Odczuwasz ból brzucha, który jest bardzo dokuczliwy i niemal Cię nie opuszcza? Masz problemy z wypróżnianiem? Męczą Cię wzdęcia? Możesz należysz do 20% populacji, dotkniętych zespołem jelita drażliwego. Sprawdź jak objawia się choroba oraz jak skutecznie ją leczyć.

Co to jest zespół jelita drażliwego?

Zespół jelita drażliwego (z ang. IBS - Irritable Bowel Syndrome) jest jedną z najczęściej występujących i jednocześnie najmniej poznanych chorób układu trawiennego. Nadal nie stwierdzono przyczyn, które są w pełni odpowiedzialne za występowanie tego schorzenia. Zespół jelita drażliwego to przewlekła choroba czynnościowa układu pokarmowego, która objawia się zaburzeniami rytmu wypróżnień (biegunki i zaparcia), bólami brzucha oraz nadmiernymi wzdęciami. Zespół jelita drażliwego zamiennie stosowana nazwa to nerwica jelit ze względu na psychosomatyczne podłoże schorzenia.

Jakie są przyczyny zespołu jelita drażliwego?

Trudno dokładnie określić jaka jest jednoznaczna przyczyna występowania schorzenia. Jedną z najczęstszych przyczyn są zaburzenia psychiczne, które diagnozuje się u około 70-90% chorych. 10% zachorowań rozpoznanych jest jako następstwo przebytej infekcji układu pokarmowego. Za występowanie IBS odpowiedzialna jest także niewłaściwa dieta (bogata w tłuszcze i wysokoprzetworzone jedzenie) oraz stosowanie leków, które zaburzają mikroflorę jelit.

Objawy zespołu jelita drażliwego

Zespół jelita drażliwego dwukrotnie częściej dotyka kobiety niż mężczyzn. Szacuje się, że ze schorzeniem zmaga się około 10 do 20% populacji. Najczęściej chorują osoby w wieku 20-40 lat. Zespół jelita drażliwego - objawy, które mogą świadczyć o chorobie: ból brzucha, biegunki, zaparcia, naprzemienne biegunki z zaparciami.

Zespół jelita drażliwego diagnozuje się, jeżeli przez 3 miesiące co najmniej raz w tygodniu wystąpił ból brzucha związany z minimum dwoma z warunków: ból brzucha ma związek z wypróżnianiem, ze zmianą częstości wypróżnień lub ze zmianą konsystencji stolca, a początek objawów zaczął się przed sześcioma miesiącami.

Nadwrażliwość jelita wiązać się może także z innymi, niekoniecznie „brzusznymi” objawami. Mogą pojawić się także: częste oddawanie moczu, przewlekłe zmęczenie, zawroty głowy, zaburzenia ginekologiczne, a także psychiczne jak lęk czy depresja. Jednym z nieswoistych objawów, gdy dokucza Ci jelito drażliwe objawy ból pleców.

Jak diagnozować zespół jelita drażliwego?

Rozpoznałeś u siebie któryś z powyższych objawów? Udaj się do lekarza w celu przeprowadzenia właściwej diagnostyki. Warto mieć na uwadze, że w przewlekłej chorobie jelit dolegliwości bólowe oraz problemy z wypróżnianiem (zaparcia bądź biegunki) mają charakter przewlekły – objawy nie ustępują przez okres trzech miesięcy. Jak diagnozuje się IBS?

Lekarz przeprowadzi dokładny wywiad. Może zlecić USG jamy brzusznej, a także kolonoskopię. Jednym z podstawowych badań, mającym na celu postawienie trafnej diagnozy, jest badanie krwi oraz kału. Oznacza się następujące parametry:

• morfologia krwi;
• pomiar stężenia CRP i TSH w surowicy;
• badanie stężenia kalprotektyny lub laktoferyny w kale;
• badanie mikrobiologiczne kału.
• Badania mają na celu wykluczenie celiakii, nietolerancji laktozy, a także innych nietolerancji pokarmowych i alergii, które mogą dawać podobne objawy.

Jak leczyć zespół jelita drażliwego?

Zespół jelita drażliwego – leczenie polega głównie na minimalizowaniu dokuczliwych objawów. Istotne znaczenie ma stosowanie właściwej diety i dokonanie trwałych zmian w jadłospisie. Odnotowuje się pozytywny wpływ psychoterapii, niektórzy pacjenci dobrze reagują na podanie leków antydepresyjnych. W leczeniu zespołu jelita drażliwego bardzo dużą rolę odgrywa odzyskanie równowagi psychicznej, bowiem wpływa ona na gospodarkę hormonalną, a ta już bezpośrednio na dolegliwości i rytm wypróżnień. Zespół jelita drażliwego – leki, które mogą wspomóc w zwalczaniu niedogodności związanych z nadwrażliwością jelit to m.in.: rifaksymina – antybiotyk o szerokim spektrum działania, a także probiotyki i preparaty regulujące rytm wypróżnień. Czy istnieje uniwersalny lek na jelita? Niestety, nie. Odpowiednio dobrana dieta, włączenie probiotyków i ewentualnie antybiotykoterapii ma za zadanie przywrócić prawidłową florę i perystaltykę jelit.

Jaką dietę stosować przy zespole jelita drażliwego?

Zdiagnozowano u Ciebie zespół jelita drażliwego – co jeść, zastanawiasz się? Przede wszystkim musisz nauczyć się jak Twój organizm reaguje na poszczególne grupy produktów. Jeśli zmagasz się z częstymi biegunkami, unikaj produktów, które pobudzają perystaltykę jelit i mogą powodować wzdęcia. Unikaj otrębów, razowego pieczywa, surowych owoców czy suszonych śliwek. Nie dla Ciebie także kiszona kapusta. Jeśli z kolei, zespół jelita drażliwego, objawia się u Ciebie problemami z wypróżnianiem i częstymi zaparciami, jak najczęściej sięgaj po produkty wymienione powyżej. W Twojej diecie nie powinno zabraknąć produktów bogatych w błonnik.

Jak widzisz nie ma jednej prostej recepty, by uniknąć dolegliwości związanych z nadwrażliwością jelit. Na pewno warto zrezygnować z ostrych przypraw, tłustych dań, gazowanych napojów i alkoholu, które zdecydowanie nie służą florze bakteryjnej jelit. Wybieraj potrawy lekkostrawne – gotowane, duszone bądź grillowane. Jeśli dokucza Ci zespół jelita drażliwego, dieta powinna być lekka, urozmaicona i dopasowana do problemu, z którym przyszło Ci się zmagać. Jadłospis powinien harmonijnie współgrać z potrzebami Twojego organizmu.

Zobacz także:

• Bulgotanie w brzuchu i przelewanie w jelitach – objawy, przyczyny, leczenie
• Nerwica żołądka – przyczyny, objawy, leczenie