Witamina C (kwas askorbinowy) – właściwości i źródła. Jakie są skutki niedoboru lub nadmiaru witaminy C?

Witamina C (kwas askorbinowy) – właściwości i źródła. Jakie są skutki niedoboru lub nadmiaru witaminy C? - zdjęcie

Witamina C (kwas askorbinowy) – właściwości i źródła. Jakie są skutki niedoboru lub nadmiaru witaminy C?

Witamina C jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Nie tylko wpływa ona na odporność, ale również uszczelnia naczynia krwionośne i obniża ciśnienie krwi. Przeczytaj, gdzie występuje witamina C i jak objawia się jej niedobór.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • jaką funkcję w organizmie pełni witamina C,
  • w jakim pożywieniu występuje witamina C,
  • jak objawia się niedobór witaminy C,
  • jakie są skutki nadmiaru witaminy C,
  • jakie jest dzienne zapotrzebowanie na witaminę C,
  • czy lepsza jest witamina C lewoskrętna, czy prawoskrętna.

Przeczytaj też: Jarmuż – właściwości zdrowotne i najlepsze przepisy. Czy warto jeść jarmuż?

Witamina C – jaką rolę odgrywa w organizmie?

Witamina C, inaczej kwas askorbinowy, to związek niezbędny do funkcjonowania organizmów żywych. Jej właściwości od dawna są wykorzystywane w medycynie, ale znalazła ona zastosowanie także w kosmetyce. Witamina C skutecznie wspiera odporność, a ponadto jest skutecznym przeciwutleniaczem, zwalcza wolne rodniki i poprawia pracę układu krążenia.

Wśród najważniejszych funkcji, jakie witamina C pełni w organizmie człowieka, wymienia się:

  • regulację procesów pochłaniania drobnoustrojów przez leukocyty,
  • przyspieszenie gojenia ran, hamowanie krwawienia dziąseł,
  • wzmacnianie i uszczelnianie naczyń krwionośnych,
  • spowalnianie procesów starzenia się skóry,
  • obniżanie ciśnienia krwi i cholesterolu,
  • regulację produkcji kolagenu.

Witamina C wspomaga również organizm w schorzeniach sercowo-naczyniowych i chorobie wieńcowej oraz wykazuje właściwości antyoksydacyjne. Dzięki działaniu przeciwutleniającemu kwas askorbinowy zwalcza wolne rodniki przyczyniające się do uszkodzenia DNA, zmniejszając ryzyko rozwoju chorób nowotworowych. Witamina C bierze też udział w biosyntezie kolagenu, czyli białka występującego w kościach, zębach, skórze, chrząstce, rogówce oka i tkance łącznej.

Coraz częściej mówi się także, że kwas askorbinowy może wspomagać walkę z nowotworami. Zdaniem naukowców z Centrum Medycznego Uniwersytetu w Kansas witamina C podawana razem z lekami przeciwnowotworowymi może przyspieszać zabijanie komórek nowotworowych oraz łagodzić skutki uboczne chemioterapii i radioterapii. Badacze podkreślają jednak, że takie efekty można osiągnąć, wyłącznie podając witaminę C dożylnie – dzięki temu działa ona szybko i dociera do miejsc, w których jest najbardziej potrzebna. Kwas askorbinowy przyjmowany doustnie nie dał takich rezultatów.

Witamina C – występowanie. Witamina C w pożywieniu

Największa ilość witaminy C występuje w:

  • dzikiej róży – od 250 do 800 mg w 100 g,
  • czarnej porzeczce – od 150 do 300 mg w 100 g,
  • papryce – od 125 do 200 mg w 100 g,
  • brukselce – od 65 do 145 mg w 100 g,
  • brokułach – od 65 do 100 mg w 100 g.

Z bogactwa witaminy C słyną również acerola oraz jagody camu camu – dane mówiące o zawartości kwasu askorbinowego dotyczą jednak świeżych owoców, które w Polsce są trudno lub w ogóle niedostępne.

Doskonałym źródłem witaminy C są też inne owoce i warzywa. Najwięcej kwasu askorbinowego możemy znaleźć w:

  • jeżynach, pomarańczach, kiwi, ananasach, grejpfrutach, truskawkach, malinach, jabłkach, cytrynach;
  • cebuli, szpinaku, kapuście, jarmużu, kalafiorze, zielonym groszku, pomidorach, karczochach, ziemniakach, kalarepie.

Witaminę C zawierają ponadto owoce aronii, niektóre przyprawy, takie jak kardamon, oraz słynące z niezwykłych właściwości prozdrowotnych daktyle.

Niedobór witaminy C – skutki i objawy

Niedobór witaminy C może spowodować osłabienie naczyń włosowatych i doprowadzić do rozwoju niedokrwistości. Zbyt niski poziom kwasu askorbinowego w organizmie może przyczynić się także do rozwoju szkorbutu, astmy oraz zmian w kościach i chrząstkach.

Do charakterystycznych objawów niedoboru witaminy C zalicza się:

  • ogólne osłabienie, szybkie męczenie się,
  • bóle mięśni i stawów,
  • brak apetytu,
  • obniżenie odporności,
  • infekcje i zapalenie błony śluzowej,
  • trudności w gojeniu ran,
  • skłonność do występowania siniaków
  • rozpulchnione i krwawienie dziąseł.

Przewlekły niedobór witaminy C może również sprzyjać rozwojowi zmian nowotworowych i miażdżycy oraz wzrostowi ciśnienia tętniczego.

Nadmiar witaminy C. Czym grozi przedawkowanie witaminy C?

Kwas askorbinowy jest substancją rozpuszczalną w wodzie – to oznacza, że nie jest gromadzona w organizmie, tylko wydalana wraz z potem i moczem. Tym samym przedawkowanie witaminy C jest trudne – w reakcji na zbyt wysokie dawki organizm ogranicza jej wchłanianie. Nadmierne spożywanie witaminy C może jednak spowodować zaburzenia żołądkowo-jelitowe, w tym bóle brzucha, nudności, wymioty czy biegunkę, oraz wysypkę skórną. Bardzo wysokie dawki kwasu askorbinowego mogą też przyczyniać się do zakwaszenia moczu, a w konsekwencji – powstawania kamieni nerkowych.

Witamina C – dawkowanie

Organizm człowieka nie jest w stanie wytwarzać witaminy C, dlatego musi ona być dostarczana wraz z pożywieniem lub pod postacią suplementów. Dzienne zapotrzebowanie na witaminę C jest uzależnione przede wszystkim od wieku oraz płci.


Średnie dobowe zapotrzebowanie na witaminę C

Dzieci w wieku od 1 do 3 lat

30 mg

Dzieci w wieku od 4 do 12 lat

40 mg

Dziewczęta w wieku od 13 do 18 lat

55 mg

Chłopcy w wieku od 13 do 18 lat

65 mg

Kobiety

75 mg

Mężczyźni

90 mg


U niektórych osób istnieje zwiększone zapotrzebowanie na kwas askorbinowy. Są to:

  • palacze,
  • alkoholicy,
  • osoby w podeszłym wieku,
  • osoby z nadciśnieniem tętniczym,
  • osoby chorujące na cukrzycę,
  • kobiety w ciąży i karmiące,
  • osoby będące pod wpływem silnego stresu,
  • osoby cierpiące na zaburzenia czynności jelit,
  • osoby przyjmujące niektóre leki, w tym barbiturany, sulfonamidy, aspirynę czy doustną antykoncepcję hormonalną.

Wyższe zapotrzebowanie na witaminę C występuje także podczas wymiotów, przy braku łaknienia oraz przy ciężkim, długotrwałym wysiłku fizycznym.

Witamina C lewoskrętna czy prawoskrętna?

Jakiś czas temu w niektórych internetowych źródłach pojawiły się informacje, że witamina C lewoskrętna jest lepsza od prawoskrętnej. Myląca zapewne okazała się litera L przy nazwie kwas L-askorbinowy, lecz nie ma ona żadnego związku ze skrętnością. Należy zatem wyraźnie podkreślić, że nie istnieje witamina C lewoskrętna – jest ona wyłącznie prawoskrętna. Tym samym każda witamina C wykazuje dokładnie takie samo działanie i nie należy dzielić ich na lepsze czy gorsze.

Witamina C to związek niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wpływa na pracę układu immunologicznego i krwionośnego, przyspiesza gojenie ran, spowalnia starzenie się skóry i reguluje produkcję kolagenu. Największą zawartością witaminy C odznaczają się owoce i warzywa, dlatego dla zapewnienia jej odpowiedniego poziomu, warto uwzględnić je w codziennej diecie.

Choroby zakaźne i pasożytnicze

Szkarlatyna - objawy, przyczyny. Jak leczyć szkarlatynę?
Jedną z typowych chorób wieku dziecięcego, rozpowszechnioną na całym świecie, jest szkarlatyna. Zazwyczaj pojawia się u dzieci w wieku przedszkolnym, w okresie jesienno-zimowym. Wywołuje poważne objawy, a w jej późnym okresie może nawet d...

Choroby i dolegliwości

Jaki jest prawidłowy poziom cukru we krwi na czczo i po jedzeniu?
Cukier odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie. Należy do węglowodanów, które stanowią główne źródło energetyczne. Węglowodany ulegają rozłożeniu w procesie trawienia na cukier prosty – glukozę. Jej obecność jest niezbędna do pr...

Zdrowy tryb życia

Dieta ketogeniczna (keto) – co należy wiedzieć i jakie są wady oraz zalety?
Ludzie od wieków stosują różne diety odchudzające. Najczęściej ma to miejsce, kiedy zbliża się wiosna i lżejsze ubranie odsłania krągłe kształty ciała. Nie zawsze jednak diety stosuje się w celach estetycznych. Przy niektórych schorz...

Serce i układ krążenia

Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia norma...

Choroby i dolegliwości

Czym jest insulinooporność? Przyczyny, objawy i leczenie
Insulina jest niezwykle ważnym hormonem, wytwarzanym w trzustce. Odpowiada ona za utrzymanie prawidłowego stężenia glukozy we krwi. Przy współpracy z glukagonem kontroluje również transport glukozy do poszczególnych kom&oac...

Informacje dla pacjenta

Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o preparatach na uspokojenie to jednym z popularniejszych, wydawanych z przepi...

Informacje dla pacjenta

Monocyty – o czym świadczą podwyższone monocyty?
Monocyty to komórki, które wchodzą w skład białych krwinek (leukocytów). Krążą one we krwi i w razie potrzeby wydostają się z naczyń krwionośnych do tkanek otaczających dane naczynie. W trakcie tego procesu przeistaczają się w makrofa...

Odporność, wzmocnienie organizmu

Sok z brzozy – właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania. Jak dawkować sok z brzozy?
Sok z brzozy od dawna znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej jako środek na rozmaite dolegliwości. Jakie właściwości prozdrowotne wykazuje sok z brzozy i dlaczego warto włączyć go do diety?Co znajduje się w składzie soku z brzozy?Sok ...

Informacje dla pacjenta

Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzenia zwierzęcego pozwolą go uniknąć.Czym charakteryzuje si...

Choroby wieku dziecięcego

Lęk separacyjny – jak pomóc dziecku pokonać strach przed nieobecnością mamy?
Lęk separacyjny to temat, z którym w mniejszym lub większym stopniu przychodzi zmierzyć się każdemu rodzicowi. Strach przed porzuceniem i tęsknota za matką towarzyszą niemowlakom w tym właśnie etapie życia. Jak pomóc dziecku, a jednocześn...

Układ nerwowy

Pocisz się w nocy? Przyczyny, choroby i leczenie nocnych potów
Nocne poty mogą być uciążliwym problemem, który wpływa na jakość snu i samopoczucie w ciągu dnia. Mogą być one wywołane przez różne czynniki, takie jak choroby, stres lub problemy z układem hormonalnym....

Układ pokarmowy

Zapalenie żołądka – objawy, badania, dieta, leczenie. Co przyniesie ulgę?
Zapalenie żołądka to często występujący stan zapalny, który może charakteryzować się ostrym lub przewlekłym charakterem....

Choroby wieku dziecięcego

Masaż Shantala niemowlaka – metoda, która procentuje w przyszłości. Jak go wykonać?
Wywodzący się z Indii masaż Shantala to metoda, którą powinien poznać każdy rodzic noworodka....

Układ nerwowy

Ćwiczenia oddechowe – narzędzie redukcji stresu. Techniki oddychania, które przywrócą Ci spokój
Oddychanie jest to czynność, którą wykonujemy właściwie bezwiednie. Nie musimy pamiętać o tym, żeby oddychać, ponieważ nasz organizm sam o to dba. Możemy kontrolować swój oddech, np. go wstrzymać, ale na krótko - nie możemy całkowi...

Serce i układ krążenia

Choroby cywilizacyjne - przyczyny, rodzaje i podział. Czy możesz im zapobiec i skutecznie leczyć?
Czy wiesz, że wraz z postępem cywilizacyjnym, coraz częściej mamy do czynienia z chorobami zwanymi cywilizacyjnymi? Niestety, styl życia, który prowadzimy, wpływ środowiska i zanieczyszczenia, z którymi się stykamy, często przyczyniają si...

Serce i układ krążenia

Załamanie nerwowe – jak je rozpoznać i skutecznie leczyć? Jak osiągnąć równowagę?
W dzisiejszym zabieganym świecie wiele osób zmaga się z ogromnym stresem i presją, co może prowadzić do poważnych problemów psychicznych. Jednym z takich problemów jest załamanie nerwowe, które może wpłynąć na nasze zdrowie ...

Serce i układ krążenia

Stan przedzawałowy – 20 minut na reakcję. Objawy, przyczyny, pierwsza pomoc
Stan przedzawałowy to potoczne określenie schorzenia, jakim jest niestabilna dławica piersiowa. Główną przyczynę tej choroby stanowi niedokrwienie mięśnia sercowego....

Układ nerwowy

Stres oksydacyjny – objawy, przyczyny, leczenie. Jak wygląda dieta bogata w antyoksydanty?
Ciągłe życie w biegu, zanieczyszczone powietrze, niezdrowy styl życia - to tylko niektóre czynniki, które wpływają na powstawanie stresu oksydacyjnego w naszych organizmach....

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem

cookies Strona korzysta z plików cookies, dzięki temu działa poprawnie. Szczegóły znajdziesz w Polityce Cookies.