Witamina B5 (kwas pantotenowy) – właściwości, objawy niedoboru i nadmiaru. Gdzie występuje witamina B5?

Witamina B5 wykazuje liczne właściwości – bierze udział w wielu zachodzących w organizmie procesach, pomaga chronić go przed infekcjami i zapobiegać siwieniu włosów. Wyjaśniamy, jak objawia się niedobór witaminy B5 i w jakich produktach występuje.

Z tego artykułu dowiesz się:

• czym jest witamina B5,
• jaką funkcję w organizmie pełni witamina B5,
• jakie są objawy niedoboru witaminy B5,
• w jakich produktach występuje witamina B5,
• jakie jest zapotrzebowanie na witaminę B5,
• kiedy należy suplementować witaminę B5,
• jak objawia się nadmiar witaminy B5.

Przeczytaj też: Witamina E – jaką funkcję spełnia w organizmie? Objawy niedoboru i przedawkowania

Witamina B5 – czym właściwie jest?

Witamina B5 to rozpuszczalna w wodzie witamina z grupy B, która jest mieszaniną następujących związków chemicznych:

• kwasu pantotenowego,
• panteiny – pochodnej kwasu pantotenowego,
• pantenolu – nie występuje on w przyrodzie, ale jest aktywny biologicznie w stosunku do ludzi i zwierząt,
• koenzymu A – aktywna biologicznie forma kwasu pantotenowego.

Oznacza to, że kwas pantotenowy, jak często zamiennie nazywa się witaminę B5, jest w rzeczywistości jej składową.

Jakie są właściwości witaminy B5?

Witamina B5 pełni bardzo istotne funkcje w organizmie – oddziałuje między innymi na przemiany białkowo-tłuszczowe oraz obniża stężenie cholesterolu we krwi. Ponadto bierze ona udział w syntezie hormonów steroidowych, takich jak kortyzol, testosteron, estradiol i progesteron, oraz neuroprzekaźników – serotoniny i dopaminy. Witamina B5 uczestniczy także w syntezie witaminy A oraz witaminy D.

Kwas pantotenowy jest również substancją niezbędną do produkcji przeciwciał, chroniących organizm przed infekcjami bakteryjnymi i wirusowymi. Odgrywa on też ważną rolę w procesie regeneracji skóry, błon śluzowych czy tkanek. Witamina B5 wykazuje także właściwości przyspieszające gojenie ran, przeciwdziałające powstawaniu zmarszczek i spowalniające starzenie się. Kwas pantotenowy wspomaga również pigmentację włosów, tym samym zapobiegając siwieniu kosmyków.

Witamina B5 – niedobór. Jak się objawia?

Wśród najczęstszych objawów, jakie mogą wskazywać na niedobór witaminy B5 w organizmie, wymienia się:

• skurcze nóg,
• sztywność oraz bóle mięśni i stawów,
• wypadanie włosów i łysienie,
• omdlenia,
• zmiany skórne – wypryski, trądzik, łuszczenie, odbarwienia,
• pękanie skóry w kącikach ust,
• zaburzenia wzroku,
• ogólne zmęczenie i osłabienie,
• uczucie rozdrażnienia i odrętwienia,
• kłopoty ze snem,
• zaburzenia układu pokarmowego – biegunki, niestrawność, wzdęcia,
• obniżenie odporności przejawiające się częstszymi infekcjami bakteryjnymi i wirusowymi,
• zaburzenia funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego,
• dłuższe gojenie się ran.

Na niedobór witaminy B5 szczególnie narażone są osoby w podeszłym wieku, kobiety stosujące doustną antykoncepcję hormonalną, osoby nadużywające alkohol czy borykające się z dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego. Na prawidłowy poziom witaminy B5 uwagę powinny też zwracać osoby wyczynowo uprawiające sport, przemęczone oraz pozostające pod wpływem długotrwałego stresu.

Witamina B5 – występowanie. W jakich produktach ją znajdziemy?

Kwas pantotenowy występuje dość powszechnie w wielu produktach spożywczych, dlatego jego niedobór jest stwierdzany stosunkowo rzadko. Witaminę B5 możemy znaleźć przede wszystkim w:

• mięsie – kurczak, wątróbka,
• tłustych rybach – śledź, makrela,
• mleku i jego przetworach,
• jajach,
• owocach – pomarańcze, banany, melony,
• warzywach – ziemniaki, brokuły,
• nasionach roślin strączkowych,
• grzybach,
• brązowym ryżu,
• pieczywie pełnoziarnistym,
• drożdżach piwnych,
• otrębach pszennych,
• orzechach i maśle orzechowym,
• pestkach słonecznika,
• soi.

Należy jednak wiedzieć, że witamina B5 jest bardzo wrażliwa na działanie czynników zewnętrznych, przez co szybko ulega zniszczeniu – na przykład pod wpływem promieni słonecznych czy podczas gotowania.

Zapotrzebowanie na witaminę B5 – jak ją dawkować?

Dzienne zapotrzebowanie na witaminę B5 jest uzależnione od płci, wieku oraz stanu fizjologicznego.