Z tego artykułu dowiesz się:
- co sprzyja wzrostowi zachorowań na wirusa RSV,
- jak odróżnić RSV od innych chorób,
- jak wygląda przebieg choroby,
- jakie są możliwe powikłania po wirusie RSV.
Zachęcamy także o zapoznania się z treścią ciekawego artykułu: KRAKEN - wariant koronawirusa.
Epidemia RSV – ogromne wzrosty zachorowań w całej Polsce. Styczeń i luty to najcięższe miesiące
Nazwa wirusa RSV stanowi jego skrót od angielskiej nazwy Respiratory Syncytial Virus. Zaliczany jest do grupy pneumowirusów, które atakują drogi oddechowe u człowieka. Podczas przebiegu tej choroby dochodzi do zlepiania się sąsiadujących ze sobą zakażonych komórek nabłonkowych i w konsekwencji łączą się one w większe struktury (syncytia).
W przypadku infekcji spowodowanych przez wirusa RSV dostrzegalna jest sezonowość. Sezon chorobowy rozpoczyna się już jesienią u trwa do wiosny. Liczba zachorowań eskaluje na przełomie stycznia i lutego. Do zakażenia wirusem RSV dochodzi w dużych skupiskach dziecięcych, np. w żłobkach, przedszkolach. Średni czas inkubacji może wynosić od 4 do 6 dni. Dziecko zaraża przez ok. 8 dni. Wirus RSV u dorosłych jest często mylony z przeziębieniem. Zatem na pytanie, czy wirus RSV jest zaraźliwy, nie można odpowiedzieć przecząco. Przenosi się wraz ze skażonymi przedmiotami lub drogą kropelkową.
Objawy wirusa RSV – co powinno nas zaniepokoić?
Niemalże każde dziecko przeszło zakażenie wirusem RSV, co potwierdza obecność przeciwciał u aż 95% dzieci. Jego objawy mogą być mylnie interpretowane jako symptom innej choroby. RSV doprowadza do rozwoju infekcji górnych dróg oddechowych, ale także dolnych dróg oddechowych w przypadku mniejszych dzieci. Objawy wirusa RSV to najczęściej kaszel i katar. Przyjmuje się, że powodowana przez wirus RSV gorączka ma umiarkowany charakter. Następnie dochodzi do przeobrażenia się kaszlu suchego w mokry. Pogarsza się samopoczucie dziecka, zaczyna być płaczliwe i rozdrażnione. Dostrzegalna jest utrata apetytu i zaczynają rozwijać się problemy z oddychaniem. Jednocześnie zwiększona produkcja wydzieliny sprawia, że wokół ust dostrzegalna jest wydzielina przypominającą pianę. Posiadane przez wirus RSV objawy zazwyczaj ustępują w ciągu 2 tygodni. U najmłodszych dzieci zmagających się z wirusem RSV i innymi chorobami współistniejącymi może dojść do ciężkiego zapalenia płuc.
Posiadany przez wirus RSV przebieg jest dość zbliżony do przeziębienia czy grypy. Szczególnie niepokojące jest wystąpienie duszności wdechowej, sinicy na twarzy. Obecność świstów w trakcie oddychania jest najczęstszym powodem hospitalizacji. Stąd wystąpienie tak niepokojących objawów powinno skłonić do pilnej wizyty u lekarza. W przypadku osób cierpiących przez wirus RSV wymioty występują niezwykle rzadko. Równolegle powodowana przez wirus RSV biegunka ma charakter marginalny. Są to objawy bardziej charakterystyczne dla koronowirusów niż RSV.
RSV, grypa czy COVID-19 – jak je od siebie odróżnić?
Objawy występujące w przypadku infekcji górnych dróg oddechowych bywają bardzo zbliżone do siebie i są charakterystyczne zarówno dla RSV, grypy, jak i COVID-19. Mają tożsamy sposób i przebieg zakażenia. W rezultacie określenie powodu rozwoju choroby jest trudne. Zazwyczaj w przypadku, gdy choroba swoim zasięgiem obejmuje okolice szyi to lekarze diagnozują ją jako ostre wirusowe zakażenie dróg oddechowych, czyli tzw. przeziębienie. Może być ono wywołane przez wirusy grypy czy COVID-19. Z kolei, gdy zakażenie lokalizowane jest w obrębie płuc to prawdopodobnie jest to choroba grypopodobna. Jest wywołana przez wirusa jednak nie zawsze to wirus grypy.
Wirus RSV a grypa czy COVID-19 mają bardzo zbliżone objawy, dlatego pewność można zyskać dopiero z poznaniem wyniku badania wirusologicznego. Lekarze często stawiają także diagnozę w oparciu o powiązanie epidemiologiczne. Chory wskazuje, że miał kontakt z inną osobą chorą, u której poznano dokładną jednostkę chorobową. Ewentualnie pomocne okazuje się przyporządkowanie choroby do trwającej epidemii.
Test na wirus RSV - kiedy i jak wykonać badanie diagnostyczne?
Wykonanie testu na obecność wirusa RSV ułatwia postawienie trafnej diagnozy w przypadku choroby układu oddechowego. O przeprowadzeniu testu decyduje lekarz. Test na wirus RSV pokazuje miarodajny wynik już w pierwszych dniach po wystąpieniu objawów choroby, czyli kataru, mniejszego apetytu, gorączki czy świszczącego oddechu. Pacjent podczas badania może odczuwać dyskomfort, ponieważ samo pobranie wymazu jest bezbolesne. Wynik otrzymuje się w przeciągu kilku minut.
Test na wirus RSV przeprowadzany jest w oparciu o wymaz z gardła i nosa. W opakowaniu znajduje się szczegółowa instrukcja przedstawiająca kolejne kroki postępowania. Test należy wykonać przed rozpoczęciem leczenia. Rekomendowane jest zachowanie co najmniej 4-godzinnego odstępu od ostatniego posiłku. Przed testem można pić wyłącznie wodę. Należy się wstrzymać z oczyszczaniem nosa czy stosowaniem kropli donosowych.
Ile trwa wirus RSV? Typowy okres trwania infekcji i rekonwalescencji
Po zdiagnozowaniu, że za objawy odpowiada wirus RSV leczenie opiera się przede wszystkim na skrupulatnym nawilżaniu powietrza. W razie konieczności, przy niedotlenieniu, podawany jest tlen donosowo lub przez odpowiednią maskę. Osoba chora musi zadbać o prawidłowe nawadnianie doustne. Pomocne są także inhalacje wykonywane z soli fizjologicznej, które rozrzedzają śluz znajdujący się w oskrzelikach. Jednocześnie spore ułatwienie w odkrztuszaniu przynosi oklepywanie klatki piersiowej. W ciężkich przypadkach stosowana jest ribawiryna, która jest podawana w inhalacjach przez 3-7 dni na wirus RSV. Ile trwa leczenie? Wszystko zależne jest od stanu pacjenta, wieku, schorzeń towarzyszących.
Nikt nie może jednoznacznie stwierdzić, ile trwa wirus RSV. Przyjmuje się, że czas inkubacji wirusa RSV może wynosić od zaledwie 2 dni do nawet 8. Sam zakażony wydala go z organizmu przez kolejne 8 dni. Choć może ulec wydłużeniu w przypadku słabszych osób, dlatego warto profilaktycznie dbać o zdrowie. Na wirus RSV szczepionka jest dostępna wyłącznie dla osób powyżej 60 r.ż. Komisja Europejska zatwierdziła ją dopiero w czerwcu 2023 roku. Obecnie nie jest dostępna dla dzieci. W fazie klinicznej testów znajdują się żywe szczepionki dla dzieci powyżej 6 m.ż.
Powikłania po RSV. Czy można zachorować po raz drugi?
Posiadane przez wirus RSV powikłania o najczęściej zapalenia ucha środkowego. W konsekwencji tego wirusa może także dojść do upośledzenia czynności płuc i do zapalenia płuc. Na powikłania po wirusie RSV są szczególnie narażone dzieci do 2 r.ż., a także urodzone przedwcześnie. U starszych dzieci powikłania po wirusie RSV występują niezwykle rzadko. Przechorowanie zakażenia wirusem RSV nie zapewnia odporności na przyszłość. Możliwe są ponowne reinfekcje. A nawet występowanie w połączeniu z grypą i przeziębieniem, Uniknąć zachorowania można tylko poprzez prawidłową higieną i regularne mycie rąk.
Źródła:
- Nam, Hannah H., and Michael G. Ison. Respiratory syncytial virus infection in adults bmj 366 (2019)
- Rudkowski, Zg. Choroby zakaźne i pasożytnicze u dzieci. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2013.
- E. Chrobak i in., Przebieg zakażeń RSV u hospitalizowanych niemowląt i małych dzieci, „Przegląd Lekarski” 2011, t. 68, nr 1, s. 63-67.
- T. Wagner, Zapalenie oskrzelików, „Pediatria po Dyplomie” 2011, nr 2, s. 21-30
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
