Witamina C i D u dzieci i dorosłych to nie tylko odporność

Witamina C i D u dzieci i dorosłych to nie tylko odporność - zdjęcie

W sezonie obniżonej odporności zainteresowanie witaminami w diecie i suplementacji rośnie. Warto jednak pamiętać, że wiele warunków środowiskowych ma znaczący wpływ na kształtowanie odporności dzieci. Prawidłowy sposób żywienia to jeden z czynników, który wzmacnia procesy odpornościowe, zmniejszając tym samym częstość występowania infekcji [1].

 

Witaminy to związki organiczne niezbędne do prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych. Część z nich nie jest produkowana przez organizm. Pozostałe natomiast syntetyzowane są w niewystarczającej ilości, dlatego muszą być dostarczane z dietą lub jeśli to niemożliwe – z preparatami farmaceutycznymi.

 

Dla układu immunologicznego szczególnie ważne są witaminy: A, C, D, E, które poza podstawowymi pełnionymi przez siebie rolami, wykazują także wpływ na układ odpornościowy, warunkując tym samym prawidłowy przebieg reakcji immunologicznych [2]. Kształtowanie odporności rozpoczyna się już w okresie życia płodowego, trwa przez całe dzieciństwo i okres dojrzewania. Szczególnie warto poznać wpływ witaminy C i D na organizm.

 

Witamina D – wielokierunkowe działanie w organizmie

 

Witamina D przede wszystkim bierze udział w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej.  Dodatkowo zapewnienia prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego oraz właściwą gęstość mineralną kości [3]. Odpowiedni poziom witaminy D w organizmie optymalizuje wchłanianie wapnia w przewodzie pokarmowym, warunkując prawidłową mineralizację kości [4, 5]. U dzieci zapobiega krzywicy, a u dorosłych osteomalacji (chorobie kości, która polega na niedostatecznym wysyceniu kości wapniem). Odpowiednia podaż jest związana z utrzymaniem równowagi ciała, więc może wpływać na mniejsze ryzyko upadku i złamań kości [6].

 

Witamina D ważna dla mięśni, zębów i kości

 

Podczas badań dowiedziono, że uzupełnienie niedoborów witaminy D zwiększa siłę mięśni, poprawia sprawność́ funkcjonalną i przyspiesza powrót do zdrowia po złamaniach u osób poddanych rehabilitacji [7]. Jeszcze większą skuteczność wykazano, gdy odpowiednią podaż witaminy D wspomagano regularną aktywnością sportową [8]. Szkliwo zębów zbudowane jest w dużej mierze z fluoru i wapnia, a witamina D sprzyja wchłanianiu i dobremu wykorzystaniu tych składników poprzez regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej. Tym samym pomaga w budowaniu mocnych zębów. Witamina D może również chronić przed stanami zapalnymi dziąseł [2].

Witamina D ma znaczącą rolę w odpowiedzi immunologicznej organizmu

 

Witamina D odgrywa ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Wykazano, że może prowadzić do zmniejszenia odpowiedzi zapalnej organizmu, a także wykazuje wpływ na mikrobiom jelitowy zaangażowany w walkę z infekcjami. Poprzez regulację aktywności enzymów, odpowiedzialnych za neutralizowanie wolnych rodników wzmacnia ponadto system obrony antyoksydacyjnej [9].

 

Witamina C – wsparcie dla układ odpornościowego i… nerwowego

 

Witamina C jest najbardziej znanym antyoksydantem – może neutralizować wolne rodniki w organizmie. Dzięki swoim właściwościom przeciwutleniającym, witamina C pełni ochronną rolę w chorobach serca i naczyń krwionośnych. Obserwacje kliniczne wskazują na występowanie zwiększonego zapotrzebowania na kwas askorbinowy w chorobach infekcyjnych oraz nowotworowych [10].

Wykazano kluczowy współudział witaminy C w dojrzewaniu i funkcjonowaniu neuronów, działaniu neuroprzekaźników oraz zmniejszeniu stresu oksydacyjnego. Uważa się, że poziom witaminy C wpływa na rozwój stanów lękowych, depresji czy zmęczenia. Przeprowadzone badania na zwierzętach udowodniły, że kwas askorbinowy działa przeciwdepresyjnie na drodze regulacji receptorów serotoninowych i modulację receptorów GABA. Badania przeprowadzone na zwierzętach potwierdziły przydatność stosowania witaminy C w leczeniu chorób psychiatrycznych i neurodegeneracyjnych [11].

 

Witamina C ważna dla skóry w gojeniu ran i otarć

 

Kolagen to białko występujące w skórze, zębach, kościach, tkance łącznej, chrząstce i rogówce oka. Witamina C jest niezbędna do syntezy kolagenu, bierąc udział w przekształceniu prokolagenu we właściwy kolagen. Tym samym zapewnia integralność tkanek i prawidłowy stan skóry, szybkie gojenie się ran i oparzeń [2, 12].

 

 Witaminy C i D w jedzeniu – o co warto wzbogacić dietę

 

Aby zadbać o odpowiedni poziom witaminy D, warto dietę wzbogacić przede wszystkim w tłuste ryby, np.: węgorza, śledzia, pstrąga, łososia. Oleje rybne i żółtko jaja również będą dobrym źródłem tej witaminy. W Polsce istnieje obowiązek wzbogacania tłuszczów do smarowania pieczywa w witaminę̨ D (oprócz masła) [13].

 Witamina C z kolei występuje głównie w produktach roślinnych: owocach, warzywach i ziołach. Bogatym jej źródłem jest natka pietruszki, czerwona papryka, brukselka, kalarepa, brokuł, dzika róża, czarna porzeczka, truskawki i kiwi [2, 14]. Dajmy dobry przykład dzieciom i zacznijmy od wzbogacenia własnej diety.




Bibliografia:

 1.       Kościej A., Skotnicka-Graca U., Ozga I.: Rola wybranych czynników żywieniowych w kształtowaniu odporności dzieci. Probl Hig Epidemiol 2017, 98(2): 110-117

2.       Ciborowska H., Rudnicka A. (red): Podstawy żywienia człowieka z elementami biochemii. [w:] Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL, Warszawa 2017: 118-143.

3.       Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B.: Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.

4.       Rodwell V., Bender D., Botham K., Kennelly P., Weil A.: Biochemia Harpera ilustrowana. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.

5.       Floyd F., Ayyar D., Barwick D., Hudgson P., Weightman D.: Myopathy in chronicreanal failure. Q.J. Med. 1974; 43: 509–524.

6.       Grafka A., Łopucki M., Kuna J., Kuna A., Pęksa B.: Rola witaminy D w organizmie diagnostyka laboratoryjna. Journal of Laboratory Diagnostics Diagn Lab. 2019; 55(1): 55-60

7.       Malafarina V., Úriz-Otano F., Iniesta R., Gil-Guerrero L.: Sarcopenia in elderly: Diagnosis, physiopathology and treatment. Maturitas 2012; 71: 109–114.

8.       Czerwiński E., Borowy P., Kumorek A.: Witamina D a układ mięśniowo-szkieletowy. Stand. Med., 2012; 9: 649-654

9.       Wierzejska R., Witamina D a COVID-19. Aktualny stan wiedzy: https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/witamina-d-a-covid-19-aktualny-stan-wiedzy/

10.   Zhang P. Y., Xu X., Li X. C.: Cardiovascular diseases: oxidative damage and antioxidant protection. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2014, 18 (20), 3091–3096.

11.   Kocot J., Luchowska-Kocot D., Kiełczykowska M., Musik I., Kurzepa J.: Does Vitamin C Influence Neurodegenerative Diseases and Psychiatric Disorders? Nutrients. 2017 Jul; 9 (7): 659.

12.   Moszczyński P., Pyć R.: Biochemia witamin. Witaminy lipofilne i kwas askorbinowy. Część II. PWN, Warszawa 1999, 112–136.

13.   Ostrowska L.: Dietetyka. Komendium. PZWL, Warszawa, 2020: 393-401.

Janda K., Kasprzak M., Wolska J.: Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie J Life Sci 2015, 61, 4, 419–425

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Wybrane grupy produktowe:

Informacje dla pacjenta

Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie
Rumień zakaźny to choroba wywoływana przez wirusa. Dotyka najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, ale dorośli też mogą się nim zarazić. Najbardziej charakterystycznym objawem rumienia zakaźnego u dzieci jest wysypka na ...

Dieta i odchudzanie

Talerz zdrowego żywienia – 5 składników, które powinniśmy jeść codziennie
Nawet dziecko wie, że zdrowa dieta pozwala na zachowanie zdrowia, siły i zadowolenia na długie lata. Trzeba jednak być świadomym tego, że w dobie niekończącego się dostępu do informacji łatwo zgubić zdroworozsądkowy obraz odżywiania....

Odporność, wzmocnienie organizmu

Sok z brzozy – właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania. Jak dawkować sok z brzozy?
Sok z brzozy od dawna znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej jako środek na rozmaite dolegliwości. Jakie właściwości prozdrowotne wykazuje sok z brzozy i dlaczego warto włączyć go do diety?Co znajduje się w składzie soku z brzozy?Sok ...

Układ oddechowy

Krztusiec (koklusz) – jakie są objawy i jak leczyć?
Krztusiec jest ostrą w przebiegu chorobą zakaźną układu oddechowego wywoływaną przez bakterie. Głównym objawem klinicznym są nawracające napady silnego kaszlu, które prowadzą do utrudnienia oddychania.Czym jest krztusiec (koklusz)?Krztus...

Serce i układ krążenia

Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...

Choroby i dolegliwości

Jaki jest prawidłowy poziom cukru we krwi na czczo i po jedzeniu?
Cukier odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie. Należy do węglowodanów, które stanowią główne źródło energetyczne. Węglowodany ulegają rozłożeniu w procesie trawienia na cukier prosty – glukozę. Jej obecność jest niezbędna do pr...

Informacje dla pacjenta

Monocyty – o czym świadczą podwyższone monocyty?
Monocyty to komórki, które wchodzą w skład białych krwinek (leukocytów). Krążą one we krwi i w razie potrzeby wydostają się z naczyń krwionośnych do tkanek otaczających dane naczynie. W trakcie tego procesu przeistaczają się w makrofa...

Informacje dla pacjenta

Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o preparatach na uspokojenie to jednym z popularniejszych, wydawanych z przepi...

Informacje dla pacjenta

Czym jest badanie krwi – ALT. Diagnoza uszkodzeń wątroby norma i wyniki
Badanie ALT nazywane jest także ALAT oraz GPT. Nazwy te dotyczą tego samego testu aminotransferazy alaninowej, a więc enzymu wewnątrzkomórkowego, który znajduje się przede wszystkim w tkankach wątroby. Z tego względu badanie ALT służy mię...

Kosmetyki i uroda

Odżywcze i regenerujące maseczki na twarz – jak zrobić maseczkę oczyszczająca domowymi sposobami?
Podstawowa pielęgnacja skóry twarzy powinna opierać się na jej dokładnym i delikatnym oczyszczaniu, tonizacji, a następnie zastosowaniu odpowiednio dobranego serum i kremu. Dodatkowymi zabiegami, które warto wdrożyć do swojej p...

Układ pokarmowy

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – objawy, przebieg choroby i leczenie
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego to choroba, która znacząco utrudnia codzienne funkcjonowanie. Jest również bardzo podstępna i niebezpieczna, dlatego nie należy lekceważyć jej objawów....

Układ pokarmowy

Rozszerzanie diety niemowląt krok po kroku. Jak i kiedy zacząć?
Rozszerzanie diety niemowląt jest naturalnym procesem i kolejnym krokiem w rozwoju dziecka. Warto wiedzieć, w jaki sposób i kiedy wprowadzić dziecku nowe produkty, przy czym znaczenie ma nie tylko ich ilość, ale też jakość....

Układ pokarmowy

Mykoterapia - prozdrowotne właściwości grzybów w leczeniu naturalnym
Grzyby charakteryzują się wieloma właściwościami leczniczymi, które zostały odkryte przez ludzi już setki lat temu. Mykoterapia (zwana też fungoterapią) jest dziedziną medycyny naturalnej, której podstawą jest profesjonalne leczenie grzyb...

Choroby skóry

Olej lniany – kosmetyczne właściwości w naturalnej pielęgnacji skóry i włosów
Olej lniany pozyskiwany jest w wyniku tłoczenia na zimno nasion lnu zwyczajnego. Olej ten ma szerokie zastosowanie i może być stosowany zarówno wewnętrznie (do spożycia), jak i zewnętrznie (na skórę). W kosmetyce olej lniany wyst...

Dieta i odchudzanie

Sok z selera naciowego – eliksir młodości, który odchudza, pomaga walczyć ze stresem i poprawia wygląd
Sok z selera naciowego zyskuje coraz większą popularność wśród osób dbających o zdrową dietę. Niesamowite właściwości tego napoju są wręcz owiane legendą. W mediach społecznościowych można natknąć się na niezliczone przepisy na soki warzy...

Dieta i odchudzanie

Por – właściwości i wartości odżywcze, przygotowanie. Jak wybrać pora?
Por - warzywo nierzadko traktowane po macoszemu, jego smak wzbogaca rosół, ale potencjał jest o wiele większy. Skrywa w sobie wiele substancji o pozytywnym wpływie na zdrowie. Ma wiele składników odżywczych, witamin i minerałów....

Choroby skóry

Kwas azelainowy – pogromca przebarwień i trądziku. Jak go stosować i z czym łączyć
Stosowanie kwasów w pielęgnacji twarzy stało się nieodłącznym elementem dbania o cerę. Coraz większa dostępność produktów kosmetycznych na rynku i pełen wachlarz możliwości pozwala na dobranie odpowiedniego kosmetyku do rod...

Układ nerwowy

Dieta MIND, czyli mądre odżywianie dla poprawy wydajności mózgu. Zasady, produkty i efekty
Dieta MIND (skrót od angielskiej frazy „Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay”) uznawana jest za jedną z najzdrowszych diet – zwłaszcza dla mózgu. Jej stosowanie poprawia funkcjonowanie tego najważn...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem