Uczulenie na truskawki jest często alergią pokarmową u dzieci. Jej objawy są mocno zróżnicowane - od wysypki, przez bóle brzucha po mrowiejący język i problemy z oddychaniem. Uczulenie na truskawki u niemowlaka i starszego dziecka może być bardzo groźne i stanowić zagrożenie życia. Co podać na alergię na truskawki? Jak długo trwa wysypka po truskawkach? Co warto wiedzieć o uczuleniu na ten popularny owoc?

Alergia na truskawki u dzieci i niemowląt

Uczulenie po truskawkach u dzieci jest częstą alergią pokarmową u małych pacjentów, choć może ujawniać się klinicznie w każdym wieku. Czym właściwie jest alergia na truskawki? To forma niepożądanej reakcji, której dolegliwości kliniczne są kształtowe przez mechanizmy immunologiczne. Mówiąc prościej, uczulenie od truskawek wyzwala procesy zapalne i objawy chorobowe, które wynikają z nadwrażliwości organizmu na alergen. Reakcja nie wynika z toksycznych właściwości pokarmu, lecz z nadwrażliwości organizmu – truskawki same w sobie są nieszkodliwe i zdrowe dla ogółu populacji.

Truskawki – uczulenie skórne czy pokarmowe?

Uczulenie może wystąpić u dziecka po zjedzeniu owoców (alergia pokarmowa) lub po kontakcie skóry z liśćmi truskawek (alergia skórna). W tym drugim przypadku najczęstszym objawem jest wysypka lub pokrzywka na skórze, która zaostrza się pod wpływem promieni słonecznych.

Skąd się bierze uczulenie po truskawkach u dzieci?

Predyspozycje do alergii są dziedziczone, ale zależą też od wielu innych czynników środowiskowych, na przykład dużej podaży substancji alergizującej w wieku wczesnodziecięcym. Dziecko może być uczulone na białka z grupy PR-10, PR-5 lub białka taumatynowe TLP, będące składem owoców. Częstym powodem uczulenia na truskawki są salicylany, czyli estry kwasu salicylowego naturalnie występujące w tych owocach w wysokiej zawartości.

Czy alergia po zjedzeniu truskawek zawsze jest reakcją na owoce?

Dlaczego nieraz po zjedzeniu owoców nie pojawia się żaden objaw, a innym razem po zjedzeniu truskawki uczulenie występuje? Alergia na owoce może być pomylona z alergią na inne substancje niekoniecznie wchodzące w skład truskawek. Mowa tu o nawozach sztucznych i środkach ochrony roślin użytych w uprawie, a także konserwantach w przypadku owoców przetworzonych lub mrożonych. Dlatego należy zawsze dokładnie myć truskawki przed podaniem, choć to nie zawsze uchroni przed dziecko przed reakcją alergiczną na nawozy, pestycydy i konserwanty.

Alergia na truskawki – objawy

Objawy uczulenia na truskawki mogą być izolowane. Może na przykład występować tylko pokrzywka po truskawkach. Objawy mogą być też skojarzone ze strony: skóry, układu oddechowego, przewodu pokarmowego. Poważnym następstwem alergii jest reakcja uogólniona, tak zwany wstrząs anafilaktyczny, który jest bardzo groźny dla dziecka. Poniżej zostały wymienione cztery najważniejsze grupy objawów alergii na truskawki.

1. Uczulenie na truskawki – objawy w obrębie przewodu pokarmowego

Alergen może wyzwolić objawy natychmiastowe w obrębie przewodu pokarmowego, takie jak nudności, wymioty, bóle brzucha. Rozwolnienie po truskawkach również może być objawem alergii.

Truskawki a biegunka – uwaga! Przy uczuleniu od truskawek u dzieci objawiającym od strony układu pokarmowego należy szczególnie uważać, bo to znak, że w przyszłości jest ryzyko wstrząsu anafilaktycznego.

2. Truskawki uczulenie – objawy w obrębie błon śluzowych i jamy ustnej

Obrzęk błon śluzowych to kolejny objaw uczulenia na truskawki. Częstym symptomem jest mrowienie, pieczenie lub swędzenie języka i jamy ustnej. Występuje też łzawienie i szczypanie oczu oraz kichanie. Może pojawić się niebezpieczny obrzęk warg, języka, gardła lub całej twarzy, prowadzący do problemów z oddychaniem.

3. Uczulenie na truskawki – wysypka i inne objawy na skórze

Uczulenie na truskawki na skórze objawia się w postaci wysypki, pokrzywki, świądu i zapalenia skóry.

4. Groźne objawy uczulenia na truskawki

Reakcja alergiczna może powodować problemy z oddychaniem w wyniku zwężenia i skurczu dróg oddechowych. Występuje wtedy obrzęk języka i gardła; może pojawić się świszczący oddech lub atak astmy. W wyniku uczulenia po truskawkach może dojść do szczególnie niebezpiecznego stanu, jakim jest wstrząs anafilaktyczny, który oprócz zaburzeń oddychania, objawia się gwałtownym spadkiem ciśnienia krwi, biegunką, wymiotami, pokrzywką, zawrotami głowy, utratą przytomności i zapaścią.

Jak wygląda uczulenie na truskawki?

Jak rozpoznać uczulenie na truskawki u dziecka? Obrzęk śluzówek, mrowienie warg, pieczenie języka, ból brzucha, biegunka – to wszystko mogą być objawy uczulenia na truskawki. Znamienne są też oznaki na skórze, które wyglądają jak rozlane, czerwone plamy. Zwykle wysypce towarzysz silny świąd i zapalenie skóry, może pojawić się obrzęk.

Zmiany przypominają rozległe poparzenie pokrzywą, skąd reakcję określa się mianem „pokrzywki”. Skóra jest mocno zaczerwieniona, mogą pojawić się bąble z płynem lub wypryski. Ile trwa wysypka po truskawkach? Bez podania leków wysypka alergiczna utrzymuje się do 7-14 dni. Po podaniu leków czas ten skraca się.

Rozpoznanie uczulenia na truskawki

Rozpoznanie uczulenia na truskawki może być trudne, ze względu na różnie długi czas upływający od momentu pojawianie się objawów po ich spożyciu przez dziecko. Aby ustalić przyczynę reakcji alergicznych, lekarz może zlecić wykonanie badania krwi na obecność immunoglobuliny E (IgE) oraz specyficznych przeciwciał w tej klasie (sIgE). Niekiedy też wykonuje się testy skórne (ATP i STP). Gdy uczulenie na truskawki u dziecka występuje gwałtownie, natychmiast po ich zjedzeniu lub jeszcze w trakcie ich spożywania, łatwo ustalić źródło alergii. Dla potwierdzenia alergii można wykonać testy zlecone przez alergologa.

Uczulenie na truskawki – co podać?

Zwalczanie objawów klinicznych, takich jak pokrzywka po truskawkach polega na podaniu dziecku leków antyhistaminowych lub antyalergicznych, na przykład w syropie lub kroplach. Zawsze należy skonsultować się w tej sprawie z lekarzem. Leki przeciwalergiczne obejmują różne grupy, na przykład:

• cetyryzyna,
• loratadyna,
• desloratadyna,
• feksofenadyna,

Aby opanować objawy zagrażające życiu, należy bezzwłocznie podać leki pierwszej pomocy, na przykład epinefrynę (adrenalinę) w postaci autostrzykawki i przekazać dziecko do natychmiastowej opieki medycznej.

Leczenie alergii na truskawki

Podstawą leczenia alergia na truskawki u dzieci jest:

• eliminacja alergenu z diety w każdej postaci (owoców, przetworów, soków itd.); należy też zwracać uwagę na skład słodyczy i innych produktów, które mogą potencjalnie zawierać ten składnik;
• konsultacja z alergologiem. Lekarz może też zalecić ograniczenie spożywania produktów i leków zawierających salicylany;
• podawanie leków przeciwhistaminowych, które szybko poprawiają samopoczucie i stan chorego.

Jeśli uczulenie po truskawkach ma przebieg ciężki, farmakoterapia jest postępowaniem pierwszoplanowym. Warto też zapoznać się z zasadami pierwszej pomocy zarówno w przypadku alergii u dziecka, jak i u dorosłego.

Uwaga! Jeśli uczulenie na truskawki u niemowlaka lub starszego dziecka objawia się niepokojącą reakcją organizmu, niezwłocznie zadzwoń po pomoc medyczną! Jeśli Twój podopieczny przeszedł w przeszłości poważny epizod alergiczny lub wstrząs anafilaktyczny, lekarz może zalecić Ci noszenie adrenaliny w autostrzykawkach, którą należy dziecku wstrzyknąć pod skórę wg zaleceń lekarskich i natychmiast dzwonić na pogotowie – po 5-10 minutach objawy mogą powrócić.

Źródła:

1. Kaczmarski M., Nadwrażliwość pokarmowa u dzieci i młodzieży, Standardy medyczne/pediatria 2009, t.6.
2. Krogulska A., Znaczenie alergenów pokarmowych u dzieci i dorosłych z alergią wziewną, Alergia Astma Immunologia 2016,
3. Robinson F., Alergia pokarmowa, Brytyjska Fundacja ds. Żywienia