Witamina D, D3 – do czego są potrzebne? Problemy z niedoborem i nadmiarem witaminy D

Wyniki najnowszych badań dowodzą, że u prawie 90% Polaków występuje ryzyko związane z niedoborem witaminy D. Dlaczego tak się dzieje? Jakie są objawy niedostatecznej ilości witaminy D w organizmie? W jakiej żywności można znaleźć „witaminę słońca”?

Do czego potrzebna jest witamina D?

Głównym zadaniem witaminy D jest mineralizacja kości. Proces ten determinuje rozwój układu kostnego w organizmie. Pozostałe właściwości są bardzo różnorodne – począwszy od zapobiegania nowotworom, poprzez regulację gospodarki wapniowo-fosforowej (zwiększanie wchłanialności ww. pierwiastków z pożywienia), aż po wspomaganie układu krążenia i pracy mięśnia sercowego oraz regulację stężenia cholesterolu frakcji HLD. Dzięki temu obniża się ryzyko udaru, miażdżycy, zawału serca czy choroby wieńcowej. „Witamina Słońca” w normatywnym stężeniu reguluje ponadto uwalnianie insuliny przez trzustkę, zapobiegając cukrzycy. Pomaga również w utrzymaniu zgrabnej, szczupłej sylwetki.

Witamina D2 a D3

Podstawową różnicą pomiędzy witaminą D2 a D3 jest źródło dostarczania ich do organizmu. Wit. D3 można znaleźć w żywności pochodzenia zwierzęcego, D2 natomiast w roślinach. Witamina D3 występuje ponadto w żółtkach jaj, wątróbce, maśle, tłustych rybach, oleju rybnym. Źródłem witaminy D2 są z kolei uprawiane w promieniach ultrafioletowych grzyby oraz żywność wzbogacona (fortyfikowana). Obie formy witaminy D są częstym składnikiem popularnych dzisiaj suplementów diety. Kolejna z różnic pomiędzy obydwiema witaminami polega na poziomie całościowego podnoszenia ich poziomu w organizmie – ta pochodząca z żywności zwierzęcej jest skuteczniejsza niż witamina D2. Ponadto, witamina D3 jest również bardziej odporna na zmiany temperatury i wilgoć.

Niedoborów witaminy D3 i D2 w żadnym wypadku nie należy lekceważyć. Ich niedostateczna ilość u dorosłych może prowadzić do rozmiękania kości, czyli tzw. osteomolacji. U dzieci natomiast skutkuje zaburzeniami we wzroście kości i ich zniekształceniom – krzywicy. Brak witaminy D przyśpiesza proces starzenia się, zwiększa ryzyko otyłości, chorób układu krążenia, chorób zapalnych, cukrzycy, nowotworów oraz schorzeń autoimmunologicznych. W czasie życia płodowego niedobór witaminy D grozi zaburzeniem rozwoju, tym samym prowadząc do uszkodzenia funkcji mózgowych dziecka, w efekcie zwiększając prawdopodobieństwo wystąpienia autyzmu dziecięcego lub schizofrenii.

Objawy niedoboru witaminy D

Znakiem rozpoznawczym współczesnych czasów jest gwałtowne przyśpieszenie tempa życia w stosunku do poprzednich pokoleń. W ciągu dnia jesteśmy obarczeni wieloma obowiązkami związanymi z rodziną i pracą. Takie tempo codziennego funkcjonowania sprawia, że pozostajemy chroniczne zmęczeni. Czym grozi niedobór witaminy D? Naukowcy dowiedli, że główne przyczyny tego stanu to przewlekły stres (nadmiar kortyzolu oraz adrenaliny), zła dieta (zwiększone spożycie tzw. śmieciowego jedzenia) oraz brak ruchu fizycznego. Co jednak zrobić w przypadku, kiedy odżywiamy się zdrowo, trenujemy, wysypiamy się, dbamy o zdrowie psychiczne, a mimo to odczuwamy chroniczne zmęczenie? Problemem może być właśnie niedobór witaminy D. Innym z objawów braku tego składnika w organizmie jest nadmierna podatność układu odpornościowego na infekcje. Częste przeziębienia, infekcje dróg oddechowych czy grypa mogą być spowodowane niedoborem witaminy D. Również wzmożone wypadanie włosów może mieć dokładnie to samo źródło. Deficyt witaminy D odpowiada ponadto za utrudnioną regenerację ran oraz urazów przez organizm. Kolejnym objawem tego zjawiska są częste bóle mięśni, pleców i kości.

Jakie są objawy nadmiaru witaminy D?

Wiele osób ma świadomość problemów wynikających z niedoboru witaminy D. Niewielu z nas jednak wie, że jej nadmiar również jest niekorzystny dla organizmu. Do głównych objawów zbyt wysokiego poziomu „witaminy słońca” w organizmie należą m.in.: utrata apetytu, częste biegunki, zaparcia, wymioty. Inne symptomy nadmiaru witamy D to osłabienie organizmu, nadmierna drażliwość, ciągły niepokój, dezorientacja, bóle stawów i mięśni, nieregularna praca serca oraz wysokie ciśnienie krwi. Także uczucie ciągłego pragnienia lub częsta potrzeba oddawania moczu mogą być objawami zbyt wysokiego poziomu wit. D.

Witamina D – problemy z nadmiarem

Problem z nadmiarem witaminy D w naturalnych okolicznościach właściwie nie występuje. Dużo częściej pojawia się w przypadku przyjmowania wraz z suplementami przez długi czas zawyżonej dawki tego składnika. Rodzaj leku oraz jego dawkę zawsze warto najpierw skonsultować ze specjalistą. Przyjmowanie zbyt dużej ilości witaminy D oraz bagatelizowanie objawów jej nadmiaru w organizmie mogą prowadzić do tak niebezpiecznych zjawisk, jak uszkodzenie nerek, odwodnienie, problemy z trzustką, nieregularna praca serca, a nawet, w skrajnych przypadkach, zawał.

Witamina D pełni bardzo ważną funkcję w organizmie. Ani jej niedoborów, ani nadmiaru nie należy więc lekceważyć. Mogą być bowiem początkiem wielu niebezpiecznych chorób. Warto zatem regularnie kontrolować jej poziom poprzez badanie krwi, uzupełniając ewentualne braki odpowiednią dietą lub suplementacją.